جاں ایہ سخت جواب سنائے، منشی نے خط پڑھ کے
اڈِّیوں لنب گئی لگ چوٹی، غضبوں بھانبڑ بھڑکے
وال کِکّر دے کنڈے ہوئے، لوں لوں چڑھے سرنڈے
لاہ دھڑ کے ہڈ کرکے آ کر، شاہ پراں پر چھنڈے
گج اُٹھیا شاہپال بہادر، نعرہ مار قہر دا
کنب گیا سب باغ ارم دا، کوٹ بازار شہر دا
سب سنسار ندی دے ڈر کے، طرف سمندر نَٹھے
ناہر شیر پلنگ جنگل دے، سُن نعرہ سب تَرٹھے
پاڑھے ہرن ڈھہٹھے چھڈ پیہڑے، نیل گائے گھب ڈھہٹھے
دیو عفریت اتے جن پریاں، لشکر ہوئے اکٹھے
حکم دتا شاہپال بہادر، فوجاں جمع کراؤ
کوہ قافاں تے کوٹاں وچوں، لشکر سبھ منگاؤ
ہاٹھاں کٹک اکٹھے ہوئے، منشی لین تلاشی
وچ حساب نہ آون فوجاں، خلقت بے تحاشی
آ لتھیاں کوہ قافاں وانگر، فوجاں گرد چوپھیرے
کوہ قافاں نوں پُٹن والے، راشک دیو وڈیرے
سیکڑیاں جد قانوں گوآں، قلماں بہت گھسایاں
جو جو جنگ بہادر فوجاں، گنتر اندر آیاں
لکھ چوداں نر دیو بہادر ترے، لکھ فوج عفریتوں
سٹھ ہزار ہویا جنّ حاضر، نمک حلالی نیتوں
11
ایہ کجھ نامی لوک سپاہی، ہور بے انت شماراں
بنھ ہتھیار سوار چڑھے سن، بھکھن مثل انگاراں
12
فوجاں ہاٹھاں کانگاں وانگر، گج کڑک کے چڑھیاں
قلزم دے دریاوے تائیں، گاہن شتابی وڑیاں
کر کے نظر ڈٹھا شاہپالے، لشکر بنیا تنیا
شارستان ہوئی پُر ساری، وانگر فصلاں گھنیاں
آتش وانگ سپاہ النبا، قلزم ول چلائے
جس راہ جاندے جوہ جو ہیرا، سبھ کجھ جلدا جائے
قلزم دے دریاوے توڑی، شارستانوں لے کے
نیر تپے تے دھرتی ہلےّ، جس راہ چلن پے کے
شارستان وچوں چڑھ آیا، کانگ جویں دریاواں
دھوڑوں دھندو کار غباروں، راہ نہ لبھدا واواں
بوٹی گھاہ زمیں پر ہوئی، پَیراں ہیٹھ ملیدہ
دھرتی ہیٹھ گئی چھپ کدھرے، دولت ہار پوشیدہ
توڑے پَیر شہاں دا یارو، بہت مبارک بھلاّ
جتھے جاوے کرے خرابی، دھرت دیوے تھرتھلا
جاں قلزم دے نیڑے آیا، شاہپالے دا ڈیرا
ملُکاں وچ قیامت آئی، اٹھیا شور گھنیرا
ہاشم شاہ نوں اجے نہ خبراں، اگ بلی سر میرے
شاہ شاہپال بہادر چڑھیا، کرکے تاء ودھیرے
تخت اُتے سی عیشاں اندر، بیٹھا وانگر شاہاں
اچن چیت کوکاؤ آئے، سر پر دھریاں باہاں
آن اوہناں فریاد پکاری، سُن توں ہاشم شاہا
چڑھ آیا طوفان تیرے تے، نہیں نسن دا راہا
شاہپالے دے لشکر آئے، تھاں نہ دسدا خالی
زرہ پوش سپاہیاں کولوں، زِمیں ہوئی سبھ کالی
اکس وزیر صلاح دسالی، راتوں رات اٹھ بھجو
بے خبراں نوں بھانج پوے گی، شبخونے چل وجو
ہاشم کہیا چوری پینا، کم نہ بادشہاں دا
جو ہونی سو ہوسی اوڑک، لڑساں نکل باندا
دوجے کہیا فوج اوہناں دی، انت حسابوں باہر
ویکھدیاں دل دہشت کھاندا، کیکر لڑسیں ظاہر
ہاشم نال دلیری کہندا، اک بگھیاڑ شکاری
بہتیاں بھیڈاں تھیں کد ڈردا، سو مثال ہماری
ہاشم دی سن ایڈ دلیری، تکڑے ہوئے سپاہی
غل پیا سبھ قلزم اندر، ٹر آئی ہے شاہی
ہاشم قلزم دے سلطانے، پتہ پیا اس گل دا
اس بھی فوج اکٹھی کیتی، حکم جتھے تک چلدا
لشکر جمع ہویا جس ویلے، شاہے لیا الیما
منشی انت سنبھالن لگے، چڑھیے طرف غنیماں
لکھ پری وچ گنتر آئی، چہل ہزار عفریتاں
کیتوس سبھ اسبا ب اکٹھا، کر جھگڑے دیاں نیتاں
سنگلا دیپوں نکل ہاشم، آن لتھا وچ پڑدے
نر شاہپال بہادر اودھروں، چڑھیا گھوڑے چِڑدے
دوئے گھٹاں برابر ہویاں، آ ہمو سامنے ڈیرے
ہاشم دی جِند وڑ وڑ نکلے، مُنہ کیویں ہن پھیرے
میر وزیر سبھو رل بیٹھے، پچھدا شاہ صلاحاں
تسیں اساڈے بیڑے اندر، ہر اک مثل ملاحاں
دسو کے تدبیر کچیوے، مشکل بنیاں کاراں
چڑھ آیا شاہپال بہادر ،کردا ماراں ماراں
ہٹ ٹراں نامرد کہاواں، جے چک کراں حلیمی
جنگ کراں تاں ہووے بے ادبی، اوہ سلطان قدیمی
نبی سلیماں دا اوہ پوتا جے، اج اسنوں ماراں
روح اوہناں دا رِنج ہوویگا، لِکھیاں وچ بدکاراں
نالے خوف دلے وچ آوے، لشکر اس دا بھارا
مارمندال متے پِڑ جتے، کر ویکھو کوئی چارہ
فکر دوڑا اندیشہ کرکے، خوب جواب سناؤ
دیر کرن دا وقت نہ رہیا، کجھ بندبست بناؤ
دانشمند سلامی ہوئے، سن فرمان شہانہ
دین دعائیں ہوئے زیادہ، شان مکان شہانہ
باغ اقبال تیرے دا ساوا، رہے ہمیش بہاریں
دائم تخت مبارک ہووے، دوتی دشمن ماریں
فکر اندیشے تیرے اُچےّ، ناقص عقل اساڈا
سوئیو کم مبارک ہوون، جو دل کہے تساڈا
لیکن حکم قبول سرے پر، جو آکھو سو کرنا
عقل اساڈا ایہ فرماندا، اکثر بہتر جرنا
اوّل صلح بنایا لوڑو، جے اوہ من کھلووے
نہیں تاں جنگ کراں گے خاصہ ،جو ہووے سو ہووے
صلح ہوئے تاں بہتر سبھ تھیں، نہیں تاں چڑھ کے مارو
جے کُجھ رب کرے اوہ ہوسی، مردی دلوں نہ ہارو
ایلچی گھل کے پتہ کراؤ، کس مطلب شاہ آیا
جے اس سیف ملوکے کارن، ایہ ہنگامہ چایا
آکھ گھلو اوہ آوندیاں ہیں، قتل کیتا بن خبروں
جے توں طلب کریں اج شاہا، کیونکر کڈھیئے قبروں
جے شاہپال اسے کم چڑھیا، لاہ امید مڑے گا
عذر تواضع اسیں کراں گے، کیوں تا جنگ جُڑے گا
جے کجھ ہور اوہناں دل غصہ، تاں بھی دس گھلن گے
اپنا آ ہر اسیں بھی کرساں، جے کجھ وس چلن گے
ایلچی ہتھ منگاؤ خبراں، ایویں بھلا نہ چڑھنا
صلح ہووے تاں واہ بھلیرا، جنگ ہووے تاں لڑنا
ہاشم شاہ نے ایلچی بھیجے، ول شہپال بہادر
کِت سببوّں لشکر لے کے، آیا شاہ اکابر
جیکر طلب ولایت والی، آپ ہوویں انصافی
ایڈے ملکوں میں اک کوچہ، توں شاہی کوہ قافی
میں بیٹھا اک ٹاپو اندر، صبر قناعت کر کے
نال تیرے کوئی شرکت ناہیں، توں بھی بہو کھاں جرکے
حضرت نبی سلیماں والی، ہتھ تیرے سبھ شاہی
میں اک گوشہ ملیا جیونکر، لئے جگیر سپاہی
جے کوئی ہور تساڈا مطلب، تاںاوہ بھی بتلاؤ
کراں صلاح علاج اوہدے دی، خیری مُڑ گھر جاؤ
جیکر میں تھیں ہوون والی غرض تساڈی ہوئی
حاضرآن کریساں نہیں تاں قرض نہ دینا کوئی
ایلچی آن پُچایاں عرضاں، جیوں ہاشم فرمایاں
کہن لگا شاہپال بہادر، بخشاں تُدھ خطایاں
باغ ارم تھیں آدم زادہ ،جو تساں پھڑ آندا
موڑ دئے تاں بچسی ہاشم، نہیں تاں ملک کھڑ اندا
ایلچی عرض کریندا شاہا، کے اک آدم زادہ
بے وفا نکارے پچھے، چاہئیں شور زیادہ
اتنی گل اُتوں کے آیوں، لشکر چاڑھ مریلے
اوہ تے جس دم آندا آہا، قتل کیتا اس ویلے
جان بد خبر شہزادے والی، کن پئی شاہپالے
ہو بے ہوش ڈھٹھا اس غم دے، کرکے جان حوالے
مُکّے وٹ وٹ مارے چھاتی، دھرتی مارے اڈیاں
آپ مہارا نیر اکھیں تھیں، درداں کُوہلاں چھڈیاں
عنبر دا چھنکار کرایا، ہور گلاب عطردا
میر وزیر ملیندے تلیاں، اِیلچی ڈر ڈر مردا
جس دم ہوش سنبھالی شاہے، بیٹھارکھ دلیری
مارے سرد اوساس پکارے، بھٹھ حیاتی میری
ہائے افسوس جوان اجیہا، عاقل فاضل کامل
خوش آواز ظریف تے سوہنا، ہر ہر ہنروں عامل
میں بھیڑے نوں نظر نہ آیا، کامل شوق تکن دا
وچ فراق اوہدے ہُن مرساں، نہیں صواد بچن دا
لشکر فوج سمیت مراں گا، ہاشم دے سنگ لڑکے
سیف ملوک اُتوں سبھ وارے، کے کرنے گھر کھڑکے
پھر سو گند اٹھائیوس بھاری، غصےّ جان جلائی
قسم مینوں اس رب سچے دی ،جس وچ غلط نہ کائی
اس جائیوں مُڑجاسان ناہیں، جب لگ دم حیاتی
قلزم ملک ویران کراں گا، مار دیواں دی ذاتی
بچہ کچا اس جِنسے دا ،پٹاں تُخم زمینوں
چھڈ ساں نہ اک بال ایہناں دا، قسم اسلاموں دینوں
پرجے سیف ملوک شہزادہ، میرے پاس پُچا سن
ترکھی تیغ اساڈی کولوں، تاہیں جند بچا سن
کرگلاں شہپال شزادے، ایلچی رخصت کیتے
دتا حکم چڑھو سبھ لشکر، بیٹھے کیوں چُپیتے
طالع روز ستارے سو دھے، گھڑی مبارک تکی
فالاں نیک پیاں جس ویلے، ساعت آئی زکی
چا واگاں شاہپال بہادر، چڑھیا جنگ کرن نوں
لک بدھی تلوار فولادی ،زرہ لگائی تن نوں
اوہ تلوار اوہدی سی کنجی، سب ملکاں دے دردی
سنگ لدیپ جیہاں در بنداں، فتح ہمیشہ کردی
وانگ ڈڈاراں نال گھوکااں، کردی ماراں ماراں
شاہپالے دا لشکر چڑھیا،گھنا اڈار اڈاراں
جیہڑا وقت موافق آہا، فتحادے در کھلے
سرخ سیاہ سفید نشاناں، رنگ عجائب جُھلے
چکڑی دے گھڑ راس بنائے، سے گزاں دے جھنڈے
پرچم کالے وال سنبھالے، جیوں حبشی سر چھنڈے
جھنڈے اتے مورت لائی، شینہ مہرہ ہشتاتی
ویکھدیاں ہیں دشمن تائیں، ہیبت پاڑے چھاتی
کئی کوہاں توں دِسدا دوروں، اوہ جھنڈا سلطانی
اژدہا مریلے وانگر ،کردا دشمن فانی
دھوڑو دھوڑ ہویا سبھ عالم، جاں چڑھ ٹری سواری
پیراں ہیٹھ ملیندے مردے، بھج بھج مرگ شکاری
لشکر جنگل باراں گاہیاں، ہوئے رُکھ ملیدہ
ہوکف دست گیا سبھ رستہ، ککھ نہ رہے پوشیدہ
صحراواں دی سبزی سنبھی، ندیاں نیر نکھٹے
صفن صفا ہوے رکھ بوٹے، تخم زمینوں پٹے
شاہپالے دا لشکر چڑھیا، سنیا شور جہانے
زمیں زمن کجھ نظر نہ آوے، باجھ اوسے طوفانے
مورملخ تھیں وافر فوجاں، مارو شیروں بازوں
دھرت راہاں دی لرزہ کھائے، لشکر بے اندازوں
شاہ شہپال بہادر آیا ،بھریا شوکت شانوں
جیوں گرڑے دا بدل آوے، بنھ گھٹاں اسمانوں
وچ میدان لڑائی والے، آن کیتو نیں ڈیرے
راسک دیو لتھے پا گھیرا، جیوں کوہ قاف وڈیرے
چھ ویہاں کوہ چیڑی دھرتی، چھ ویہاں کوہ لمی
دوہاں شاہاں دے ڈیرے ملّی، فوج سنگھر بنھ جمی
لشکر نال ہوئی پُر دھرتی، ہور حساب نہ جاناں
جے خسخس دا چھٹا دیئیے، بُھنجیں پوے نہ دانہ
