جنگ دا پہلا دن

ایویں کیویں مول نہ جانوں، نت دا پھیر اسمانی
چڑھدے تارے تے مڑ لِہندے، دائم سرگردانی

کھیڈ تماشے کارن ناہیں، وہلے تنبو تانے
اک دھاگا بیکار نہ اس دا، کون حکمت پُر جانے

کس نوں خبر ہووے گا بھلکے، کے اساں سنگ کارا
کون اکھیں تھیں اوہلے ہوسی، کس دا میت پیارا

کس گھر وین سیاپے ہوسن، کس گھر منگل سوہلے
کس سر تاج ٹکے کس منہ نوں، کرن مٹی دے اوہلے

کس دا تخت ولایت کھُسْ سی ،مِل سی خستہ حالی
کس دی قیدوں ہوگ خلاصی، ونج کرسی خوشحالی

کون رنڈی کوئی تتی ہوسی، منہ سرسجی پاسی
کس دا کنت سہاگ ملیگا، دھڑی سندھور لگاسی

کس کس اندر پوگ وچھوڑا، کون ملے گا مڑکے
کیہڑے کیہڑے یار محمد، بھلکے بہ سن جُڑکے

پچھلا مرد روایت والا، واقف ایہناں رہاں دا
ایویں سخن سناندا اگوں، اوہناں دوہاں شہاں دا

لنگھی رات اکاسوں چھپیا، سارا لشکر شامی
دھمی صبح لگی لوملکیں، چڑھیا سورج نامی

دو لشکر پِڑمل کھلوتے، پربت وانگ اُچیرے
کینہ غضب مچے تے کیتے، کوچ تحمل ڈیرے

جان غریب تلی پر رکھی، کرن نقیب پکاراں
اکھیں نیند آرام نہ دل وچ، بھجدیاں چوکیداراں

بھیڑ ہجوم خلق دے ہتھوں، پیر ہتھ پین نہ کھلے
سر ہیوں ماری پوے نہ بُھنجیں، سبھ سراں پر ڈُلھے

صفاں قطاراں بنھ کھلوتے، اک دوجے ول تکدے
میر وزیر نہ تیر چلاون، میر کرن تھیں جَھکدے

مت کوئی ڈھو صلح دا ڈُھکے، اول سٹوں پھٹوں
وچ میان رہن شمشیراں، شیر ہٹن اس چھٹوں

ایدھر غضب مریندا ٹھاٹھاں، موج جویں دریاواں
ہاشم بھی مغروری چایا، آتش ہار اُچاواں

کوئی صلح دی گل نہ ہوئی، مچیا شور ہنگامہ
کینے روہ کیتے دُپیارے، سرجند جُثہّ جامہ

مہر محبت گئی جہانوں، پیو پُت ہوئے ویری
بھائی وانگ قصائی ہوئے، مول نہ منگن خیری

یاراں یار پچھانن ناہیں، کیا صورت اشنایاں
فتنے شور فساد خصومت، انتو اَنتاں چایاں

اوڑک آن چڑھو چڑھ ہوئی، مارے گج نقارے
دھولے تیک پُچائے ڈھولے، ڈنڈ کہاء ککارے

پِیلاں اُپرپا کھر وجےّ، گھس گھس لگے لاگے
ڈھاہیں مار اُٹھے خر مُہرے، جیونکر ویر وراگے

منہ اسمان بنے کر بولن، کوک اٹھائی طرُیاں
تیغاں بجلی وانگن ہویاں، تیغاں وانگن چھُریاں

دھونسے دھونس اوازوں چاڑھی، شُتری شور مچایا
طُرم طنبوراں تے کرنائیں، غل جگت وچ پایا

یونانی ایرانی باجے، ترکانے کرنائیں
گا ڈوماں کن ڈورے کیتے، وَجن تھاؤں تھائیں

کورڑیاں دے سخت کڑاکے، نکل جان اسمانوں
پتھر بھن اواڑے کڈھن، تازی مار سماں نوں

کمچی دا شونکار اُٹھائے، سل پتھر دے گھوڑے
چابک دست چلاون چابک، ہوش پٹاکا تروڑے

شیر جواناں دی مُچھ پھڑ کے، سُن سُن شور دمامہ
رن وچ تازی جنبش چائی، چبن سار لگاماں

زمیں زمن وچ پکا ککارا، ترکاں دی ہنکاروں
سیمر غاں تن تران ترٹا، لشکر دے للکاروں

مُشکاں وانگر مُشکی چمکن، نُکرے سچے موتی
مارن دنب اٹھاون گردن، پھڑکے اَکھ کنوتی

چاچا سنب کریندے مجرے، ایڑن نال پہاڑاں
ڈنڈ گھمنڈ کرن جیوں رن وچ، شیر بھنے اگواڑاں

پایا زور رکاباں اُتے، آسن ملّ سواراں
نیزہ باز قواعد کر دے، ازماون ہتھیاراں

ہائے ہائے کر چھیڑن گھوڑے، شپ شپ چلن واراں
للکر کے پڑوڑن بہادر، چِھڑے منند ڈڈاراں

دھوڑ و دھوڑ ہوئے منہ متھے، گرد چڑھی سرخوداں
پندراں ہوگئے اس جنگ وچ، طبق آہے جو چوداں

غلط لکھے میں پندراں ناہیں، دھرتی اک گھٹی سی
گردوں انبر بنیا جیہڑی، سُماّں نال پٹی سی

قہر غضب دے نعرے سُن سُن، پھٹ پھٹ پئے کلیجے
ہتھیاراں دی تابش کولوں، بل اُٹھے ہڈ بھیجے

گل گھوٹو دی موت دیاں نوں، پائی آن کمنداں
نیزے سیخے لاون بیرے، تیغاں کٹن بنداں

گرم ہواڑھ مونہاں دی کولوں، اُٹھی دُھؤاں دھاری
لائی اگ جہانے اندر، لنب کڈھی تلواری

لوتھاں وچ زمین نہ میون، جاناں وچ ہوائے
خاک لہو دا گارا بنیا، پیر نہ دھریا جائے

ہاشم شاہ بی فوج سواری، جیونکر آہی کاری
سجی صف بنائیوس اوّل، بہت زورا ور بھاری

کھبے پاسے صف سنگاری، کندھ پکی فولادی
اگا پچھا راس بنایا، راہ جیوں استادی

اس پاسے میدان سُہایا، شارستانی شاہے
اگے دیو بہادر رکھے، ہتھ گھتن جو ماھہے

وچلی فوج سواری تکڑی، کوٹ بناء کھلوئی
کِیڑا لنگھ نہ سکے وچدوں، بھیڑ اجیہی ہوئی

پچھے اگے صفاں بنایاں، کندھ جویں ہشتاتی
وچ شاہپال بہادر آپوں، جیوں دل اندر چھاتی

بردی تے ہتھیار سپاہیاں، جو لوڑے سو دِتے
دے دلاسے مارو دشمن، جیؤ نکر عاشق پِتے

سجا کھبا پاس سُہایا، زِرہوں خودوں تیغوں
جیونکر باغ ارائش پھڑدا، بارش بے دریغوں

گردے لشکر ہاٹھاں گھنیاں، بنھ کے گھٹاں کھلویا
وچ شاہپال بہادر گجے، رعد موافق ہویا

جاں دو لشکر ہوئے سوہنجے، ملیا حکم شہانہ
دھیر اتے تدبیر نکھُٹی، کیتی میر جواناں

مارو مار اسمانوں آئی، کہہ کے دوس شہانوں
پیا ہنیرا تے رُشنائی، نٹھی دور جہانوں

اتنے خون زمیں پر ہوئے، باہر انت شماروں
گندھک سرخ ہوئی اوہ دھرتی، تتی تیز انگاروں

تلواریں دے پپل پترے، کھلے ہوئے سن اِتھے
مکھی مچھر اُڈنہ سکن، وچ جنگے دے کھتے

چمکو چمک وجن تلواریں، نویاں سان چڑھایاں
رتی رحم نہ زخم کرن تھیں، زہروں پان چڑہایاں

گوشے جوڑ کمان کمینوں، مارے تیر خدنگاں
لیندے خبر زمان زمینوں، بھجن مثل نہنگاں

باشک ناگ کمنداں والے، کنڈل کھولن مارن
لشکر دے گنج لُٹن کارن، آرن منہ کھلارن

وجن تیز شپاشپ تیغاں، تیر نہ دیون واری
دوئے ہاٹھاں گھل مِل آیاں، لتھا مینہ ہتیاری

کجھ مقدور کسے دا ناہیں، انگل کرے اُچیری
جو سر کڈھے تیغا وڈھے، چاہے جنگ ہنیری

نیزے سل سل ٹانگے لاون، سیخاں سلّن سانگاں
مُردے ہاڑلُگّے وچ رن دے، لوہو چڑھیاں کانگاں

بھلے بھلے تن سلےّ بھلّے، بُھلّے ٹبرّ ٹیراں
چھُریاں چیر نکالے پتےّ، سروں تکبّر تیراں

پیش قبض دی قبض چروکی، کھُلیّ اوس دہاڑے
ماری بُوک لہودی پِڑوچ، پیٹ پنجر پَڑ پاڑے

چلی سیف صفاء صفائیوں، صفن صاف کریندی
چیر لویر کرے کوہ قافاں، سچی لاف مریندی

موجاں مار چلے ہڑھ خونی، دم دم وچ چڑھاواں
تھم تھم کے تھم جھنڈیاں والے، رکھن کھلے تڑانواں

مہر محابا رہیا نہ قطرہ، نہ غم خطرہ جانوں
امن امان خلاصی نٹھے، واسے چھوڑ جہانوں

چَھم چھم وسّن تیز خدنگی، جیوں رتھ پھاگن والے
چِھک کماناں پئے جواناں، ہتھیں پُر پُر چھالے

ایسی گرم لڑائی گوُہڑی، دوہاں پہاڑاں چائی
نعلاں وچوں ڈھہن اواڑے، اگ وسے ہر جائی

اُدھروں ہاشم شاہ مریندا، پھر دا وچ سپاہے
گجدا مار نہ رجدا خونوں، وانگر شیر سیاہے

شارستانی مارن کارن، لاوے زور جوانی
لمےّ ہتھ کرے پڑ ہتھی، بنیا بہمن ثانی

جدھر ہتھ کرے سِر وڈّھے، لوں نہ چھڈے اڑیا
جس جس پاسے حملہ کیتُس، تن تنے پر چڑھیا

بہتے شارستانی مارے، ہاشم نے کرہلےّ
ہِلےّ نہ اک قدم پِچھیرے، پھٹ موہاں پر جھلےّ

اس پاسوں شاہپال بہادر، قلزمیاں پر بھارا
پھڑ ہتھیار قیامت کردا، ڈردا لشکر سارا

دوہیں ہتھیں کوشش کردا، مت پڑ مینوں لبھے
وڈھ وڈھ دشمن ستھر پائے، کیا سجےّ کیا کھّبے

ویری اُتّے واراں کردا، دوہیں ہَتھیں تلواراں
دوہاں دے وڈھ چار بنائے، اَٹھ کریندا چاراں

ہاتھی سَنے سوار عماری، جس تے ہتھ چلائے
کر دوٹک اٹک کر رہندی، تیغ زمیں لہہ جائے

قلزم دے دریائے اُتے، جے غصہ کر آوے
جلدی اگ کڈھے دریاؤں، شور ندی وچ پاوے

اگا ویکھ جواناں ہتھوں، ڈھیہن ہتھیار فُولادی
جیوں شیراں دے ویکھدیاں ہی، بول نکل دا مادی

ہاشم شاہ اگے ونج کو کے، لشکر دے سر کردے
کر بند بست شتابی شاہا ،دیو تیرے سبھ مردے

خالی کردا ہاڑ اکلاّ، شاہ بہادر جنگی
نال اوہدے کد پوری پیندی، بھلی پناہ ہن منگی

ہاشم نے فرمایا اگوں، ڈریو نہیں دلیرو
کٹھا ہو پوو سبھ لشکر، شاہپالے نوں گھیرو

گھیرا پا چوطرفوں فوجاں، آن پیاں شاہپالے
کر کر چھُٹ سٹاں وٹ مارن، کِس کِس دے پھٹ ٹالے

جاں شاہپال ڈٹھا اوہ غوغا، للکریاں تد فوجاں
جوش خروش کریندے پُہتے، جیوں دریاویں موجاں

آخر فوج اکٹھی ہوئی، جیوں کیڑے یا مکڑی
ہوندا جائے جنگ لڑائی، پل پل اندر تکڑی

شمشیراں فولادی چمکن، چلن تیر خدنگی
اک کیڑے دے چَلن جوگی، زمیں نہ لبھے ننگی

سر پر چھاؤں کیتی ہتھیاراں، سورج اکھ چھپائے
مچھر نوں پر مارن جوگی، تھاں نہ وچ ہوائے

زہری پین زنبوراں وانگن، کر کر ہتھ کرارے
پھٹے گڈے ہون اگیرے، چھوڑپِچھیرے مارے

پنبے اُڈ دے جان تناں دے، جیوں تیلی روں تُنبے
نیزے برچھے جا جا رگڑن، انبر اتے سُنبے

والوں والوں مڑھکا آیا، ڈریا دھول وبالوں
ہتھیاراں دے کنڈے چُبھن، انبر اڑیا چالوں

برچھی سانگ موہوں منہ وجے، ساہ نہ نکلن دیندی
جھٹک نہ رہندی اٹک کٹاری، وتدی کٹک مریندی

خنجر سنجر پنجر اندر، کڈھ کڈھ آنے بوکے
ہر پسلی تھیں ہسلی خونی، وگدے وہن نہ ٹوکے

جھمدڑ جمدڑیاں دا وَیری، واری دے نہ مُولے
جیوں بھٹھی وچ چھولے تیویں، تڑفن رت بچھولے

پھَل پھلاں وچ سنبے ساراں، وانگ گلابے خاراں
ڈھالاں اوپر ڈھالاں کھڑکن، وانگن لالے زاراں

نسّن والا نسّ نہ سکے، تھاں نہ پَیر ہٹن دا
نہ نسّن نہ چھپن ہوندا، وقت نہ جھٹ کٹن دا

سارا روز نہ مٹھے ہوئے، تیر انداز مریندے
ترکی تازی تازے تازے، ترک وتاز کریندے

بازاں وانگر باز نہ آون، نیزہ باز شکاری
کھنڈے مول نہ ہوون کھُنڈے، تلواری خم داری

ایسی کھیڈ مچی شطرنجوں، دم دم ہوئی زیادہ
شاہپالے دے رُخ تھیں ہوندا، مارو پیل پیاوہ

قلزمیاں پر شارستانی، پیندے جان زوراور
ہاشم شاہ دی آس ترٹی، شاہپالے نوں باور

ہاشم شاہ کر زور دلیری، رن وچ کھلا ونگارے
شابا شابا لڑو جوانو!، کون کوئی پِھر ہارے

لڑدیاں روز گذشتہ ہویا، آئی رات ہنیری
سورج شاہ گیا وچ خلوت، فوج کھلار گھنیری

زنگی تاج سرے پر دھریا، ہیرے موتی جڑیا
شاہ خاور دا تختوں لہہ کے، محلاں اندر وڑیا

دوہاں دلاں تھیں چڑھے طلاوے، خبراں رکھن دوروں
پہرے دار چوپھیر کھلوتے، لے کے حکم حضوروں

تھکے ماندے لشکر ڈھہٹھے، سارے کرن دعائیں
ربا عمروں لمیّ رکھیں، رات اجوکی تائیں

خبر نہیں دن کیسا چڑھ سی، کس دی شامت آئی
ساڈے بھانے بھلک دہاڑے، روز قیامت آئی

جیسی اج لنگھی جے بھلکے، ایہو جیہی ہوئی
دنیا اُتے جیون والا، رہ جاوے گا کوئی

کیکر ہون قبول دعائیں، وقت اجل دا آیا
ملک الموت محمدبخشا، منتیں کس منایا

چینی شاہ زنگی نوں کُٹھا، ڈوہلی رت کنارے
ہنجو رو اسمان بے چارہ، پوہنج کھلا رُخسارے

بھیراں چوٹ لگی درگاہوں، مارے ناد فقیراں
نور فجر دا ظاہر ہویا، بدھے لک امیراں

ڈیرے کوک گھتی قرناہیں، ڈھول نقارے وجےّ
شور مچایا طرم طنبوراں، شتری دھونسے گجے

بنھ ہتھیار بہادر اُٹھے، مل میدان کھلوئے
صفاں قطاراں راس بنایاں، آن برابر ہوئے

تیغ بہادر دوہاں ولاں تھیں، حملے کر کر آون
چھیڑن تازی نیزہ بازی، جھٹ پٹ پھٹ چلاون

بیدل باغل نس نس مردے، پیراں ہیٹھ ملیندے
شیر دلیر پِڑے وچ تیغوں، سر دھڑ قلماں تھیندے

مارو مار آہی دن سارا ،انت ہوئی قتلاموں
روشن روز گذشتہ ہویا، پیا ہنیرا شاموں

دیو قلزم دے ڈیرے آئے، ڈھہندے اٹھدے بھجدے
شاہپالے دے شیر مریلے، رہے پِڑے وچ گجدے

ساری رات نہ ڈیرے آئے، کھلے رہے پڑمل کے
آء پھر لو صبح دی لگی، چھپے تارے ہل کے

جھنڈا شاہ حبش دے والا، سر پرنے ہو ڈھہٹھا
خاور دا شاہ آون لگا، زنگی کالا نٹھا

خاور شاہ سُنہری جھنڈا، جھل مل جھل مل کردا
وچ میدان جگت دے لایا، چایا پندھ سفر دا

عالم تے رُشنائی ہوئی، گیا ہنیرا نوروں
آمد رفت خلق دی ساری، دِسن لگی دوروں

ایہ سورج جمشید فلک دا، لا یاقوتی جوڑے
وچ میدانے آن کھلوتا ،چڑھ کے نیلے گھوڑے

آن نویں سِروجے واجے، گجے دھونسے بھیراں
سانگاں قہروں کنبن لگیاں، جنبش چڑھی دلیرا ں

تیغاں نے منہ ننگے کیتے، رتو دے تر ہائے
نیزے سر تے جگر پُرتے، سیخے بیرے لائے

چلتاہاں تے بختر پہنے، زرہاں خود جواناں
پائے متھے وٹ کمنداں، ابرو جُڑے کماناں

بازاں وانگر اُڈن لگے، تیر تتے بنھ تاری
بھج بھج کوہن جوان جواناں، مرگاں جویں شکاری

اس دن پہلے پہر جواناں ،کیتی زور ازمائی
اک ادھروں اک اُدھروں آوے، دو دو کرن لڑائی

آء شیراں پھر شور مچایا، کلّوں اج گھنیرا
گوراں نال ہویاں پرُ گوراں، گوراں نال جو ہیرا

وجے ٹل اٹھاں گل بھارے، بنسریاں رنگ لایا
بھیراں تے سیپوراں رل کے، لشکر بول ڈرایا

تیز ترنگاں مثل ملنگاں، دھوڑوں خاک رمائی
کڈھن چالاں پان دھمالاں، رن وچ کھیڈ مچائی

ترکاں گل حمیلاں چھنکن، گھنگرو جوش خروشاں
آن زنگولے اُچے بولے، کھڑن دماغوں ہوشاں

کرن ککارے مڑھے نقارے، بگھیاڑاں دی کھل دے
ہیبت تھیں سُن کِرن کلیجے، گُرز لوہے دے گلدے

اس شاہاں دی شورش شرّوں، شادی گئی جہانوں
مرن جوان نہ ہارن ہمت، ڈرن نہیں جند جانوں

اک مرے مڑ دوجا آوے، جان تلی پر دھر کے
شیر جوان کرن جند بازی، اٹک نہ رہندے ڈر کے

اک دوجے دی لین ازمایئش، خوب کرن پڑہتھے
اک زخمی ہوونجن ڈیرے، اک ہرن سر لتھے

اک سپاہی قلزمیاں دا، گجدا پڑ وچ آیا
اکھیں بلن النبے اگ دے، تیزی تندی چایا

سنجاں نال ہویا ہشتاتی، رہندا نہیں نِچَلا
پڑوچ کھلاونگارے کوئی، آ کر لڑد اکلا

جے کوئی جاوے پرت نہ آوے، ہاڑ اندر اوہ رکھدا
جاندا آپ لہو دا تساّ، زہر پیالا چکھدا

بہت دلیر ڈرے اس شیروں، کوئی نہ ہووے اگیرے
مستی تے مغروری چایا،رن وچ گھوڑا پھیرے

ساعت گزر گئی اس گل نوں، تاں اک شارستانی
وچلی فوج وچوں اُٹھ آیا ،جیؤں ترکش دی کانی

جوش خروش کریندا آوے، وانگر ندی اٹک دی
کندھے اُپرّ ڈھال کھڑک دی، گل وچ تیغ لٹک دی

آسن جم اٹھاوے گھوڑا، سر پر نیزہ پھیرے
اس اگلے نوں آکھن لگا، چڑھ سیں اگے میرے

ہتھ میرے ایہ تیغ سروہی، بھریا زہر پیالا
قلزمیاں دے سر دھڑ تائیں، کر دی اک نوالہ

ایہ گل آکھ ہلائیوس گھوڑا، پیر رکابیں دھرکے
اُگھّر گرز لگائیوس اس نوں، زور ضروری کر کے

گرز اوہدے نے بُرز گرایا، ڈھٹھا قلزم والا
رتو نال ہویا پِڑ رتاّ، وَیہہ تُریا اک نالا

ہور اک ساتھی اس دا آیا، بُت وڈا کوہ قافوں
اوہ بھی گاجر وانگر دلؤس، اکسے پھٹیوں صافوں

اِسے طرح بہادر کتنے، مارے وارو واری
اوہ بھی جدوں تکبر چایا، قتل کیتا تلواری

پِیشِیں تھیں لے ڈیگر توڑی، پِڑ وچ کوئی نہ لتھا
مغرب وچ فجر دے لاڑے، کَج لیا منہ مَتھا

جنبش کھا سپاہی، سورج پاڑ سیاہ قناتاں
چڑھ میدان انبر دے آیا، بھجیاں ہور جماتاں

دونویں لشکر اُٹھ کھلوتے، کرکے ہائے ہائے
جھنڈیاں نے سر اُچے کرکے، نال اسمان لگائے

جیؤنکر شونک چڑھے دریاؤں، بدل ساون والا
بجلی وانگر کڑکن راشک، فوج جھڑاں دا چالا

ہر ڈیرے تھیں نکلے جنگی، جیؤں چترے ہر جھنگوں
آہا ہا کراون رن وچ، مول نہ رجن جنگوں

شابا شابا دھن دھن مردو،ہون چوطرفوں رابے
جان نہ دیساں ایہ تک مارے، دین بہادر دابے

سانگاں نیزے سلّن سینے، دَوروں دُور کریندے
گرز پون اسمانی گولے، چکنا چور کریندے

بجلی والی مار کریندی، تیغ کڈھے کڑکارے
اُڈن پھل ٹکیندے گُردے، ڈھالیںدے دھڑکارے

کروّفر گھُنکارے تیراں، پھر پھر ہون فراری
دُسرّ و ہندے اٹک نہ رہندے، کٹے کٹک کٹاری

سورمیاں دی سیف سروہی، سنے سنجاں سروڈھے
مار مندال مکائے مرداں، مغز منجالی کڈھے

تاں پھر حکم کیتا شاہپالے، لشکر ہوءِ اکٹھا
ہلاّ کرو ایہناں پر سارے، جانو قلزم نٹھا

کوہ قافاں دی فوج تمامی، باغ ارم دی ساری
ہاشم شاہ دے لشکر اُتے، آن پئی اک واری

جانی توں دھو ہتھ بہادر، آن گڈاوڈ ہوئے
مارن تیغاں بے دریغاں، تیراں جگر پروئے

لوہو پان لئی شمشیراں، تیز ہوئے گُھس نیزے
برچھی ساون وانگر برسی، جگر کریندی ریزے

شیر جوان دوڑاون گھوڑے، کر کر ہائے ہائے
ٹلیاں شور ککارے غوغے، انبر تیک پُچائے

تازی سُمّ وجان دھرتی، پٹ کھڑی اک ساری
چھ زمیاں اٹھ انبر ہوئے، جُڑ کے گرد غباری

سورج چھپ گیا وچ دھوڑاں، پیا غبار ہنیرا
چمکو چمک ہتھیاراں والی، چانن کرے چوپھیرا

کنگن کنٹھے تے زر نقدی، شاہ دئے انعاماں
بھر مردانے رہو دلیرو، شابش کہے غلاماں

ہاٹھاں چڑھیاں فوجاں لڑیاں، لوہو بدل وٹھے
سے کوہاں وچ نیر رتو دے، لکھ بہادر کُٹھے

دھرتی انبر تیک سیاہی، زمیں ہوئی سبھ رتی
عالم اُپرّ رہیا نہ مولے، صلح تحمل رتی

جیہڑا تیر کمانوں چُھٹے، کوئی خطا نہ جاوے
سر، سینے یا جگر، دھُنی نوں، اپنی جا بناوے

چائیں واگاں رلی سواری، جیوں بھٹھی وچ دانے
ڈھہندے اُٹھدے مِثل پتنگاں، جل جل مرن دھگانے

موہوں منہ جھلن پھٹ کاری، سورمیاں دے دائیے
مارو مار کریندے آکھن ،اک دوجے نوں کھائیے

شتری طرم طنبور شہنائیں، دھونسے ڈھول نقارے
گجنّ دیو غریو اسمانیں، غلغل شور ککارے

خالی ڈھول اتے بے مغزا، باہروں سخن کریندا
فتنے دوزاں وانگ لڑائی، صلح نہ ہوون دیندا

تِیر وسّن جیون چُھڑ کے چھلا، گوہڑا مینہ اسمانی
ملک الموت آہے سبھ سنبھے، لے لے جاون جانی

تیر تبر تلوار کٹاری، زہروں پان چڑھائی
پٹ سٹے بنیاد تناں دی، زوروں زور لڑائی

چاکو چاک کرن تلواریں، بجلی دے چمکارے
کڑکن گرز البرز گڑاون، موت طوفان کھلارے

مور منگھار کیتے لکھ سینے، نیزے سیلے سانگاں
اوس موری تھیں ویکھ تماشا، دین بلائیں بانگاں

پھٹے مارے پڑ وچ رُلدے، تن اُتےّ تن چڑھیا
ڈھیر لگے کوہ قافاں جیڈے، لشکر ایسا لڑیا

تیراں شونک شپا شپ تیغاں، سُن کڑکار کمانی
دہشت کولوں اُڈ اُڈ ڈھہٹھیاں، جیوں اِلاّں اسمانی

لکھ تناں دے بیرے بیرے، کِھنڈ گئے ہر پاسے
گِدڑ لونبڑ تے بگھیاڑاں، منہ موڑے کھا ماسے

قاروں والے گنج بنائے، کاگاں کڈھ کڈھ آنے
تیراں گرزاں کیتے میّتاں،منہ سر گنجے کانے

اِلاّں چائے اَلاّں جیڈے، لوہو بھرے بھُکانے
لکھاں گھَن مکھاں دے بھُوکن، کیڑے پھڑے دہانے

باغل لوک ڈراکل تاں ای، نسن ہار شکستے
کانگ طوفان لہو دی ہتھوں، بند ہوئے سب رستے

ہانبڑ پین کمند گلاں وچ، سر وڈھن تلواراں
جیؤں اِجڑ وچ چِترا اینویں، کرن سپاہی واراں

شاہپالے دی فوجے اوڑک، ایسا زور اٹھایا
قلزم والے بادشاہے دا، لشکر مار گُمایا

چار اک سے پری کُل بچی، جا چھپی دریاویں
ہور تمامی لشکر اس دا، قتل ہویا وچ تھاویں

ہاشم قلزم دے سلطانے، بڑی ہزیمت آئی
نسّن چھپن بچن والی، جاء نہ سُجھدی کائی

اوڑک نس پیا بِن فوجوں، کچرک پاپڑ ویلے
کھُوہ دندا دریا نہ سُجھدا، بھاج پوے جس ویلے

ڈھہن لگا دریا فکر دے، شاہپالے تھیں نس کے
جان نہ دینا موذی تائیں، شاہ فرمایا ہس کے

اک امراء لگا اُٹھ پچھے، فوج زور ا ور لے کے
ہاشم سنے سپاہیاں پھڑیا ،مگر دلیراں پے کے

شارستانی قلزمیاں نوں، پکڑ لیائے ڈیرے
نظر حوالے ہویا ہاشم، پہرے پھرے چوپھیرے

شاہپالے دا خاصہ آہا ،اک امراء وڈیرا
ہاشم شاہ ونج ملیا اس نوں، ہو محتاج بھلیرا

اس امرائے دی کر منت، کھڑے وسیلہ آ کے
گردن تیغ موہیں وچ سبزی، پگ گلے وچ پاکے

جا ملیا شاہپالے تائیں، کہندا صاحب میرے
خواہے مار خواہے چا رکھیں، جان میری ہتھ تیرے

جھڑک دتی شاہپالے اگوں، اے بد بخت نمردا
دل تیرے نے چاہیا کیکر، ایسا ظلم قہر دا

ایسا آدم زادہ سوہنا، سَے صفتاں دا سائیں
ساڈے باغ ارم تھیں پھڑکے، کیتا مار اضائیں

فرزنداں دی جائی مینوں، ہیسی بہت پیارا
آدی دا شاہزادہ آہا، نسل سکندر دارا

شاہ فریدوں تے جمشیدوں، ہیسی بال نشانی
فاضل عاقل قابل دوجا، کوئی نہ اس دا ثانی

ہر علموں ہر ہنروں کامل، خوش آواز بہادر
مرد شریف ظریف سیانا، سخی لطیف اکابر

زاہد شب بیدار نمازی، ادب ہدایت والا
ایس زمانے ثانی اس دا ،نہ کوئی مرد اجالا

صوفی اہل اسلام پرہیزی، سالک سفر عشق دا
صورت سیرت نویں جوانی، گنج یقین صدق دا

اوہ نجیب بے مثل شزادہ، مار کیتا تدھ فانی
میں بی بدلہ چھڈاں ناہیں، قلزم کراں ویرانی

نک نکیل گھتاں گا تینوں، مشکیں باہیں کڑساں
نالے فوج پچھے جو تیری، ساری اینویں پھڑساں

قلزم اندر اک نہ چھڈساں، باغ ارم وچ کھڑساں
ہتھ ہتھوڑی پیریں بیڑی، طوق گلے وچ جڑساں

سیف ملوکے دا اک بھائی، نالے یار پیارا
نائب اتے وکیل سیانا، صاعد نیک ستارا

سر اندیپ شہر وچ رہیا، بادشاہاں دے خانے
باغ ارم وچ سدساں اس نوں، گھل کے دیو توانے

تسیں حوالے اس دے ہوسو، حکم اوہدے ہتھ دیساں
پُترّ دھّیاں ٹبرّ تیرے، کر کر خوار مریساں

اکھیں اگے یار پیارے، لے تصدیعے مرسن
ایسی ہوسی روح تساڈی، یاد موئے بھی کرسن

ملک ولایت تیری تائیں، خاک سیاہ کریساں
کوٹ قلعے گھر محل چُبارے، پٹ تباہ کریساں

ہاشم کہندا اے سلطانا!، وس پیا ہن تیرے
جے کجھ چاہیں ظلم تعدی، کر لے ونڈے میرے

پر کجھ آپ خیال کرو کھاں، لوڑو مقصد اتنے
بے وفا اک بندے پچھے، خون لئے سر کتنے

مسلمان پری لکھ کٹھی، چہل ہزار عفریتوں
مینوں بی سن بال بچے دے، مارن لگوں جیؤتوں

اس اک آدم ذات کمینے، بندے بے وفایوں
کے بھلیائی ہے تدھ ڈٹھی، شدت کریں ہوایوں

کنیں بُجھ ہوائی گلاں، مائل ہویوں شاہا
اوہ نکارا آدم جایا، ایسا کتھوں آہا

جتنے منہ بناون گلاں، اتنی اکسے گلوّں
تدھ سُنیا میں اکھیں ڈٹھا، چاویں کیہڑی ولّوں

شاہپالے فرمایا اگوں، اے مردود نمردا
کے ہویا میں آپ نہ ڈٹھا، جے اوہ چن مصر دا

درد منداں دی حالت سن کے، دُکھیے دا دُکھ جاگے
رحم پوے غمناکی اندر، روہ تکبر بھاگے

بے وفا نکارا آکھیں، قدر اوہدا تدھ ایہا
عاصم شاہ کنوں ونج پچھیں، سیف ملوک کویہا

ہاشم نوں بھی ورم پُتر دے، نرم کیتا سی سینہ
درد منداں دے سخن سنن تھیں، بھج گیا روہ کینہ

جتھے درد کٹے کوئی ساعت، سوئیو جا سنوارے
خالی بھی پھر مشکوں بھریا، پُھل رہے جس کھارے

صفتاں تے تعریفاں کہیاں، دانشمنداں بھلیاں
ہرگز خطا نہ کھائیے کدھروں، کہے جِنھاں دے چلیاں

سیمیں شارستانے اندر، ہے جِنھاں سلطانی
مائی بھین میری ہشیاراں، عاقل عقل جہانی

سُنیاں بہت اوہناں دے موہوں، صفتاں ودھ حسابوں
گلّ اوہناں دی ساڈے بھانے، جیونکر نقل کتابوں

واسط ملک اندر جو راجہ، اس نے اینویں دسیا
سر اندیپ شہر دے والی، لِکھ گھلیا من وسیا

گل اوہناں دی ساڈے بھانے، سند مرتب پکی
خاطر خواہ پسند اسانوں، چیز اوہناں دی تکی

تینوں کیونکر چنگا لگے، پُت تیرا اس کُٹھا
لکھ گُن چھڈ اک اوگن پکڑن، ویری ترن اُپٹھا

توڑے اوگن اک نہ لبھے، گُن تھیں اوگن کردے
نِندن سخن محمد تیرے، وٹ بنان گہر دے

چام چڑی دے بخرے یارو، سورج بہت کلوہنا
بے قدراں نوں یوسف مصری، کیونکر دِسےّ سوہنا

جیہناں پھڑ کے کھوہ وگایا، کے اوہناں دے بھانے
کھوٹیں دمیّں ویچ دتو نیں، اوہ بھی زور دھگانے

گھنن گاہک زلیخا آوے، مُل پُچھے یعقوبوں
تاں واہ پوے محمدبخشا، صورت سیرت خوبوں

جاں شاہپال کہیاں ایہ گلاں، سن ہاشم شاہ رویا
کر افسوس اُساس چلاندا، توبہ تائب ہویا

شاہپالے ول عرض کریندا، اے شاہ شیر جوانا!
توں سلیماں نبی دی جائی، سرور ہیں سلطاناں

دیہو اِذن زبان شریفوں، کرو معاف خطایوں
نالے لشکر میرا بخشو، جوبچ رہیا لڑائیوں

تاں میں سیف ملوکے تائیں، حاضر آن کریساں
بند کٹو تاں بِند نہ لاواں، بانہہ تیرے ہتھ دیساں

حکم دتا شاہپال بہادر، قید زنجیر اتارے
ہڑی ہتھوڑی طوق نکیلاں، دور کرائے سارے

شاہپالے نوں کہندا ہاشم، بخش بے ادبی میں نوں
زندہ ہے اوہ آدم زادہ، ہوئے مبارک تیں نُوں

قید دُرگ اندر سی پایا، آؤ چل وکھاواں
جے ایس نوں رب زندہ کڈھے، میں چُھٹکارا پاواں

ہاشم نال لیا شاہپالے، ہور امراء چنگیرے
رستم ثانی دیو سپاہی، بہتے بھلے بھلیرے

سنگلدیپ اندر شاہ آیا، ہاشم نال لیایا
اوس دُرگ اُتے جا پہتے، جا سر پوش لہایا

شاہ شاہپال کھوہے وچ اُڑ کے، آپ مریندا آلے
کہندا اے فرزند پیارے، عشق کماون والے

بیٹا سیف ملوکا! میں ہاں، باپ بدیع جمالے
زندہ ہیں تاں بول شتابی، ہتھیں آپ نکالے

لاغر بدن شزادہ ہویا، اُچّا بول نہ سکدا
کہیوس بادشہا! میں زندہ، راہ تساڈے تکدا

مساں مساں کجھ پہتا اُتے، نرم آواز نکھُٹا
شاہپالے نوں خوشیاں ہویاں، غم بیٹی دیوں چھُٹا

صدقے بہت خیرایت کیتی، ونڈے مال خزانے
دلوں زبانوں رب سچّے دے، لَکھ پڑھے شکرانے

خاص وزیر آہا جو اپنا، شاہ اس نوں فرمایا
شربت شمع پوشاکی دے کے، کھُوہے وچ وگایا

عطر عبیر گلابوں شیشے، نال پُچائے بھر کے
ونج وزیر کھوہے وچ پہتا، حکم سرے پر دَھر کے

جدوں وزیر تھلے ونج پہتا، نظر پیوس شاہزادہ
نیوں نیوں ہویا وزیر سلامی، کرکے ادب زیادہ

جدوں وزیر شہزادے ملیا، پُچھدا خبر جے تینوں
حال بدیع جمال پری دا، اوّل دس لے مینوں

سن کے گل وزیرے تائیں بہتی حیرت آئی
کہیوس اے شہزادہ تینوں، ایس مصیبت جائی

سر تیرے پر ایڈ قہاری، دِسیں ایہہ تک مردا
تن گلیا جِندنک وچ آئی، عشق کھلوت نہ کردا

ایس حّدی نوں پہتوں آپوں، اپنا کُجھ نہ جھورا
حال احوال سجن دا پچھیں، صبر نہ آیو بھورا

شہزادے فرمایا اگوں، سن توں بھائی میرے
توڑے دُکھ عشق دے کھڑسن، اس تھیں پرے پریرے

اوہناں دکھاں تھیں مُکھ نہ موڑاں، توڑے جان ونجاواں
اتنی اوکھت سختی پچھے، یار نہ منوں بھلاواں

دُکھ ملامت عشقے اندر، جیؤں ککھ اندر اگےّ
جیؤں جیؤں ککھ اگے وچ پائیے، بھڑک زیادہ لگے

اپنے آپ اُتےّ توں آکھیں، دُکھ قضیّہ ایتا
اپنا آپ رہیا ہن کتھے، کس نوں اپنا چیتا

آپوں آپ رہیا اس گھر وچ، کوئی شریک نہ دوجا
آپے ٹھاکر نام دھرائیوس، آپ کریندا پوجا

آپے حاکم آپ رعیت، مہر آپے پٹواری
کون بٹیرا کیہڑا باشہ ،کیہڑا میر شکاری

منہ بلی دا گج شینہاں دی، ہر ناں پچھے دھانی
وحدت دور محمدبخشا، دَسدا چل کہانی

باجھ بدیع جمال پری دے، حال پچھاں میں کس دا
تن من زمیں زمن وچ بھائی، ہور نہیں کوئی دِسدا

ہوئی نشا وزیرے تائیں، سن کے سخن پیارے
سو سو شابش دے شاہزادے، آفرین پکارے

ہتھ چمے سر گردن چُمےّ، پوہنجے دھوڑ بدن تھیں
موہیں اوپر پلاّ پھیرے، گرد اُتارے تن تھیں

عطر گلابوں سر منہ دھوتا، اٹکل نال نہایا
شربت صاف پلایا اتوں، جوڑا خوب لوایا

اک صندوق وڈیرا اتوں، جلدی نال منگایا
دوئے وچ صندوقے بیٹھے، چِھک لیؤ فرمایا

آپ ہتھیں شاہپال بہادر، چِھک کے باہر نکالے
سونپ صندوق وزیرے تائیں، جا دربار سمبھالے

جا رکھیا شاہزادہ ڈیرے، شفقت نال وزیرے
شربت کھانے مالش مُشکاں، کردا وانگن ویرے

شاہپالے دے فکر نکھُٹے، بیٹھا نال فراغت
لکھ نذرانے لوٹی لدھی، لاکھاں صدقے لاگت

دے انعام سپاہیاں تائیں، خرچ کیتی سبھ لوٹی
ننگیاں نوں پوشاکاں دتیاں، بُھکھیاں تائیں روٹی

قیدی سبھ خلاص کرائے، صدقہ اوس خوشی دا
عدل سخاوت دان کمائے، ظاہر ہور پوشیدہ

کیتا غسل وضو کر تازہ، سر سجدے وچ دھریا
سُکا باغ مراد میری دا، رب کیتا مُڑ ہریا

جاندی جاندی لج پت میری، رکھ لئی تدھ سائینا
انت نہیں احسان تیرے دا، بخشیں عیب خطایاں

توبہ تائب ہو در رب دے، روندا نال افسوسے
کرم کریں تے بخشیں مینوں، خون کیتے بے دوسے

توں ہیں دائم بخشنہارا، پاپی اسیں ہمیشہ
پکڑ کریں تاں کد چھٹکارا، کوتاہ فکر اندیشہ

ساری عمر اچابت چائی، کَھٹی بُرے عمل دی
کاغذ چھیک گناہاں والا، کانی پھیر فضل دی

باب میرے وچ اینویں آہی، لکھی روز اول دی
جَفَّ الْقَلَمْ محمد بخشا، لِکھی کَدی نہ ٹَلدی

رب سچے دی بخشش اُتے، تکیہ پرنا دھرکے
سجدے تھیں سر چایا شاہے، بیٹھا خوشیاں کر کے

اُٹھ خچر تے ہاتھی گھوڑے، سنج ہتھیار پوشاکاں
دِتے بخش سپاہیاں تائیں، پنکھی میر ہشناکاں

عیش خوشی دا جشن بنایا، نغمے ناچ سنوارے
شادی دے دروازے کھُلے، طاق غماں دے مارے

آن کلاونت گاون لگے، باربدی آوازے
چنگ چغانے مدھم تنبورے، ساز سبھو سُرسازے

سارگیاں دی سے رگ وچوں، سے رنگ سا رنگ والے
سات سُراں دے نال سُرندے، دین ولایت ہالے

کافوں نونوں سُر سنائے، کمانچے قانوناں
یَاسَتَّارُ کہن ستاراں، دف کرے دف دوناں

دھن دھن ذکر دھنا سریاں دا، رب رب ورد رباباں
شابش شکر شگن شر نائیں، شیشے نشے شراباں

کنجر بھگتی لوگ گویےّ، تان بیان سناون
ساقی سندر دے صراحی، آن گمان وکھاون

سُن ٹپے اک ٹپے حالوں، اکناں پتے درونے
اکناں اگ چھپائی رکھی، جیوں پھُل ہوئے چونے

کھادے کھانے جومن بھانے، خوب لطیف انازوں
بوء عطر دی نشہ شرابوں، لذت تار آوازوں

اک خوشی شہزادے والی، دوجی فتحا ماری
خوشیاں وچ امیر شزادے، مجلس خوب سنگاری

تین دہاڑے سیف ملوکے، پیتے شربت داروں
چوتھے روز ہویا کجھ تکڑا، بھار جھلے ہتھیاروں

زیور زیب لباس شہانہ، جوڑا خُوب لوایا
سبھ ہتھیار پہنا شزادہ، نال وزیر لیایا

شاہ شاہپال بہادر اگے، حاضر کیتا جا کے
سیف ملوک سلامی کیتی، چنگی سیس نماکے

شاہ شاہپال تخت توں اُٹھ کے، دے جواب سلاموں
سیف ملوکے نوں گل لائیوس، حرص ہوایوں عاموں

سر منہ چمےّ نال محبت، بہت کرے دلداری
صدقے ہوندا ویکھ عجائب، صورت اپن اپاری

سیف ملوک ڈٹھا جد شاہے، نظر شکل ول دھرکے
خوب جوان نہایت سوہنا، اکھ نہ نیڑے پھڑکے

صاحب حسن جمال گھنے دا ،روشن چن اسمانی
کردا رات ہنیری تائیں ،وانگن شمع نورانی

کالی رات اندھاری اندر، جے اوہ جھاتی پائے
دن چڑھیا لو لگی شایت، ایہہ بھُلاوا جائے

جے لکھ صفت زبانوں آکھاں، مُول نہ ہوندی پوری
پُھل گلاب بہاری وانگن، دو رُخسارے نوری

سوہنا خط آغاز اُتر دا، مسّو بِھنی رنگیلا
یا سنبل یا سبزہ نیلا، وال نہ ککاّ پیلا

آپوں قادر قدرت والے، اُستا کار ہنر دے
رخساراں دے صفحے لِکھے، خوشخط عنبر تردے

وات مثال ایہو جیوں چشمہ، آب حیات خضردا
سوبھے سبزی گرد بگردے، سجرا بُور اُتردا

مُشک بھری انبوسی کھونڈی، ونج چنے نوں پائے
سارا چن کھنڈوری وانگن، کُنڈل وچ لیائے

سبھ ہتھیار پوشاکی سجدے، سر پیراں تک سُچاّ
سوہنی بنھّننی نازک جُثہّ، قد سرو جیوں اُچاّ

بہت صفائی تے رُشنائی، انت نہ جاندا پایا
شرم حیا حلیمی سر تے، اقبالاں دا سایہ

شاہپالے دل دونی کیتی، رب محبت اس دی
نالے پیارے کول بہائیوس، دور گیاں جِند مُسدی

بہت کریگر نقش سوارے، دے کے عجب صفائی
جو ویکھے سو رجے ناہیں، رسنا ایسی پائی

مٹھا پیارا اتے سلونا، تمّ آہی مرغوبی
فائق رب کیتا اس ویلے، واہ واہ اوہ مرعوبی

کہن لگا شاہپال بہادر، جیوں مائی فرمایا
اُس تھیں بھی دس حصےّ یارو، ودھ شزادہ پایا

ویکھدیاں دس حصے ہوئی، شفقت اوس زیادہ
گل لاوے منہ اکھیں چمےّ، آکھے واہ شہزادہ

ایسا آدم زادہ لائق، لکھ ہزار احساناں
جے میرے لکھ بیٹی ہووے، اس اگے گذراناں

ہور میری سو بیٹی ہووے، مثل بدیع جمالے
تحفے تے نذرانہ دیواں، ایس جوان کمالے

قلزم دے بھی بادشہے نے، بہت نوازش کیتی
عذر کرے نادانی کنوں، ایڈ بے ادبی بیتی

بہت بے عقلی میں تھیں ہوئی، بھُلیوس تے جھکھ ماری
سیف ملوکا بخشیں مینوں، اوہ بے ادبی بھاری

سیف ملوک کہیا میں بخشے، بدلہ لواں نہ کسے
لیکن ایہ بے عقلی تیری، ظاہر سبھ نوں دسےّ

جے کر پہلے روز ایہناں دا، حکم قبول کریندوں
اتنے مسلمان نہ کُسدے، بانہہ میری چادیندوں

پھیر کہے شاہزادہ آپوں، قلم وگی تقدیروں
نال قضاء رضائے باجھوں، چارہ نہ تدبیروں

کجھ جواب نہ آیا ہاشم، لازم رہیا چُپیتا
اک سے گلے نال شزادے، بند جوابوں کیتا

جاں شاہزادہ باغ ارم تھیں، ہاشم بنھ منگایا
سنگلادیپ اندر گھت سنگل، درُگے وچ وگایا

اس دن کیوں دم مار نہ سکیا، سیف ملوک سپاہی
اج ہاشم پر غالب آیا، شاہ ملی جد شاہی

ہاشم شاہ نوں کرنی آئی، اس اگے محتاجی
جان خلاصی تاہییں ہووے، بنے ایہناں دا پاجی

نفس شیطان بندے پر غالب، جاں جاں غائب نظروں
نظر حضور کرم دی پہتا، تاں بچیا ہر مکروں

مہریں آوے کول بہاوے، جس دن شاہ شہاں دا
سرتے ہتھ رکھے رب بھاوے، دشمن بھی بھوکھاندا

شر شیطانی لشکر مارے، بند کاٹے روحانی
یار ملا محمدبخشا، پھیر دئیے سلطانی

شاہ شاہپال شہزادے تائیں، دتا بہت دلاسا
پھٹ اوہدے پر مرہم لائیوس، لا مطلب دی آسا

لاء امید وصل دی بدھیوس، گھاء الّے پر پٹی
زر دانش دی پرکھی مل کے، سُخناں دی گھسوٹی

سیف ملوکے نوں فرماندا، اے ہشیار شزادہ
باپ تیرے دا راج سلامت، تیری عمر زیادہ

سچ اسانوں دس پیارے، نال زبانے مٹھی
ایس ملک دی نام نشانی، باجھ سُنی بِن ڈٹھی

حرص ہوا تیرے دل اٹھی، ایسی ودھ شماروں
ماں پیو راج حکومت سٹ کے، نکل پیوں گھر باروں

کیکر ایہ قضیہّ بنیا، بات تعجب دسےّ
اوس ملک ول ٹریوں جس دی، واء نہ لبھدی کسے

سیف ملوک کہیا سُن قبلہ، توں افسر سلطاناں
لطف عدالت نیکی تیری، روشن وچ جہاناں

سجن دشمن ہتھ تساڈا، ہر دم سر تے جانن
دائم ہووے اساڈے اتے، مہر تیری دا چانن

کد کسے تھیں مٹدی شاہا، متھے دی لکھوائی
حق میرے وچ اینویں آہی، لکھی قلم خدائی

جو اس کیتا سوئیو ہویا، وس میرے کے آہی
لَا تَتَحَرَّک ذَرَّہ حضرت، باجُھوں حکم الہی

امر اوہدے بن ککھ نہ ہِلدا، لکھ کرے کوئی زورے
آپ دئے توفیق چلن دی ،سبھو اس دے ٹورے

نال قضا رضائے باجھوں، چارہ عذر نہ چلدا
عُجب نہیں کجھ شاہنشاہا، ایس اساڈی گل دا

سُن گلاں شاہپالے تائیں، بہت پسندی آیاں
عقل ہدایت سمجھ حلیمی، سچے سخن صفایاں

پھر شاہپال کہیا سُن بیٹا، سچا کر کھاں مینوں
قلزم دے سلطانے اگے، بہت صلاحیا تینوں

تدھ تھیں سخن عقل دے پُچھاں، جے توں راس سناویں
منن سچ سلاہنا میرا ،ہر اک دے دل بھاویں

سیف ملوک کہیا یا حضرت، دسو جو فرمانا
جے کوئی سخن بندے تھیں پچھو، عین عنایت جاناں

شاہپالے نے پُچھیا بیٹا ،دس دُوئے چھڈ جھیڑے
ہر زندے پرندے تائیں، چیز کیہڑی ہے نیڑے

سیف ملوکے دسیا حضرت، نیڑے موت ایہناں نوں
اچن چیت لئے اک پل وچ ،دتیوس جان جِنھاں نوں

پھیر پُچھے کے چیز دوراڈی، دیواں تے انساناں
جے سوڈھونڈن نہ مڑ لبھے، ایہ بھی دس جوانا

کہیؤس گذری عمر بندے دی، نیر لنگھے دریاؤں
دن دن دور ونجن ایہ دوئے، مڑ دے کسے نہ داؤں

پچھیوس کیہڑی چیز پیاری، ساری خلق جہانی
دسیوس عمر جوانی والی، نالے ہے زندگانی

پھیر پچھیوس جو نفس دھڑاں دا، ناہیں جان رکھاندا
کون شخص اوہ دس اسانوں ،عقل تیرا ازماندا

دسیوس شاہنشاہا اوہ ہے، صادق صبح نورانی
نالے طُوبیٰ رُکھ بہشتی، رکھدا ایہ نشانی

سبھ بہشتیں اس دا سایہ، ہر دروازے ڈالی
ایڈ فراخی بخشی اس نوں، آپ خداوند والی

پھر پچھیوس جے دنیا اُتے، اس دی کے نشانی
دسیوس سوُرج جوت حسن دی، ہر ہر تھاں مکانی

پھر پچھیوس جے دنیا اندر، بہت زندے یا موئے
دسیوس موئے جتنے شاہا، زندے کتھوں ہوئے

جو دنیا تے پیدا ہویا، ہر کوئی موت زراعت
مُردے کہن بہت اس گل توں، کرو قیاس جماعت

پھر پچھیوس آبادی بہتی، یا بہتی ویرانی؟
ایہ آبادی بے بنیادی، دسیوس رمز حقانی

پھر پچھیوس جے عالم اُتے، مرد بہوں یا ناراں
دسئیوس مرداں نالوں ناراں، بہت بے انت شماراں

جو ناریں دے تابع ہوئے، سو بھی ناریں گنیئے
کد ناریں دی نال صلاحے، مرداں دے پڑ جِنیئے

ناریں کہن اُنہاں نوں حضرت، جنھان طلب بہشتی
مرد محبت رب دی والے، رَڑے چلاون کشتی

اوہو جیہے مرد محمد، کتھوں نظری آون
ناریں جے لکھ چج دسالن، اپنے سنگ رلاون

پھر پچھیوس جے سخناں وچوں، سخن کیہڑا ہے بہتر
کہیوس کارن حق دے جیہڑا، کہئیے سچ برابر

پھر پچھیوس جے سبھناں وچوں، کھانا خوشتر کیہڑا
کہیوس بے ریا ہوئے گا، پاک شبہے تھیں جیہڑا

پچھیوس نیندر چنگی کیہڑی، دسیں شاہ نگینے
دسئیوس جے کوئی سوندا شاہا، چھڈ بُخلاں دُکھ کینے

کھرے جواب سُنے جد شاہے، لُوں لُوں ہوئیوس شادی
شاہزادے دی عزت کیتی، حدوں بہت زیادی

ہاشم شاہ نوں آکھن لگا، ویکھاں رکھ نگاہیں
سے تعریفاں لائق بندہ، ہیگا ہے کہ ناہیں

ہاشم شاہ سلامی ہویا، چُم زمین آدابوں
کہندا جو فرمایا شاہا، جاناں عین صوابوں

جے جاناں ایہ فاضل دانا، لائق لکھاں نالوں
سو بیٹا بہرامے جیہا ،گھولاں اس دے والوں

میں جاتا کوئی آدم ہوسی، بے وفاء ایانا
ایہ کوئی سبھنیں صفتیں کامل، ہر اک دے من بھانا

لائق تخت سلیماں والے، اسکندر دے تاجے
اوہناں وانگ سنبھالے ایہو، سبھ دھرتی دے راجے

ہاشم شاہ دے اس انصافوں، شاہپالے دل کھُلاّ
خوشی ہزاراں وانگ بہاراں، باغ مرادوں پُھلا

ہاشم نوں فرماون لگا، دوس نہیں سر تیرے
مر ونجن فرزند جنہاں دے، جگر کپیون بیرے

غم بیٹے دے جھلا کیتوں، تاں تدھ نہ آزمایا
نہیں حقیقت اس دی سمجھی، نہ جھٹ کول بہایا

سیف ملوک شزادہ ادبوں ،بیٹھا کر سرنیواں
پچھن تاں گل کرے زبانی، شوخاں وچ نہ تھیواں

شاہپالے پھر ہاشم شاہ نوں، خلعت دتی بھاری
تحفے تے انعام نوازش، بہت کیتی دلداری

لشکر فوج موئی دا بھائی، غم نہ رکھیں کائی
ملک سپاہ میرا ہن تیرا، ہرگز نہیں دوجائی

سیف ملوک پچھے اشنائی، بنیوں میرا بھائی
جلدی خبر پچائیں سانوں، بنے مہم جے کائی

لے فوجاں اپرالے رلساں، کوشش کرکے جانوں
میرا تیرا ہے گھر اکوّ، بھائی کہیا زبانوں

ہاشم شاہ نوں رخصت کیتا، دیکے فوج مثالہ
آپوں چا دلے وچ چایا، باغ ارم دے والا

وجے طرم تنبور نقارے، پُٹے پیر نشاناں
وجے دھونسے ڈھول تے شتری، بدھے لک جواناں

مائی بھین تے بیٹی تائیں، لکھ گھلیا پروانہ
آہو خاطف کاغذ لے کے، اگے ہویا روانہ

خوشیاں نال ہویا سی راہی، کرکے تیز اُڈاری
ہن مینوں انعام ملے گا ،مہر ہوسی سرکاری

خیر سکھے دی خبر دیاں گا، اوّل مہیں چل کے
یار ملاسن اجر اس گل دا، پریان دیسن رل کے

شاہ پری نوں خبر نہ کوئی، کے ہویا اس پاسے
اکھ جھمکی ہنجوں وگن، ہر دم نال اُداسے

گل وچ مالا ہتھ وراگن، سر منہ خاک رمائے
داغ وراگ وراگن کیتی، راگ غماں دے گائے

دھڑی خوشی دی جھڑی متھے تھیں،لِٹّاں گل وچ پیاں
گُھٹ لہو دے پِیو نکھُٹی، چُھٹ گیاں سبھ سیاں

سالو پاڑ بنائی کفنی، سُوہے ساڑ گمائے
جان بجوگ کیتی سی جوگن، جوبن روپ ونجائے

سُرمہ نیر اکھیں وَیہہ تُریا، نالے لہو جگر دا
اس رنگوں ہن داغی ہویا، چہرہ نور قمر دا

کالے بِشیئر مُشکاں والے، دُدھّ دہیں دے پالے
عطر پھلیل کنگھی بن ہوئے، بھیکھ مداری والے

لتھے لنگ گیاں بھج سُنتاں،درداں انتاں چایاں
دوزخ ہو ڈھکے گھر جنتاں، کنڈے پھل وچھایاں

دُکھاں بنھ لئی بے عذری، گُزری شرموں لجوں
کڈھی درد فراق سجن دے، باہر چج کچجوں

نموں جھان حیران فکر وچ، خبر نہیں کے ہوندا
باپ میرے دی فتحا ہوسی، یا مُڑ آسی روندا

بلبل نوں اوہ پھل کھڑایا، پھیر پوے گا جھولی
یا اس خار و خار فراقوں، سدا رہیگی ڈولی

سرو بلند کرے گا سایہ، شاخ سمن رل بہسی
یا ایہہ قُمری کوک کریندی، خشک چمن وچ رہسی

باپ میرے نوں لبھ سی اوہو، گوہر تاج شہانہ
یا اوہ خالی ہتھ مڑے گا ،دے کے فوج خزانہ

خبر نہیں ہن بابل میرا، مُڑ دا کیہڑیں رنگیں
سیف ملوک لیاوے خیری، جا رُپیا وچ جنگیں

اگے سیف ملوک کھڑایا، بہت آہا غم اس دا
اتوں بابل رخصت کیتا، پیا کلیجہ کھُسدا

ایسی دھی کُکرمی تائیں، نج جنے توں مائے
خبر نہیں ہن بھاء تتی دے، روز کویہے آئے

کاہنوں سر اندیپ گئی ساں، کس شامت نے چائی
کاہنوں نیونہہ لگایا تتی، جند کڑاہی پائی

جے بابل نے نال نہ آندو، سیف ملوک سلامت
ہائے ہائے ربا بھابندی دے، کے کجھ ہوگ قیامت

نال میرے کے دغا کیتوئی، اے قہری اسمانا!
میں ایانی نال تساں سی، سارا ستم کمانا؟

اوّل ٹھگ لئی وے ٹھگا، بن کے وانگ حلیماں
ہاہو دھکادے اسانوں، ٹُریوں پاء مہیماں

ناہی ایہ امید رُلاسیں، ُسکھیاں مڈھ قدیماں
کرے پکار پکار محمد، میلیں اساں یتیماں

مُٹھیوئی اوّل پا بھلاوا، اگے کُجھ نہ جاتا
اچن چیت ککھاں دی کُلی، لایوئی پھوک مواتا

کپ کلیجا بیرے کیتوس، کرد قہر دی وگی
رات دہاں دل سڑ سڑ سُلکے، جیؤں بوٹِی وچ اُگیّ

گُجھے روگ میری جند ماری، تدھ علاج نہ کیتا
شربت منگیا زہر پیالا، ہتھ لگا میں پیتا

پھیر امید مراد خوشی دی، پل جھل اندر لاکے
دونا غم اندوہ سہایو، دلبر یار چھپاکے

حال نمانی دا تک تینوں، ترس نہ آوے بھورا
خبر نہیں کے کرسیں اگوں، نال تیرے کے زورا

جیکر سیف ملوک نہ آیا، کھا بندوق مراں گی
ترٹی آس محمدبخشا، کیونکر ُسول جراں گی

دادی پھپھی ماں کُڑی دی، ویکھ اوہدی دلگیری
دین دلاسے تے دلبریاں، ہے اکھیں دی دھیری

ننگ ناموس اساڈے ویکھیں، لج پت بادشہانی
شرم حیا گواء نہ دھیےّ ،نہ وت مست دیوانی

سُن نی مائے اس دن پاٹا، پڑدہ لج شرم دا
جس دن مینوں نظری آیا، روپ انوپ صنم دا

عشق شرم کد رہن اکٹھے، ڈاڈھے دشمن آدی
پُچھو ونج زلیخا کولوں ،اوہ بھی سی شہزادی

بیشرمی تھیں کہہ کے لبھسی، اندر بیٹھی جرکھاں
لٹی بن کے کھٹی کھٹ سیں، پڑدے اندر مرکھاں

سُن مائی ہن پڑدہ اوکھا، پاڑ کولاّ پاٹا
بھلیاں بھلیاں عشق نچایاں، ننگا کر کر جھاٹا

دھےّ صبر تحمل کر کھاں، تھم دلے دی واگے
صبر مراد پُچاندا جیونکر، دُدھّ جمےّ سنگ جاگے​

مائی صبر دسیں تدھ مسئلہ،ُ سنیا نہیں کتابوں
پانی صبر' میرا دل چھانی، کیونکر بھرئیے آبوں

تتے تاء نہ کر کھاں دھیےّ، بیٹھ نچلی ہوکے
سیف ملوک نہ کوک سُنیندا، جے سد لَیسیں روکے

مائے وس نہیں کجھ میرے، کد سُکھلیّ روواں
میں ڈھولک کُٹ کرے وچھوڑا، کیونکر صابر ہوواں

دھیےّ روپ گُمائیں اپنا، بَن بے ہوش دیوانی
بے روپاں نوں انگ نہ لاندے، سوہنے یار گمانی

مائے جوبن ہے مُل نقدی، عشق خریدن کارن
عشق لیا تاں جوبن دینا، میں ہن بنی بَپارن

دھیےّ کے کریسی ایتھوں، روون دھوون تیرا
کاہنوں اپنا حال ونجاویں، اکھیں پوگ ہنیرا

روون دھوون کیکرچُھٹدا، ہویا کم ہمارا
کد کوئی سٹ بیٹھامائے، آپو اَپنا کارا

دھیےّ قہر قیامت چائیں، کے تدھ پھڑیاچتاّ
کریں سنبھالا مُنہ سڑی گا، چَٹ نہ بہتا تتاّ

الڑے گھاء نہ چھیڑو میرے، پھٹ پر لُون نہ لاؤ
اندر پاڑ نہ ویکھو مائے، مَتیں نال ستاؤ

گیں درکُوکاں کُوک سناوان، سیف ملوک دُراڈا
جے چاہے تاں آن ملائے، قادر رب اساڈا

اس اگے کجھ دیر نہ لگدی، سانوں مشکل بازی
عاجز ویکھ محمدبخشا ،کرے غریب نوازی

ایہناں گلاں وچ آہیاں درداں، فِکراں مار ڈولایاں
اتوں آہو خاطف آیا، خوشییں واگاں چایاں

آوندیاں اس سیس نماکے، خوشخط اگے دھریا
ہسدا ہسدا دئے مبارک، سُکیوں ہویا ہریا

پریاں کھول شتابی واچے، لکھے حرف شہانے
نالے اوس زبانی دسے ،جیوں جیوں حال وہانے

لوں لوں خوشی تماماں ہوئی، شکر ربانا سیون
تنیاں ترٹ گیاں پشوازاں، جامے وچ نہ میون

حلوا لُچیّ تے مٹھیائیاں، صدقے شادی ونڈے
گلیاں وچ خیرایت کر کے، ہیرے موتی چھنڈے

آہو خاطف نوں کر شفقت، منہ مٹھا کروایا
خلعت دولت دان دیوائے، نال انعام رجایا

نالے جس پری پر اس دی حرص محبت آہی
زیور گہنا وافر دے کے، اس دے نال ویاہی

ہوئی بدیع جمال شزادی، سچی قول قراروں
دیو دعائیں دیندا تُریا، رخصت لے سرکاروں

شارستان سنہری اندر، ہویا چین سوایا
آمد آمد دا غُل اُٹھیا، ایہ آیا کہ آیا

لگی گرم اڈیک سجن دی، نویوں نویں آوائی
درزی سد سواون جوڑے، پریاں پئی توائی

زیور ہار سنگار پوشاکاں، شاہ پری انگ لایاں
پریاں کر سنگار خوشی دے، منگل گاون آیاں

شاہ پری دے چہرے اتے، آیا رنگ گلابی
نرگس ہار کیتے مستانے، کجلے نین شرابی

عطر پھلیل ملایا وٹنا، مہندی ہتھ لگائی
والو وال پُرتےّ موتی، رونق ہوئی سوائی

گئی گُماتی وانگ زلیخا، پھیر جوانی آئی
کرسولھاں سنگار محمد، یار طرف اکّھ لائی

اُچے محل چُبارے چڑھ چڑھ ، ویکھے راہ سجن دے
جیوں آخر رمضان نماشیں، چڑھن لوڑاؤ چن دے

دل وچ صبر قرار نہ آوے، جاں جاں یار نہ دِسےّ
دور ہوئے تاں پھر کُجھ جردا، عاشق کول نہ وِسےّ

ڈیگر ویلے جے چڑھ بدل، مغرب دینہ چھپاوے
روزے دار آرام نہ کردے، تلخی تاول پاوے

توڑے تیغ ہجر دی کولوں، عاشق دا دل کُسدا
لیک اُڈیک سجن دی اندر، بہت کلیجہ کھُسدا

موتوں بری اُڈیک سجن دی، جانن عاشق سارے
ساعت سال مثال محمد، باجھ وصال پیارے

آساں لاوے دل پر چاوے، اکھیں نظر نہ آوے
تک تک راہ گئے پک دیدے، آوے شک گُماوے

نِیندر بُھکھ نہ یاد پری نوں، پل پل اُٹھدی بہندی
سوندی سیج نہ لاندی پاسا، آس اون تی کہندی

اے سجنا! تدھ منوں بھلایا، تاں چرلایا ایتا
کھلی تکاں نت پندھ تساڈے، کِت ول چائیوئی چیتا

کوئی فجر کوئی سنجھ دسالے، اکیّ سُن سُن کُوڑاں
اُبھڑ باہے اُٹھ اُٹھ ویکھاں،جِت ول دُھمن دھوڑاں

سُمّ وجے یا گھوڑا ہنکے، نکل جان تراہے
اُٹھ پُچھاں تاں آکھن اگوں، ہور کوئی ایہ آہے

جاں رل کے کوئی بندے بولن، پئی بھلاوے کھاواں
اکھ جھمکاّں تے مُڑ تَکاّں، کِتے نہ آواں جاواں

کانگ اڈاواں اوسیاں پاواں، پُچھدی پاہندے راہی
جو بولے سو آکھے آیا، اج کل ڈیرہ شاہی

جلدی آ پیارے مینوں ،ٹھنڈ پوے وچ سینے
عمراں وانگ دہاڑے لنگھدے، پل پل مثل مہینے

شام بِنا آرام نہ مینوں، شاہ پری فرماوے
جا وکیل محمدبخشا، اینویں کنت نہ آوے