حمد

اوّل حمد ثناء اِلٰہی, جو مالک ہر ہر دا
اُس دا نام چِتارن والا ، کِسے میدان نہ ہردا

کام تمام میسّر ہوندے، نام اوہدا چِت دھریاں
رِحموں سُکےّ ساوے کردا، قہروں ساڑے ہریاں

قُدرت تھیں، جس باغ بنائے، جگ سنسار تمامی
رنگ برنگی بُوٹے لائے ،کُجھ خاصے کُجھ عامی

ہکناں دے پھل مِٹھّے کیتے پت اُنہاندے کؤڑے
ہکِناں دے پھُل کاری آون نفعے پھلاندے تھوڑے

ایس عجائب باغے اندر ،آدم دا رُکھ لایا
معرفت دا میوہ دے کے، واہ پھلدار بنایا

رحمت دا جد پانی لگا ،تاں ہویا ایہہ ہریا
ہر ہر ڈالی نے پھل پایا ،سر دھرتی جد دھریا

واہ وا خالق سرجنہارا ،ملکاں جِن انساناں
اربع عناصر تھیں جس کیتا ،گُونا گوں حیواناں

کُن اوہدی نوں کوئی نہ پُہتا، عاقل بالغ دانا
درجس دے سر سجدے سٹے، لوح قلم اسماناں

حُکم اوہدے بِن ککھ نہ ہِلدا ،واہ قُدرت دا والی
جِیا جُون نِگاہ اوہدی وِچ، ہر پتر ہر ڈالی!

آپ مکانوں خالی ،اُس تھیں ،کوئی مکان نہ خالی
ہر ویلے ہر چیز مُحمّد ،رکھدا نِت سنبھالی

جُون ہزار اٹھاراں، اُس نے، دُنیا وِچ بنائی
صُورت سیرت تے خاصیت، وکھو وکھری پائی

جُدا جُدا ہرجُونے جوگے، جگ تے کیتے کھانے
اَنّھے لُوہلے ماڑے موٹے، ہر نُوں نِت پُچانے

جو جو رِزق کسے دا کیتُس لکِھیا کدے نہ ٹالے
لاکھ کروڑ تکےّ برُیایاں پھر بھی اونویں پالے

آدم تھیں لے اِس دم توڑی، لاکھ ہوئے مرمٹّی
صُورت جُدا جُدا سبھس دِی، علم اوہدے وچ گھتّی

وکھو وکھرے لیکھ سبھس دے ،لِکھ چھڈ یوس ہکواری
جمّن مرن نہ گھُسّن دیندا، ساعت ادھّی ساری

ہکو فرش زمیں دا سارا، ہِکو مِینہ تراوت
بُوٹے رُکھ زمیں پر جتنے ،سبھناں وچ تفاوت

سے ناڑیں اک پتراندر، جو ڑ کئی وچ جوڑے
علم اوہدے وچ ککھ نہ بھُلا، سبھ معلم بِن لوڑے

صنعت دا کُجھ انت نہ لبھدا ،نظر کرو جس جائی
دھن اوہ قادر ِسرجنہارا ،جس سبھ چیز بنائی

جے ہک مچھر دا پر بھجے ،توڑے جو جگ لگے
ہر گز راس نہ ہوندا مُڑ کے، جیونکر آہا اگے

اِتنا کم نہیں کر سکدے، دا نشمند سیانے
حکمت پاک حکیم سچّے دِی ،کؤن کوئی سبھ جانے

آپے دانا آپے بینا، ہر کم کردا آپے
واحد لاشریک الٰہی ،صِفتاں نال سہا پے

ربّ جبّار قہّار سُنیندا ،خوف بھلا اِس بابوں
ہے ستّار غفّار ہمیشہ، رِحم اُمّید جنابوں

بادشہاں تِھیں بِھیکھ منگاوے، تخت بہاوے گھاہی
کُجھ پرواہ نہیں در اُس دے، دائم بے پرواہی

صُمٌ بُکمٌ رہن فرشتے ،کِس طاقت دم مارے
در اُس دے پر عاجز ہو کے، ڈھیندے بُزرگ سارے

ہرڈھٹھے نُوں ہتھی دیندا، بخشنہار خطائیاں
دِتیوس سُخن زُباناں اندر ،سخُناں وِچ صفائیاں

ہر در توں دُرکارن ہوندا ،جو اُس در تھیں مُڑیا
اوسے دا اُس شان ودھایا، جو اُس پاسے اُڑیا

بادشہاں دے شاہ اُس اگّے، مُنہ ملدے وِچ خاکاں
اؤگنہار کہایا اوتھے ،سچیاں صافاں پاکاں

مغرُوراں نُوں پکڑ نہ کردا، اوسے وقت شتابی
معذُوراں نُوں چُکّے ناہیں، کرکے قہر خرابی

جے کر خفگی کرے اساں پر ،تک کے کمّاں برُیاں
بخشش کرکے مہریں آوے ،پھیر اوہدے در ہُریاں

ماؤ پیؤ دی بے فرمانی ،جو بیٹا نِت کردا
فرزندی دا پیار نہ رہندا ،کہن کویں ایہہ مردا

سجّن بھین بھرا نہ ہوون، راضی جِس بھرواں
گھر آئے داکرن نہ آدر ،کپّن اوہدیاں باہواں

دوست یار کِسے دا ہِک دِن ،آدر بھاء نہ ہووے
پھر اوہ مُکھ وِِکھاندا ناہیں، یاری تِھیں ہتھ دھووے

نفر غُلام کِسے دا ہووے ،خدمت اندر ڈِھّلا
خاوند نوں کد چنگا لگدا ،جھڑکے کر کر گِلّا

میر وزیر مصاحب شاہ دے، ُحکموں باہر ہوون
شاہ کھدیڑے غُصّہ کرکے ،ہور بھی نؤکر روون

واہ وا صاحب بخشنہارا ،تک تک ایڈ گُناہاں
عِزتّ رِزق نہ کھسّے ساڈا، دیندا پھیر پناہاں​

دوئے جہان اسماناں زمیاں، جو وافر بے اوڑے
وِچ سمندر عِلم اوہدے دے ،ہِک قطرے تِھیں تھوڑے

کھانے پاء بہائیوس چوکی، ڈاہ زمیں دا پّلا
سجّن دُشمن چنگے مندے ،دیندا نہ دھرکلّا

جے اوہ قِہر کماون لگدا، کؤن کوئی جو چُھٹدا
رحمت اُس دِی جگ و سائے، ہر ہِک نِعمت لُٹدا

بندگی دِی پرواہ نہ اُس نُوں، گھاٹا نہیں گُناہوں
زُہد عِبادت تاہیں ہوندے ،جاں گھلّے درگاہوں

سدا سلامت راج اوسے دا، اُس در سبھ سلامی
آدم جِن ملائک ہر شے، جِیا جُون تمامی

مان کریندیاں مان تروڑے ،مسکینا ں دا ساتھی
کوہ قافاں وِچ روزِی دیندا، سیِمُر غاں نُوں ہاتھی

لُطف کُنندا کرم کُنندہ، ہر دے کام سنوارے
سبھ خلقت دا راکھا اوہو ،بھیت پچھانے سارے

سبھ وِڈیائی اُس نُوں لائق، بے پرواہ ہمیشہ
ہِکناں تاج سعادت دیندا، ہِکناں بد اندیشہ

عیب میرے پر پلّا دیندا ،ہُنر کریندا ظاہر
جدوں کرم دا واڑا کر دا ،کوئی نہ رہندا باہر

ہر عاجز پر رِحمت کردا ،کرے قبُول دُعائیں
بِن منگے لکھ دیوے داتاں، محرم بن کے سائیں

ہر کوئی مُحتاج اُسے دا ،منگن ہارا در دا
ہر گِز کِیتی اُس دِی اُتّے، اُنگل کوئی نہ دھردا

دائم نیکو کاری کردا ،نیکی اُس نُوں بھاوے
بدیاں بھی پھر بخش گُزر دا، جاں رحمت پر آوے

سُورج تارے اُٹھ قطارے ،مشرق مغرب جاندے
خاک زمیں دِی ثابت رکھدا، پانی تے تھر باندے

دھرتی پوند ڈُلاندی آہی ،ایدھر اودھر ہو کے
حکمت نال لگائیوس مُحکم ،کوہ قافاں دے کوکے

قطرے ہِک منی دے تائیں، کے کُجھ جو بن دیندا
پانی اُتّے صُورت لِکھّے ،حکمت عجب کریندا

اُس صُورت وِچ سِیرت پاوے ،اہل بصِیرت تکدے
انھّے لوک اسمتر بھائی ،قدر پچھان نہ سکدے

وٹّے دے وِچ لعل ٹکِاندا، جانن قِیمت پاندے
ساوی شاخوں ویکھ نکالے ،گُل پھل رنگ رنگاں دے

سِپاں اندر موتی کردا، رکھ کے قطرہ پانی
شِکماں وچّوں باہر آنے، صُورت بی بی رانی

اگاّ پِچھاّ اُس نُوں معلم، نہ چھُپیا ہِک ذرّہ
دانا بینا کشف قلُوبی ،حییّ قیّوم مقرّہ

کنّاں باجھوں سنُنے والا ،تکدا ہے بِن نیناں
باجھ زُبان کلام کریندا ،نہ اُس بھائی بھیناں

غالب امر مبُارک اُس دے، نہ ہویاں نُوں کیتا
ہویاں نُوں نابُود کریسی ،آپ ہمیشہ جیتا

خاک ہویاں نُوں دُوجی واری، مُڑ کے زِندہ کرسی
وِچ میدان قیامت والے ،ہر کوئی لیکھا بھر سی

سبھ جہان کُوکیندا ایہو ،ہے تحقیق اِلٰہی
لیکن کُن مُبارک اُس دی ،کِسے نہ لدھّی آہی

صفت اوہدی نُوں فہم نہ پُہتا ،ذاتے وہم نہ پاندے
اُس ڈابے کئی بیڑے ڈوبے، تختہ ہویا نہ باندے

اُس میدان نہ چلّے گھوڑا ،شینھ حیرت دا گجےّ
خاص پہلے لَا اُحصِی کہہ کے ،اُس دوڑوں سن رجےّ

ہر جائی نئیں چلدی بھائی، جیبھے دی چترائی
کن ڈورے جِبّھ گُنگی ہوندی ،جاں کوئی جاگہ آئی

اُس مجلس دا محرم ہو کے، پھیر نہ مُڑدا کوئی
جو ایہہ مست پیالہ پیندا ،ہوش کھڑاندا سوئی

اُس خونی دریاؤں ڈردے، عقل فکر دے سائیں
کس دی بیڑی باہر آئی ،پہنچ اجیہیں جائیں

جیکر تینُوں طلب مُحمّد ،اُس رستے ٹُر اُڑیا
مُڑ آون دی رِکھ نہ ہِکھی، ایتھوں کوئی نہ مُڑیا

نال ریاضت کریں صفائی ،سان فقر دی گھس تُوں
مت خُوشبو عشق دی کرسی، طالب عہد اَلَستُوں

پَیر طلب دے کھڑسن اوتھے ،اُڈیں حُب دے بالوں
اگّوں پکڑ یقین لنگھا سی ،پڑدے پاڑ خیالوں

ایہہ دریا مُہانے باجھوں ،لنگھن مُول نہ ہوندا
رُڑھ مردا یا ڈُبدا جیہڑا، آپ ہکلاّ پوندا

جِنھّاں ملاح منایاناہیں ،بیڑے چڑھے نہ اُس دے
راہوں پرت پئے وچ باراں، مُفت نکڑمے مُسدے

رستہ چھوڑ نبی دا ٹُریاں ،کوئی نہ منزل پُگدا
جے لکھ محنت ایویں کریئے، کلّر کول نہ اُگدا

رستہ صاف نبی دے پِچھے ،ہور نہ جانو کوئی
اوہو کرے شفاعت ساڈی ،تاہیں مِلسی ڈھوئی