سنسار نوں تیر لگنا

سیف ملوک جگایا ناہیں، ملکہ خاتوں رانی
نہ ہتھ پَیر ہلاندی آہی، نیند مِٹھی ایہ مانی

چُپ چُپاتی ہنجوں روندی، آہی بال ایانی
شاہزادے دے منہ تے ڈھٹھا، اتھرواں دا پانی

جاگ لگی شہزادے تائیں، اُٹھ کھلوتا جلدی
ملکہ روندی تک کے پُچھدا، خبر دسیں اِس گل دی

ویر تیرے توں گھول گھمایا، توں کیوں رو ویں بھینے
دس شتابی کے غم تینوں، دُکھ تیرے وَنڈ لینے

ملکہ کہندی ایہ تک ویرا، ہے سنسار مریلا
اساں دوہاں نوں کھاون آیا، ڈُھکا آخر ویلا

ویکھ سنسار شہزادے جلدی، سارکمان ہتّھ پکڑی
مار ہتھیار دوپار کریساں، کرے دلیری تکڑی

چِلّے چاڑھ کمان شتابی، شیر جوان سپاہی
کرڑی چھِک کڑاکے کڈھے، کانی اُت ول واہی

نال اکّھیں دے اکّھ بھڑاکے، سِدھا تیر وگایا
تیر انداز نہ گُھتھا شِستوں، اکّھیں وچ لگایا

دُسر تیر گیا بھن آنہ، پئی بَجِگ سنسارے
ہوکانا چھڈگیا ٹکانا، جل وچ چُبی مارے

دوجی واری پھر سرکڈھیوس، آٹلّے دے کولوں
ملکہ تے شہزادہ دوئے، کنب گئے تن ہولوں

دوجا تیر شہزادے جڑیا، کرکے پھیر دلیری
دوجی اکھ اوہدی وچ لگا، سل گیا ہک ویری

کرکے چُھٹ چلایا تیغا، سِرسنسار سیاہ دے
وڈھ لیا سِراس دا جلدی، واہ پڑہتھے شاہ دے

مارسنسار شاہزادے سُٹیا، اتنی رت وگی سی
رتوں ندی ہوئی سبھ رتی، مارن موج لگی سی

رتوں ندی ہوئی سبھ رتی، نظر نہ آوے پانی
ٹھاٹھ چڑھی کوئی ہاٹھ قہر دی، پھر دِے پھیر کہانی

جوگیلی وچ پھیراں پیندی، جان نہ دیندِے بنِے
پِیڑ نپیڑ بناون ایویں، جیوں کوہلو وچ گنے

ٹلّے دا رب راکھا آہ،ا جاندا آپ بچائیں
ہون قبول جنابے اندر، عاصم دیاں دعائیں

لہراں اندر جاندا ٹّلا ،رات دہاں کردھائی
سے کوہاں دے پینڈے کردا، انت حساب نہ کائی

لہندا چڑھدا دکھن پربت، پتہ نہ دیندا کوئی
دینہ چن ویکھ پچھانن قبلہ، روز وقت جد ہوئی​
​
راتیں تارا قطب تکیندے، تاں کُجھ معلم ہوندا
شاہزادہ متوجہ ہوکے، پڑھن نماز کھلوندا

رات دینہاں حیرانی اندر، جل تھل دِسدا پانی
نہ بن واس دِسِے نہ بیلا، نہ کوئی جُوہ ویرانی

کوئی دن اِیس مصیبت گزرے، کرم کیتا پھر مولے
لتھی کانگ ندی توں ساری، دور ہوئے سَبّھ رولے

جالگے ہک ٹاپو اندر، نام سماک اِس بندر
میوے عجب عجائب مٹھے، ڈِٹھے بندر اندر

سیؤ سان ہدوانے جیڈے، لٹکن پئے قطاراں
پانی والے گھڑے برابر، آہا قدر اناراں

ایس موافق میوے سارے، پَک ہوئے رنگ سُوہنے
وستی واس نہ نیڑے کوئی، کس نے آہے کھوہنے

ہر ہر جائی نہراں وگن، رُکھاں پانی جائے
جیونکر باغِ اندر ہر پکِھے، مالی آڈاں لائے

ہر نہرے تے جھُلن شاخاں، گھنیاں ٹھنڈیاں چھاواں
سبزے نال سُہاوے دھرتی، پایا خضر پچھاواں

آبحیات جیہے وچ چشمے، بے ظلمات دسیندے
وانگ الیاس شہزادہ ہوریں، پی پی تازے تھِیندے

رنگارنگ پکھیرو بولن، ہک تھیں ہک چنگیرے
پراُس ٹاپو اندر آہے، طوطے بہت گھنیرے

رنگ اسمانی اکّھ گُمانی، مِٹھے بول زبانی
چُنجَاں پَیراں سُرخی سوہنی، گل وچ کالی گانی

اُچی نیِویِں تیز اُڈاری، سبز لباس فرشتے
جیونکرملک جماعتاں ہوون، کردے سیر بہشتے

ہِکناں دے سِر سُوہے آہے، ہِکناں رنگ بسنتی
ہِک ساوے ہِک سوسن رنگے، طوطے قِسم بے انتی

بُلبُل کوئل خوش گُفتاراں، خُمرے کرن آوازے
جوڑے نال بیٹھے مل جوڑے، نال محبت تازے

ہور پہاڑی پنکِھی بولن، تھاں تھاں لاکچہری
سُوہے ساوے چٹے کالے، تِترِی رنگ سُنہری

توہیں توہیں پکارے کوئی، کوئی کہے رب سچا
کوئی پِیراں نوں یاد کرِیندا، کوئی بلاوے بچہ

ارّہ ذِکر کسِے دے سینے، مُنہ نہ مول ہلاوے
ہر ہر پنکھی رب سچے دی، حمد ثَنا الاوے

آپو اپنی بولی اندر، آہے وِرد کماندے
اِسماں صِفتاں نال تمامی، مِٹھے بول سناندے

واہ خالق بے چون پکارن، چوں کیتی جس ظاہر
رنگا رنگ پیدائش اس دی، انت حسابوں باہر

ہک ہک وچ نگاہ اُوسے دی، روزی نِت پُچاندا
ہر ہر دی اُس قِسمت لِکھی، لِکھیا پاس نہ جاندا

جون ہزار اٹھاراں تائیں، دے کے رزق سنبھالے
کیا بیکار اسمتّر شوہدے، کیا کمایاں والے

ہِکناں آس اُسے دے درتے، ہِکناں تک کمایاں
ہِکناں بُہت کمایاں کرکے، آخر آن گوایاں

ہِک عالم ہِک فاضل مُلاں، ہک حافظ ہک قاری
ہِک قاضی ہِک مفتی بہندے، سِر دھر پگڑی بھاری

ہک زاہد، ہک صوفی، مفتی بندے ہک نمازی
ہکناں روزے دار کہایا، شیخی بے اندازی

شیخ شیِوخ مربی مُرشد، پِیر بنے ہک بھارے
ہکناں طلب بہشت ونجھن دی، ہک دوزخ ڈر مارے

ہکناں مدھ محبت والا، پیتا پُور پیالا
مَست بے ہوش و تن وچ گلیاں، نہ کُجھ ہوش سنبھالا

ہکناں اوگن ہار کہایا، پر تقصیر گناہی
گل پلّاتے گھاہ موہیِں وچ، متھے داغ سیاہی

چور اُچکے ٹَھگ اسمتّر، جُوئے باز زناہی
سبھناں آس تیرے در سائنیا، کرسی کرم الٰہی

چوری یاری ٹھگی موٹا، بدن حرام کبابوں
کرکر توبہ مُڑمُڑ بھناں، مَستی چڑھی شرابوں

سبز لباس فقیراں والا، ِسر ٹوپی گل الفی
باہر دِسے ویس اُجالا، اندر کالا کلفی

ہر صورت ول مائل ہووے، غالب نفس اجیہا
ہر دم تازہ چاء بُرے دا، کدے نہ ہوندا بیہا

جو جو عیب جَگت وچ بھارے، سبھے میں در آئے
کیہڑے کیہڑے گِن گِن دساں، انت نہ پایا جائے

اوگنہار کُچجی کوہجھی، لونڈی لُٹ نکاری
خاوند مُل خریدی سیوّ، دے کے قیمت بھاری

گنجی کانی لُوہلی ڈوری، تیز زبان چراکی
بے پرہیز آمیز کرِیندی، وچ پَلیِدی پاکی

ہے بدنیت پریت نہ پالے، کُوڑ زبانوں بولی
دَھن خاوند جس رد نہ کیتی، بد اجیہی گولی

خوبی خاوند دی کے دساں، شالہ جُگ جُگ جیوے
حوراں پریاں اُس پر ڈگن، جیوں پتنگے دیوے

بھلیاں بھلیاں درپر کھلیاں، نَک رگڑن وچ تلّیاں
نوشہ پرت نگاہ نہ کردا، کُجھ پروا نہ ولیاں

میں نکاری اوگنہاری، کے منہ لے کے جاواں
طلب دیدار ہزار کھّلوتے، کِت گُن درسَن پاواں

لیکن آس نہ توڑاں میں بی، پاس اُنھاں ول جاندی
بُڈھی دے ہتھ سوتر اٹی، یوسف مُل کراندی

اُس پھر سُوت پکے دی اٹی، میں ہتھ تند نہ کچی
کچی خواہش میری سائنیا!، طلب اوہدی سی سچی

ایہ نہیں میں کہندی شاہا، خِذمت ٹہل قبولیں
نام اللہ دے بخش گناہاں، سایہ سِر تے جھولیں

بھنّی قَسم کِیتی گُستاخی، بہت بے ادبی ہوئی
توں درکاریں تاں پھر سائنیا، کُتّے کِتے نہ ڈھوئی

کتنی واری توبہ بَھنِی، میں ہاں بے اعتبارا
پھر تیرے در توبہ کیتی، بخشیں بخشنہارا

منہ کالا شرمندہ عاصی، کے تیرے در آواں
مُجرم تھیں چاء مِحرم کرنا، تیرا فضل سچاواں

دمڑی لے کروڑاں بخشیں، کافر مسلماناں
شان نشان تساڈا ودھدا، جیوں جیوں گھٹے زمانہ

اُس دی قَسم تُسانوں حضرت، جو محبوب تمھارا
سبھ بے ادبی تے گُستاخی، بخش مینوں سچیارا

مکر فریب بہانے بُتے ،سبھو ول چھل کُوڑے
میں کُتا توں صاحب داتا، پا کرم دے ٹُوڑے

کُتا بھی بے کار مقصّر، خدمت کم شَکاروں
راکھی چوکی باجھوں کھاواں، خیر تیرے درباروں

درتیرے تے پلیا عاجز، خیر کرم دا ہِلیا
مِلے صواب جناب سچی تھیں، کدے جواب نہ ملیا

تُدھ جِھڑکیاں کوئی نہ جَھلدا، کسے جہان نہ ڈھوئی
ہتھ سِرے تے رکھیں شاہا، بخش بے ادبی ہوئی

مدد نال بچائیں حضرت، ہر شروں ہر بُریوں
کِتھے قصہ رہیا محمد، ہُن کدھر ُاٹھ تُریوں

جام جہان دسالن والا، روشن چِت سجن دا
موہوں آکھ نہ آکھ محمد، واقف ہے اوہ من دا

اَٹِھے پِہر محمد سِرتے، موت نقارہ گُھردا
دس کہانی پکے جانی، نہیں وساہ عمردا

جس ٹاپو دی گل پچھے سی، پنکھی بولن والی
اُس بندر وچ حوض وڈا سی، صفت بیانوں عالی

اس حوضے دے گردے آہے، پنکھی ہور قد آور
کالے بکرے وانگ بدن تے، جت لمیری وافر

لاجوردی رنگ پنجے دا، اکھّْیں بلن مَشالاں
صورت دوجی ہور طرح دی، ِکس دی شکل دسالاں

اس حوضے تھیں روٹی ویلے، قدرت ہوندی ظاہر
اِک ہزار اَنگیِٹھی اگ دی، نِکلے دندیوں باہر​

ہر ہر اوس انگیِٹھی اُتے، اوہ پنکھی آبہندے
وگوتگ چُگن اگ تتی، جس ویلے رج رہندے

اڈ ہوا ونجن چڑھ سارے، آون پھیر دوپہراں
بہ کے خوش آواز الائین، جیوں قانوں وچ لہراں

داؤدی آواز رسیلی، سَنگّھ صفائی والے
مُرلی تے شرنائیوں چنگی، بینسریاں تھیں نالے

بولن عجب سُراں کڈھ اُچی، کوئی بے تار نہ ہووے
تان سین سُنے جے اوتھے، کھا غیرت بہ رووے

جدوں سرود مکاون لگن، بولن قہقہ کرکے
اگ انہاندے موہوں ڈِھیِندِی، سُٹن چُنجاں بھرکے

پانی وچ پئے اگ ساری، نہ ڈُبدی نہ بُجھدی
اَگو اگ دِسے کُل پانی، حوض انگیٹھی سُجھدی

ملکہ تے شاہزادہ دوئے، وِیکّھ تعجب ہوندے
کئیں تماشے ایہو جیہے، تکدے وتن بھوندے

سَجے کَھبے تکدِے سُندِے، سَیر کرن وچ بندر
کئیں عجائب دِسن جیہڑے، نہیں قیاساں اندر

ہک پاسوں آواز شہزادے، آدمیاں دا آیا
آڈیں پاسیں تکن لگا، کے اِسرار خدایا

ویکھدیاں ہک نظری آئی، قوم شہزادے تائیں
سَیر کرن دریا کنارے، آدم لوک گرائیں

سیف ملوک اوہناں ول ٹُریا، جا سلام پکارے
بعد سلاموں نال حلیمی، پُچھدا گل دوبارے

یارو سچ دسالو مینوں، کون تُسی کِس شہروں
کیہڑے مُلک ولایت رہندِے، سَیر کرو اِس لہروں

یا کوئی وانگ اساڈے آئے، وخت قضیے مارے
یاہو اِیس جگہ دے وطنی، کے ناؤں دیس تمہارے

اوہناں جواناں کہیا اگوں، سیف ملوکے تائیں
ایہ ولایت وطن اساڈا، وسدے شہر گرائیں

سَیر شکار کریندے پھر دے، خوشئیں ندی کنارے
واسط اِیس ملک دا ناوا،ں روشن وچ سنسارے

سِر اندیپ شہر وچ تردا، ایس ملک دا پیسا
اوتھے شاہ تخت دا والی، شان سکندر جیسا

سیف ملوکے نوں اس خبروں، خوشی ہوئی دل بھاری
ملکہ والی گل اوہناں نوں، کھول دسالی ساری

سُن گلاں فرمایا اوہناں، ہے ایہ سچ وہانی
شاہ اساڈے دی بھتریجی، ملکہ خاتوں رانی

پتہ نشانی راہ شہر دا، پُچھ لِیاں سَبھ گلاں
وِچو وچ ندی دے جانا، دَسیا اوہناں ولاّں

آیا پرت شہزادہ اوتھوں، آملکہ نوں کہندا
ہووے مبارک اللہ بھاوے، بھار تیرا ہُن لہندا

حال حقیقت سبھ سنائی، ملکہ خاتوں تائیں
دوہاں دے دل خوشیاں ہویاں، پڑھن الحمد ثنائیں

پھیر ٹلے چڑھ ٹِھلے ہاہو، واء مراد ہلی سی
گردش گئی ستارے ساعت، آسعدین رلی سی

تردا ٹّلا حملے کردا، جیوں پنکھی دریائی
یا کشمیر اندر ڈل کِشتی، تردی نال صفائی

یاپٹے دے دھاگے اُتے، موتیں سچا تُردا
یا رہوار ترے جیوں تازی، طرف طویلے ہُردا

دوروں تاڑ شکار ہوائیوں، باز چٹا جیوں آوے
تاری صاف اڈاری کردا، نہ پر پیر ہلاوے

نہ کوئی خلل خروج ندی دا، نہ کوئی دوجی آفت
خوشیوں پہر دسے پلکارا، روز لنگھے جیوں ساعت

پانی اندر تردے جاندے، روز گئے پنجتالی
واسط شہر اندر جالگے، کرم کیتا رب والی

ٹلّے اتوں اُتر آئے، ملکہ تے شاہزادہ
سیف ملوک سلام اس شاہ دے، ٹُریا رکھ ارادہ

ملکہ خاتوں کولوں پُچھدا، ایہہ شاہ چاچا تیرا
کے کجھ نام مبارک اس دا، دسیں پتا پکیرا

ملکہ کہندی سن وے بھائی، دانشمند دلیرا
تاج ملوک اُس ناواں ہوسی، جے ایہ چاچا میرا

سیف ملوک گیا دربارے، پُچھدا جانقیباں
کِتھے ہے سُلطان تُساڈا، ملنا اساں غریباں

درباناں فرمایا اگوں، شاہ اشکار گیا ہے
شام وقت نوں آوگ مڑ کے، مطلب تُدھ کیا ہے

سیف ملوک کہیا میں ملنا، خواہ مخواہ اس شاہ نوں
خبر نہیں مَت چِرکا آوے، ملّ بہاں چل راہ نوں

ملکہ نوں چھڈ ندی کنارے، اوہلے جا جھروکے
سیف ملوک اس شاہے پُچھے، تُریا راہی ہوکے

جاں کُجھ پینڈا گیا اگیرے، مرد اگوں ہک آیا
سوہنی صورت زیب شہانہ، زیور روپ سُہایا

شوکت شان نشان اُچِیرا، تاج سرے پر شاہی
چَھتر سُنہری اوپر جُھلدا، اگے چلن سپاہی

نرگجن جیوں رعد گجیندا، وجن نالے باجے
میر وزیر امراء چوگردے، نوکر سن راء راجے

نہ کجھ انت شمار سواری، خچر ہاتھی گھوڑے
شاطر نفر غلام پیادے، لشکر سن بے اوڑے

تاج ملوک عماری اند،ر نظر پیا شاہزادے
لیکن ملن نہ ہویا اُس تھیں، آہی بھیڑ زیادے

پچھے پچھے گیا شاہزادہ، ٹُردا وانگ غریباں
جاکَھلا دروازے اُتے، کردا عرض نقیباں

جا دربار حضوری اندر، اُس دی رپٹ پُچائی
ایسا شخص مِلن نوں لوچے، ہے پردیسی کائی

سوہنی شکل ستارے والا، دانشمند یگانہ
چہرے تے چمکارے مارے، روپ اقبال شہانہ

جھال شکل دی جھل نہ سکے، کانگ اچھل حُسن دی
نقش نگار شمار نہ آوے، ہار بہار چَمن دی

اُنگلیاں ہتھ پیر آوازہ، بنھنی وانگ ملوکاں
خوب ہتھیار سپاہی لیایا، خبر نہیں کے کوکاں

ہے کوئی راجہ دیس کسے دا، شاہاں ہار سرشتہ
یا کوئی نوری لوک بہشتوں، آیا نِکل فرشتہ

بہتا درد رنجانا دِسے، نالے بہت سیانا
کہندا مطلب ہے سرکارے، ملن حضورے جانا

تاج ملوک شاہے نوں سُن کے، صفت ثنا جنے دی
لگی چِھک اندر وچ بہتی، خوبی روپ گھنے دی

حکم کیتا دربانے تائیں، واسط دے سُلطانے
حاضر کرو حضور میرے وچ، اوس غریب جوانے

سیف ملوک اجازت پائی، وڑیاجاکچہری
سبھ مجلس نوں تابش لگی، جیونکر دینہ دوپہری

کرکے شرط ادب دی پوری، جاسلامی ہویا
جیہڑی طرح کھلونا آہا، اُوسے وجہ کھلویا

تاج ملوک دلاسے کرکے، نیڑے سد بہایا
کہندا مرد مسافر دِسیں، دَس کھاں کِدھروں آیا

سیف ملوک کہیا سُن شاہا، سچا سُخن نبی دا
اَلدُّنّیَا غَرِیْبٌ ایتھوں، اوڑک کُوچ سبھی دا

تاج ملوک پُچھے پھر، کیہڑا وطن ولایت تیری
کِت سبب ہویوں پردیسی، پُہتوں جائی میری

سیف ملوک جواب سُناندا، میں ہاں شہر مصر تھیں
قِصہ میرا بہت لَمِیرا، نِکل پؤس جیوں گھر تھیں

بنی مصیبت بھاری مینوں، کئی قضیے جھاگے
باراں برس ہوئے میں پھردے، تاں پُہتوس اِس جاگہے

ندیاں نیر سمندر ٹاپو، بیلے جنگل باراں
جوہیں تے کوہ قاف بلائیں، ڈٹھے عجب ہزاراں

سیف ملوکے دی گل سُن کے، شاہ لگا فرماون
سُن توں شیر جوان بہادر، سُخن تیرے مَن بھاون​

سراندیپ شہر دا والی، ہے ہک بھائی میرا
اس گھر دھی پیاری آہی، حوروں حُسن گھنیرا

باراں برس ہوئے اُس چھپیاں، چائی کسے بلائے
اُس دا پتہ نشانی کوئی، اَج دن تِیک نہ آئے

نہ دَس بُجھ نہ ظن کسے تے، عاری ہاں تدبیروں
توں بی بہتیں جائیں پھریا، میں بی سگھڑ وزیروں

نہ کوئی کھوج نِشانی لدھی، ایسی آفت چُکی
اُکی خبر نہیں اَج توڑی، زندی یا مَرمُکی

تھاں کتھاں ڈٹھے تدھ چندیں، دیو دیواں دیاں جائیں
مَت کوئی معلم ہوئے تینوں، پتہ اَسانوں پائیں

سیف ملوک پُچھے کے آہا، نام اوہدا میں پاواں
تاج ملوک کہیا ہے اس دا، ملکہ خاتوں نانواں

شاہزادے فرمایا شاہا، ہووے مبارک تینوں
ملکہ خاتوں چَنگِی بَھلِی، خبر پکی ایہہ مینوں

تاج ملوک کہیا دس جلدی، ہے اوہ کیہڑی جائے
تیرے اسیں غلام ہوواں گے، جے سانوں ہتھ آئے

سیف ملوک کہیا سن شاہا، ہے نیڑے اوہ رانی
باہر شہروں ندی کنارے، ویکھو جا فلانی

تاج ملوک ہویاں دل خوشیاں، سُن کے خبر جگردی
تتے تا طبیعت اُٹھی، ساعت صبر نہ کردی

سَنِے وزیراں خِدمت گاراں، تُریا اُٹھ شتابی
اوس پتے تے ڈھونڈن لگا، جاکنارے آبی

لشکر فوج رہیا سبھ پچھے، شاہ نوں چامل چایا
ہک ہکلا بھجدا بھجدا، اُس جائی پر آیا