قید خانہ

قلزم کوٹ اندر سی کھوہا، ڈُونگھا ودھ شماروں
بہت لماّ تے باطن وچوں، کالا تار زناروں

یا اوہ روز حشر دے والی، آہی رات ہنیری
ویکھن سات کنارا اس دا، جاندی بَھج دلیری

کے کجھ آکھاں تھلا اس دا، دھئول مچھی تک پُہتا
پیروں سِرا نہ نظری آوے، جے سو تکیے بُہتا

جے کر پتھر اُتوّں سٹیے، رہے برس تک راہی
جیا جُون اوہدے وچ مر کے، گندھی ترکیّ آہی

جے سورج وچ جھاتی پاوے، ویکھ ہنیرا نسدا
کالکھ بُری اُہدی وچ آیاں ،نور دہیں دا کھسدا

بُرا دُرگ دیواں دا آہا، دوزخ دنیا اُتے
سپ اٹھوئیں ہور خزندے، وانگر کالے کتے

پَیریں سنگل طوق گلے وچ، شاہزادے نوں پاکے
اوس درگے وچ وگایا، بیٹھا تھلے جا کے

صورت سیرت ولّوں آہا، مہتر یوسف ثانی
تاہییں مِلی میراث اُوہناں دی، کھُوہ پیا زندانی

بے نظیر شہزادہ آہا ،عشق پری دے پھڑیا
تاہییں قید دیواں دی اندر، جا بے چارہ جھڑیا

پٹ پہاڑ دتاّ چا اُتے، منہ کھوہے دا کجیا
دیکھ عاشق دی بُھکھ محمد، اجے نہ عشقوں رجیا

دیواں قتل کرن تھیں چھڈیا، قید برُی وچ پایا
بُھکھا تے ترہایا مرسی، سہم اوہناں کجھ آیا

اوس پُڑے وچ موری کیتی، وانگ چکی دے گالے
اَن پانی لمکاون اوتھوں، پاکے وچ پیالے

کدی کدی کجھ روٹی پانی، تھوڑا بہتا کھانا
سیف ملوکے ول پہنچاون، کرکے خوف ربانا

جاں شاہ مہرے باہر کڈھے، روشن وانگر اگیّ
اعظم اسم زبانوں پڑھیا، لو کھوہے وچ لگی

سپ اٹھوئیں ہور خزندے، نس چھُپے وچ دھرتی
مہتر یوسف والی حالت، سبھ اوتھے ونج ورتی

پیریں سنگل بیڑی بدھی، کن چا نپاں گل گولے
ہتھ ہتھوڑی سنگل نالے، کجھ بھارے کجھ ہولے

آب حیات کھرے دا چشمہ، سیف ملوک شہزادہ
وچ ہنیر کھوہے دے بیٹھا، رب دا ویکھ ارادہ

نال افسوس اوہدے کر بیٹھا، انبر بانا نیلا
سورج دا غمناکی کولوں، ہو گیا رنگ پیلا

سینے داغ چنے نوں لگا، تک کے شاہ دا رُولا
نِت دہاڑے گھٹدا جاندا ،کہندا ہائے مقبولا

کت ول نس ونجاں اسمانوں، دھاڑا لوکو دھاڑا
دند تیرے کہے تیز اساں تے، ہے بڈھیا بگھیاڑا

یوسف ثانی ویکھ جوانی، ترس نہ آوے تیں نوں
خوب جوان اجیہا پکڑیں، عالم دیکھے جیں نوں

پیا خیال اساڈے ویری، کس نوں کوک سنائیے
ظالم ستم ہمیشِہ کردا، کِت پاسے نس جائیے

اوّل لاء امید بھلے دی ،قید بری وچ پاندا
کھڑ خورشید دوپہراں اُتےّ، دھرتی وت ڈباندا

دن دن وادھا گھٹ چنے دا، کر چودھیں نوں پورا
پھیر اتھائیں راتیں توڑی، کر چھڈ دا بے نورا

کوک دُہائی کرے لوکائی، دو لابی اسمانوں
نت کھوہے وچ سٹدا پھڑکے، روشن چن جیہاں نوں

باغ دلاں دے اندر چردا، بک لڈکا پھڑکے
بگھیاڑاں دے ہتھ پھڑ اندا ،ونڈ ونڈ کھاؤ کھڑکے

ننگے سر پہاڑ چُکائے، جِنھاں پھُل نہ چایا
ویکھو پُھل گلاب چوطرفوں، سیخاں دے منہ آیا

باغیں سیر کریندی بلبل، پکڑ پنجر وچ پاوے
سیف ملوک جیہے تن نازک، ایسے دکھ سہاوے

جاں اس بُتے باز اسمانے،سٹیا درُگ شہزادہ
ترٹے پھٹ پُرانے مُڑ کے، ہویا درد زیادہ

زاروزار روئے وچ درُگے، رتو نیر اُچھلےّ
بھارے سنگل کاٹھ پئے سن ،کجھ ہتھ پیر نہ ہلےّ

رین دناں کجھ چین نہ رہیا، وین کرے دُکھیارے
فکر دھیان نہ جان اپنی دا، دل وچ سان پیارے

ایہ کے سخت زمانہ آیا، ہئے ہئے وے اسمانا
قدر بقدری موجاں مانے، ہر کوئی وچ جہاناں

مینوں دن دن دکھ زیادہ ،ہوروں ہور سیاپے
کتھے وطن کتھے سنگ ساتھی، کتھے دُکھئیے ماپے

کتھے صاعد، کتھے ملکہ ،کتھے باغ ارم دا
کون کرے اج بھال محمد، ہووے بھنجال اس غم دا

نال میرے کے نالش تیری، ہے اسمان بلندا
میں کے شرکت سادھن جوگا، عاجز خاکی بندہ

میں شوُہدے پردیسی بندے، کے گمایا تیرا
نہ کوئی تیرا تارا لاہیا ،نہ چن چایا تیرا

مُلکوں دیسوں باہر اہو کے، مگر میرے کیوں لگوں
اجے میرے پر تھوڑی ہوئی، کے کجھ کرسیں اگوں

شوق سجن دے والی مینوں، مشکل آہی تھوڑی
بیدادی انیائیں راجہ، بھلی عدالت لوڑی

اگے بھار غماں دے میرے، چُور کیتے ہڈ سارے
ہور اُتوں دس حصےّ پائیو، ہے ظالم ہتیارے

ایسے پاپ کماون وچوں، کے تینوں ہتھ لگدا
کے لیجا سیں دنیا اُتوں، پھریں غریباںٹھگدا

لِسےّ اُتےّ زور لگاون، کم نہ زوراور دا
مویاں ہویاں نوں پھر کے، ماریں بے انصافا مردا

میں تے اگے عشق پری دے، مار کیتا نترانا
مُردے تے کے زور لگاویں، ہوا ایسا سترانا

اگے ہی میں درداں والا، سانگاں سار پروتا
اُٹھدا، بہندا ،روندا رہندا، روندا پیا کھلوتا

جمدڑیاں بھائپے قضیّے، سُکھ نہ ڈِٹھا کائی
عمراں دے دکھیارے تائیں، نج جَنِیندی مائی

یا پھر زہرالود گھلُتّی، اس دم دیندی دائی
میرے تھاں کٹے دُکھ کیہڑا، متھے دی لکھوائی

وقت جوانی عیش جہانی، پنج ست روز عمر دے
ایویں دُکھاں وچ لنگھائے، رو رو آہیں بھردے

پُل صراط جیہے سے پینڈے، جھَل جھَل روز حشر دے
باغ ارم وچ پُہتا ہیساں، کول اپنے دلبر دے

موج غماں دے اندر آئی، رُڑھدی جان نمانی
نہ کنڈھی نہ پُل بریتے، جل تھل دسدا پانی

دوروں نظر پئی اک بیڑی، پانی اُتے تردی
پکی آس لگی وچ دل دے، ہوئی مہر خضر دی

نیڑے آئی کھاون دھائی، بن سنسار مریلا
یار ملن دی ہکھی ہویا، دشمن دے سنگ میلا

تتی ریت دُکھاں دی اندر، میں تریہایا سڑدا
پانی دا ڈل نظری آیا، ٹریوس اُٹھدا جھڑدا

نیڑے جا ڈٹھا جس ویلے، اوہ آہے بھٹھ بلدے
ترٹی آس پیاس تپایا، ہڈ کلیجہ جلدے

سر اندیپوں آندوئی پرئیے، ہکھی لاء وصل دی
راہے قید کراؤ مینوں، خبر نہ سی اس گل دی

شاہ بدیع جمال پری دی، صورت حاضر کر کے
غم دے گِلے اُلاہمے کردا، رو رو آہیں بھرکے

بھُل گیا تدھ اوہ رل بہنا، قول قرار زبانی
اوّل لاء امید وصل دی، ہن ہوئییں بیگانی

یاری لاء پریت پکائی، بے وفاء نہ رہیئیں
ہن کیوں ڈٹھے باجھ گناہوں، چُھپ کتے ول گئییں

گئِیا وفا تساڈے دل تھیں، بھلی محبت گھولی
کار میری جند واراں تدھ توں، کم تیرا بدقولی

میری جان محبت تیری، تُدھ نہ وچ دلیلاں
ایسے کم نہ لائق پرئیے، تیرے جیہاں اصیلاں

کھوہ پیا میں تیرے پچھے، ہتھ مُنہ دھوتے جانوں
شاید یاد نہیں تدھ کیتا، مینوں کدے زبانوں

کم تیرے وچ گئی جوانی، جان چلی ہن اِتھے
سی تکرار ملن دا پرئیے، دس ہن ملسیں کِتھے

یاری لاکے چائیوئی اوّل سٹیوئی وچ خواری
ایہ بدظن نہ آہا تدھ تے، جد میں لائی یاری

ویکھاں کیڈ سوگنداں چایاں، کیسے نیونہہ لگائے
ہن تدھ منوں بھلایا مینوں، اوہ دن یاد نہ آئے

توڑے عاشق کجھ نہ کہسی، تینوں عیب نہ لاسی
ہور بھی خلقت دنیا اُتے، کد ایہ گل پُچاسی

طعنے لوک دیوے گا سارا، کچرک اندر وڑ سیں
بیوفا کہے گی خلقت، کس کس دا مُنہ پھڑسیں

کہسن واہ یرانہ تیرا، یاد نہ کیتوئی جانی
یار بنا مڑ سار نہ لیوّ، مار کرائیوئی فانی

توڑے میں نہ تکساں جا کے، خلقت ہور تکیسی
جگ بدنام کرے گا تینوں، بولی لوک مریسی

کس مذہب وچ جائز آیا، بَھجن قول قراروں
اُوْفُوْ بِعَھْدِیْ پرئیے، مکھ نہ موڑیں یاروں

ویکھاں یار قرار چمن دا، کے گُلاں پھَل پائے
نازک بدن اُتے اُٹھ خاراں، نیزے آن لگائے

ویکھ شراب شرابی تائیں، سٹ سٹ کے مُنہ بھندا
تاہیں نام حرام دھرائیوس، پاک شئیں دا بندا

ویکھاں رات پیالا چن دا، جس ویلے بھن سَٹدی
عالم تے منہ کالکھ لیندی، کے رُشنائی گھٹدی

کے امید تیرے سنگ رکھان، کس ہکھی خوش ہوواں
عمر چلی تدھ قول نہ پالے، پیا نصیبے روواں

ایسا مرد نہیں میں کچا، تیری بے پرواہیؤں
یاد تیری تھیں غافل ہوواں، نساں تیغوں واہیؤں

عشق تیرے دے رستے اندر، جے لکھ سختی سہساں
رنج ہوکے اک قدم نہ ہٹساں، پھیر اوتے ول ڈھہساں

کون تکے اس ویلے آکے، حالت میری مندی
اک فراق دویا تن گھائل، قید ہویا وچ بندی

نہ منہ یار کہاون جوگا، کراں سنگار جے لاکھاں
نہ دل ایہ گواہی دیندا، بے وفا تدھ آکھاں

عاجز کیتا خو تیری نے، نام تیرا کے دھرئیے
نہ جانی نہ دشمن جانی، دوئے کہندے ڈرئیے

جے لکھ ظلم کرو پھر رکھساں، جانی نال تسانوں
نام بدیع جمال جِنھاں دا، خون حلال تنہاں نوں

خوب شکل محبوب اجیہا، مشکل تروڑن یاری
سَو سَو واری راہ اوہدے تے، بہتر ہے جِند واری

گِلے اْلاہمے آکھ شزادہ، مڑ کے پِچھو تاوے
نال خیال جمال پری دے، حال احوال سناوے

کہندا ہے بدیع جمالے، میں تُدھ پیا وچھوڑا
میں رنجور تیرے غم اندر، تدھ بھی نہ غم تھوڑا

پیر شہید کرے کوئی مدّد، لاوے تیر نشانے
اس قیدوں تے درد فراقوں، کڈھے کسے بہانے

ٹھنڈی واء تساڈے ول دی، اس کھوہ وچ نہ لگدی
جس واؤ وچ بوء نہ تیری، ساڑے وانگر اگ دی

متھا مار زمیں پر پٹکے، ڈھہندا کھلا کھلوتا
کہندا یار وچھنا تدھ تھیں، درداں وچ پروتا

کجھ گناہ بے ادبی ہوئی، قید ہویوس اس راہوں
چاہ تیری دی بھاہ قبولی، کون کڈھے ہُن چاہوں

ہتھیں پیریں سنگل بیڑی، آ ویکھاں میں قیدی
دُکھ جھلاں تے مکھ نہ موڑاں، تیرے ول امیدی

جے میں لکھ بے ادبی کیتی، کیتا اپنا بھرنا
توں حاکم میں رعیت تیری۔ کر لے جے کجھ کرنا

ہرگز چِت نہ لیا پیارے، کیتا سخن دلیری
رحم کریں ہن عاجز ہویا ،قید بُری تَک میری

جے میں سو گستاخی کیتی، ظلم تیرے کُجھ جھلےّ
اجے نہیں گستاخی مُکیّ، نہ کر ستم اولّے

ایسے طرح نہ رکھ ہمیشہ، مار اِکے کر یاری
یا تلواری دے منہ دےکھاں، یا منہ دس اک واری

جے میں نال تساڈے مندا، جانے رب دلیلاں
بے دوسے سردوس قبولے، اگوں شرم اصیلاں

جیوندیاں تدھ یاد نہ کیتا، مویاں دلاسا دیسیں
ہے امید تیرے تے سجنا!، مت سر ہتھ دھریسیں

ہتھیں مار ہوواں قربانی، کم تیرے سر لگے
کھوہ پیا ایہ جیون میرا، مرن بھلا تدھ اگے

پاس تیرے ہن پُہچن اوکھا، گلساں وچ درُگاں
درد میرا سردردی تینوں، کیونکر نیڑے پُگاّں

نِموّ جھان بُکل وچ بیٹھا ،ڈردا سیس نہ چاواں
دُور بھلا مت کول ہوواں، تاں تینوں ہرج پچاواں

خوشی رہو تم یار پیارے، دُور اسیں دکھیارے
سُکھ نصیب تیرے میں چائے، بھر دُکھاں دے کھارے

دُکھ سدا سُکھ گاہ بگاہاں، دُکھاں توں سُکھ وارے
دُکھ قبول محمدبخشا، راضی رہن پیارے

ہے سجنا! ہن پُہچ شتابی، واگ چلی چھُٹ ہتھوں
ایہو خوف آہا دل میرے، ایس بیگانی سَتھوں

تدھ کہیا سی نہ ڈر مولے، کرساں میں اُپرالا
ہُن اس سخت مصیبت اندر، ہویوس مرنے والا

حسن جمال تیرا کس کاری، عاشق سِکدا مرسی
جاں دیدے نابینے ہوئے، پھر سرمہ کے کرسی

دُنبہ جد بگھیاڑاں کھادا، آجڑیاں کے کرنا
کانگے نی نہہ گھراں دی پٹی، کس اُتے چھت دھرنا

جاں کھیتی دا ککھ نہ رہیا، نہ سُکاّ نہ ہریا
کس کم دھوپ پکاون والی، کس کم بدّل برھیا

سجنا! سار نہ لئی آ میری، آ ویکھاں کے رُولا
نک وچ آئے ساس محمد، درسن دس مقبولا

دُکھ میرے کے آکھن جوگے، کد آون وچ لیکھے
تَد پَتی جے یار محمد ،جیکر اکھیں ویکھے

کِتھے یار کِتھے میں قیدی، کِتھے صاعد بھائی
کون ونڈے اج دُکھ محمد، حال نہ تکدا کائی

سیف ملوک درُگے اندر، بہت ہویا دُکھیارا
اگ فراق کیتا دل پُرزے، نہ سُجھدا چھٹکارا

پل پل سال مثال گزارے، اک اک روز حشردا
رین لنگھائے وین کریندا، نہ جیوے نہ مردا

انت حساب دکھاں دا ناہیں، لوں لوں ہویا شکستہ
دل بستہ تن خستہ بستہ، نالے بستہ رستہ

نال تیمم کرے عبادت، پڑھدا نفل نمازاں
مُکّن کد غماں دیاں راتیں، ہویاں دور درازاں

کالی رات وچھوڑے والی، ڈھُکی وچ درُگےّ
ہتھیں پیریں سنگل بیڑی، کٹن عاشق لُگےّ

کون سُنے تے کہیڑا پُچھے، جے سو کرے کَکارا
صبروں باجھ علاج نہ کوئی، صبر کرے بے چارہ

کُوکے موت نہیں میں جوگی، کس دی آئی لے لاں
جاگدیاں نت کٹی لیلاں ،جیوں مجنوں بِن لیلاں

آئی رات اک رحمت والی، وانگر لیل قدر دے
انبر سبز بغیچہ کیتا ،تازہ نور بدر دے

نیلے چھتر اسمان کھلارے، چھبےّ لاء سُنہری
فرش فلک دے اُتے تارے، نَچّن وچ کچہری

نسدا پھرے شیطان دُراڈا ،کھاوے خوف شہابی
لاَ حَوْلَ وَِلَا پُکارن، چوکیدار جنابی

رات کیتی کستوری ہُلےّ، سبھ ہوا جہانی
لعلاں وانگر چن چمکدا، صاف زمین نورانی

باغاں اندر چَھاں رُکھاں دی، نقش نگار بنائے
کالی چھاں چِٹا وچ چانن، خوش مرگان وچھائے

ماہی مُرغ اسودے ہوئے، وحشی شیر ارامی
خوش ہوا سُکھائی سبھناں، ستے سُکھ تمامی

باراں اندر بستر کیتے، رل شیراں تے ہرناں
ساہ کُتےّ رل سُتے آہے، وَیر نہیں اج کرنا

کُچھڑ وچ سوالے چُوہے، بلیّ جیوں مشتاقاں
باز تتر اک اڈّے اُتےّ، بیٹھے نال اتفاقاں

نیندر کٹھے کر سواندی، چوراں چوکیداراں
غفلت نشہ رقیباں چڑھیا، یار سُتےّ سنگ یاراں

سیف ملوک درُگے اندر، بیٹھ اکلاّ جاگے
رب دی دتی سخت مصیبت، پیا سرے تے جھاگے

مورت دے چمکارے کولوں، کھُوہ اندر رُشنائی
طرف اسمان تکے شہزادہ ،دِسدا تارا کائی

روٹی پانی آون والا، منگھ آہا جو اُتےّ
اوتھوں زُہرہ تارا ڈِٹھوس، طالع جاگے سُتےّ

سیف ملوک ڈٹھا جد زُہرہ، کہندا اس نوں رو 'کے
عرض کراں تدھ اگے زُہرہ، سُن کھاں گھڑی کھلوکے

تینوں رب بھلیائی دتی، مندے روز ہٹاویں
بخت بخیل کسے دے ہوون ،طالع نیک وٹاویں

چانن تیرا رات اندھاروں،کردا خوب اجالے
فتحا مند تیرے تھیں ہُندے، طالع دولت والے

توہیں نور مثال حضوری، خوشی کریندیاں یاراں
سبھ کوئی چاکر تیرا ای ہے، توں وانگر سرداراں

لطف سخاوت کم ہمیشہ، سرداراں دی خوبی
کر کھاں لطف میری ہن بیڑی، لابنے کڈھ ڈُوبی

سُنئیں ہتھ تیرے وچ کُنجی، ہر مشکل دے دردی
بارھیں گھریں تیرا ہے پھیرا ،مختاری ہر گھردی

سبت سراں خوش گاون والی، تاں تیرے تھیں پاندی
خلقت عطر عبیر تیرے تھیں، منگ ہمیشہ لاندی

چھاپ شہانی داتوں تھیوا، عیشاں دے گھر رانی
ساجن جند میری دا دارو، خبر اوہدی اج آنی

زہرہ لنگھ رہی پھر لگا، مُشتریوں چمکارا
اس اگے اُٹھ عرض کریندا، سیف ملوک بے چارہ

مُشترئیے سعد اکبر تینوں، آکھے سب لوکائی
سچے سبھو وعدے تیرے، نہ وچ کجھ خطائی

نظر کریں تاں جان ودھاویں، جگ پر سکہ تیرا
ہوون بخت بلند تیرے تھیں، زور پھڑے دل میرا

منشی خوشخط لکھّن والا، لِکھیں خط عنایت
ہر میدان تیری ہے فتحا، والی خوب ولایت

تدھ کولوں ہے راس براسا، امن قرارجگت دا
مائل نال صلاح تیری دے، کاروبار جگت دا

نال وفا اتے مہر اپنی، میں ول کریں نظارہ
جے کوئی چارہ چلدا تیرا ،کر دے کھاں کوئی چارہ

موڑ کیویں بدبختی میری، کر دے بخت سَولےّ
نال میرے کرنیکی جیسی، مرد کریندے بھلےّ

اوہ تارا بھی اوہلے ہویا، نٹھا گل گھُسا کے
سیف ملوکے ڈٹھا اوہ بھی، آپ پیا کھوہ جا کے

دل وچ کرے دلیل شہزادہ، کے کم کر سن تارے
آپ تخت توں ڈھہندے جاندے، ہو غریب بے چارے

جا تس ایہ خیال نہ پکا، کے تارے میں سیواں
ایہناں کولوں کم نہ ہوندا، سو وڈیائی دیواں

ایہ آپوں وچ قید حکم دے، ٹُردے اُٹھ نکیلے
رات دنے آرام نہ کردے، سرگرداں ہر ویلے

رُنا پھیر نمانا ہوکے، خاص ربےّ دے درتے
دائم جس دے لطف کریمی، بے پرواہی ورتے

عرض کرے شاہزادہ رباّ، تدھ بن نہیں پناہاں
زہرے مشتریاں سبھ گولے، توں شہنشاہ شاہاں

ناموراں دیاں ناماں اتے، نام تیرا سرنامہ
کُن تیری وچ راہ نہ پایا، کیا خاصاں کیا عاماں

علم تیرا ہے پڑھنوں اگے، کسے نہ پڑھیا سارا
بھیں دریا احسان تیرے دا، بے حد انت شمارا

توں مقصوداں دے بند کھولیں، دیویں آپ مُراداں
اُچے تدھ ہی اُچے کیتے، شاد کریں ناشاداں

بند آزاد تیرے سب بندے، ہور نہ رب کسے دا
لوح قلم تے امبر دھرتی، توں رب سب کسے دا

لہندا چڑھدا دکھن پربت، ہور نِمان اُچاناں
زور تیرے دے اگے رباّ ،ہر اک ہے نترانا

جو دانشور اکھیں والا، ونج تیرے تک پُہتا
اَنھاں ڈُورا ہویا شتابی، حُسن ڈِٹھوس جاں بُہتا

جو کُتےّ در تیرے اُتےّ، اوہناں ذاتاں پاکاں
تینوں جس پَچھاتا ناہیں، سر اس دے تے خاکاں

خاکی بدن میرا رب سائنیا!، گل کے آب ہویا ہے
ویکھاں حال غریب بندے دا ،کیڈ خراب ہویا ہے

سَٹ نہ مینوں عاجز ہویوس، تدھ بن کون غریباں
رحمت کُنوں وانج نہ مُولے، چا نواز نصیباں

مِینہ وساء عنایت والا، کالکھ ساری دھووے
کالی رات ہجر دی میری، جھبدے روشن ہووے

آوے نیک دہاڑا میرا، چھڈن بخت بہانے
جس دم نظر کرم دی ہووے، آون بھلے زمانے

صبر کریں نامید نہ ہوویں، لَیسِیں اجر جنابوں
مَٹھےّ کم ہوون رحمانی، بہتر کار شتابوں

پئی دُعا قبول حضوروں، رحم ہویا سرکاری
عُسروں یُسرکرن تے آیا، چلی مصیبت ساری

دکھیے نین ہوئے نندرائے، خواب مبارک ڈٹھی
بند خلاص ملے گا جانی، کُھل پئی آہُن چٹھی

سُدھ ہویائے برج ستارہ، گئی نحوست راسوں
زاری سُنی خداوندساری، فضل ہویا اس پاسوں

سیف ملوک شزادہ اُٹھ کے، پڑھن لگا شکرانے
سو سو شکر زبانوں آکھے، کرے ادا دو گانے

اَٹھے پہر عبادت اندر، رہندا نت کھلوتا
عشق حقیقی ہویا مجازوں، ہر میلوں دل دھوتا
22222
ایہ مشغول عبادت اندر، گلاں کول نہ کرئیے
توڑے قید سنگل وچ ہوون، پھیر شِیہناں تھیں ڈرئیے

عاشق قید محمدبخشا، پَیر نہ بدّھے تیرے
کر کجھ آہر چھڈون والا، کریں ایتھے کے پھیرے

خدمتگار وفائی تاہییئں، ہاں وہلا کر دھائی
خبر قضیّے دی کس کھڑنی، کول تونہیں اس جائی

شارستان اندر چل جلدی، شاہپالے دے گھر نوں
عاشق دی اس حالت والی، خبر ہووے دلبر نوں

سیف ملوکے کول اکلا، رہ کے کے کماواں
فوجاں چاڑھ لیاواں توڑوں، تاں قیدوں چھُڑکاواں

مہر افروز گئی جس ویلے، کول شہے شاہپالے
گوشے گل سناون کارن، جا کر وکھ بہالے

سیف ملوکے دی گل ساری، اوّل آخر توڑی
کھول دسی شاہپالے اگے، صفت کیتی بے اوڑی

سُن گلاں شاہپال شزادہ، بہت تعجب ہویا
آدمیئے نوں عشق پری دا، کیکر اُٹھ کھلویا

متھے وٹ اکھیں وچ لالی، چڑھیوس غضب ہنیری
تتّا بول مائی نوں کہندا، کے مت ماری تیری

اس آدم نے جادو پائے، یا کوئی جڑی کھلائی
یا کوئی منتر جنتر کیتا، تیری ہوش بھُلائی

یا کوئی پڑھی عزیمت اس نے، یا کوئی سیفی ڈالی
یا سِر تیرے اُتوں پھیری، لکڑ چا بنگالی

توں جے ایہ منصوبہ کر کے، آدم نال لیائییں
نہ کجھ عقل قیاس کیتوئی، اینویں ہی ٹُر آئییں

جو گل تدھ فرمائی مینوں، باہر علم حسابوں
دس مائی ایہ مسئلہ پُٹھا، پرھیوئی کس کتابوں؟

آدمیاں تے پریاں اندر، ساک اگے کد ہوئے
موتیں تے گل ڈوڈے مائے، کس نے جوڑ پروئے

دوئے ذاتیں وکھو وکھی، مولیٰ آپ بنائیاں
اوّل دے دن رلیاں ناہیں، کس تھیں جان رلائیاں

وڈے وڈیرے وڈکے ساڈے، دیو ہوئے ہر تھاویں
کسے نہیں ایہ رسم قبولی، شرع نویں توں پاویں

ایہ گل مول نہیں دل لگدی، رسم نویں کد بھاوے
قوم دئیاں دی مندا چنگا، آکھن جو دل آوے

کُل میری نوں وٹا لگے، نیچ بناں ہر اِک تھیں
کُل دیواں وچ پِھکا ہوواں، کے حاصل اس پِھک تھیں

بھلی صلاح دسالیں مائے، کریں خراب اسانوں
ہور کوئی آکھ بچے تاں جاناں، آکھاں کے تسانوں

رب پناہ دئے اس کموں، ننگ ناموس نہ لاہے
پُت بھُلا توں مائی اچھی ،ٹوریں اوجھڑ راہے

جے قسمت نے ایہو کرنی، زور نہیں کجھ میرا
اکھیں ویکھ ازماساں تاں بھی، اوہ کوئی آندا تیرا

اوہ آدم ازمائے باجھوں، عقل نہیں گل مندا
کُفواپنی چھڈ غیر کُفاں دا، کیہڑا سوہرا بندا

شہرت تے بدنامی جوگا، مینوں کریں نشانہ
تاڑی مار تماشا ویکھو، مارو تیر جہاناں

بے وفا ہمیشہ لِکھن، آدمیاں نوں پریاں
بھُل خطایاں خاکی لوکاں،بنھ پَنڈاں سر دھریاں

دوجا توں جو آکھیں اس نوں، سُچاّ اُچاّ ذاتوں
رستم اسفند یار بناویں ،زوراوری صفاتوں

ہور اوہدی جو کہی آساری، سفر مصیبت بھاری
اسفند باش قلعے دی فتحا ،ملکہ دی غم خواری

صورت تے تدھ ڈٹھی اکھیں، ایہ گلاں سبھ سُنیاں
سنیاں تے کے باور مائے، کوڑ بہوں وچ دُنیاں

ہر کوئی سیر کہاوے آپوں، کیہڑا پاء سداندا
رُستم بہت کہاون موہوں، پر ہتھ کون دکھاندا

جو رُستم سدواندا مُونہوں، کد اوہ ایسا ہوسی
جدوں کسے آزمائش کیتی، پیا سروسر روسی

کس گواہی دتی تینوں، ہے ایہہ مرد اجیہا
یاتوں ڈُلھ پئی سُن مُونہوں، جے کجھ اس نے کہیا

چھڈ خیال نکما مائے، نہ کر کھہڑا میرا
نہ ایہ گل پسندے آوے، حکم نہ مُڑدا تیرا

مہر افروز کہیا شاہپالا، کیوں تدھ چڑہن سرنڈے
لاہ دلے دے چشمے اتوں، غصے دے ککھ کنڈے

کن دلے دے دھرکے سُن کھاں، تاں آکھاں گل سچی
مینوں بھی ایہ گلاں سُن کے، پوندآہی اگ مچی

غصے ہو عفریتے تائیں، جھڑکاں دے دبکایا
مارن لگی ساں اس دیوے، جیہڑا چا لیایا

جاں اس صفت ثناء سنائی، دتی عقل گواہی
ویکھ لیےّ اوہ آدم زادہ، کیسا مرد سپاہی

مجلس سنے اسانوں لگی، ویکھدیاں حیرانی
ودھ ڈٹھی سو حصہ صورت، جو سی سُنی زبانی

سیرت عقل اواز ہدایت، بنھنی زور جوانی
آدم کے اک نظری آیا، مظہر روپ حقانی

آدم پری فرشتہ کوئی، ایسا نظر نہ آیا
مجلس تے اقبال اوہدے دا، پھریا سارے سایا

صفتاں عمر تکاں تد میرا، تک تک جیوڑا لوبھے
ایہ بدیع جمال میری دا، کنت ہوئے تد سوبھے

ہر دا قابل نظری آیا ،ایڈے مُل تاں پائے
مت یاری لاہور کسے دی، اُٹھ پشورے جائے

اس جیہا کوئی تارا کڈھے، مول نہ انبر سردا
کد جموّں کے بیٹا ایسا، ثانی ہار گُہردا

اِسےّ نال ویا ہیے بیٹی، لائق ایہ اس گل دے
تول برابر کتیے موتیں، کنڈے چاڑھ عقل دے

میں ہن اپنی عقلوں جوڑی، ایہناں دوہاں دی جوڑی
اکھیں ویکھ آزماؤ اوّل، بہتر ہے گل لوڑی

ذات صفات پچھانو اس دی، ویکھو صورت سیرت
چلدے راہ منکھ پرّکھیں، تینوں ایڈ بصیرت

اکھیں ویکھ پرکھّ شاہزادہ، مت تیرا دل جمےّ
کر ناتا تدھ نظری آوے، جے لائق اس کمےّ

ایہ گلاں کرمہر افروزے، ظاہر کڈھ وکھائے
خط بدیع جمال پری دے، جو اس ول سن آئے

وچ رقعے شاہپال بہادر، چُپ کیتا شرمایا
جھٹ گھڑی کوئی فکر دلیلاں، کرکے قیدبہایا

نال فکر دے پیلے ہوئے، دیدے غضبوں رتے
گرمی چھوڑ پیاوچ نرمی، بُھل گئے سبھ چتےّ

بیٹی میری عاشق ہوئی، اکھیں ڈِٹھے ور دی
پیش نہیں ہن جاندی مولے، غیرت غصہّ مردی

جے میں ایہ صلاح نہ منیّ، خالی نہیں فسادوں
مائی بھی دلگیر ہوئیگی، نہیں وساہ اولادوں

زچ ہویا شاہپال بے چارہ، راہ نہ لبھدا کائی
مہر افروزے کولوں پْچھدا، دس کوئی ڈھب مائی

دانشمند وڈیری تو ہیں، ماں پیو دی جائی
نہیں خطا نصیحت تیری، کئیں واری ازمائی

ہر افروز کہیا میں بڈھی ،عمر میری سے برساں
ٹھنڈیوں تتیوں پے پے نکلی، پڑھ چکی کئیں درساں

نیکی بدی زمانے اندر، تک تک وقت لنگھایا
مِٹھا کوڑا پھل جگت دا، چکھ چکھ کے ازمایا

ویکھدیاں سر چِٹا ہویا، بازی گری فلک دی
اک تقدیر الٰہی اگے، کوئی تدبیر نہ پکدی

علم قیافے اندر ڈٹھا ،رمل نجوم حسابوں
ایہ جوان شہزادہ سُچاّ ،پرکھی ذات شرابوں

دسدا ہے ایہ لعل بدخشاں، گوہر شاہنشاہی
دُوروں آکھ دوہایاں دیندے، سبھ عنوان گواہی

صورت سیرت علم ہدایت ،عقل ادب اقبالوں
ظاہر پیا شہزادہ دسدا،ہر نقشوں ہر چالوں

صورت ڈٹھی مجلس کیتی، پرکھ لیا تدبیروں
دانشمند مُنکھ پچھانن، صورت دی تصویروں

اشرفاء اصیل پچھاتا، ہے تحقیق شزادہ
ایڈ دلیری ہمت جس دی، شیروں زور زیادہ

غیر کفاں تے کف دی لا لا، نہیں سیانپ کائی
اربع عناصر تھیں سبھ ہوئی، آدم جن لوکائی

نہ ایہ پریاں خاکوں خالی، آدم پاک نہ ناروں
مُڈھوں اکو جنس محمد، فرق پئے وچکاروں

اگ جنھاں وچ پئی زیادہ، ناری اُنہاں کہایا
خاک جنہاں وچ وافر آئی، خاکی نام دھرایا

اینہاں دوہاں وچ ناتا ہووے، جے قسمت دے زوروں
آدم اُوچ نہیں کجھ وٹا، عیب ٹھگوں یا چوروں

ساک بدیع جمال پری دا ،دے شاہزادے تائیں
نہیں تاں بہت افسوس کریں گا ،جاسی وقت اضاعیں

سیف ملوک بدیع جمالے، جے تدھ نہ پر نایا
پِچھو تاسیں پھیر نہ پاسیں، ویلا وقت وہایا

خاطر جمع جمعیت کر کے، لاہ اندیشہ لایا
اوہ مہمان خدا دا گھلیا، جو در تیرے آیا

اپنے کول بلاکے اس نوں، کرکے غور دلاسا
مدّھ پلا پرّکھ شرافت، کیا تولا کیا ماسا

جے معلوم اصیل کیتوئی، ناتا دے نوازیں
دوہاں دلاں سِکندیاں تائیں، میل موافق سازیں

مت انکار کریں اس کموں، دُونا دینا آوی
ڈاڈھا ہے سلطان عشق دا، سخت سزا سہاوی

پیش آوی کوئی ہور خرابی، بھاؤ پوی بدنامی
شہرت ہوئی جہانے اندر، ہسّن خاصی عامی

عشق زوراور شیر شکاری، اس دا ہاڑ نہ خالی
چھیڑ کھہیڑنہ کریئے مارے، اُنگل جس دسالی

کوئی ہتھیار نہ پوہندا اس نوں، نہ پھٹ لگدا کاری
مار اپنا چھڈ جاندا ناہیں، چڑھیا کرے خواری

مہر افروز صلاح دسالی، شاہپالے دل لگی
مت موڑاں تاں مُڑے نہ مُڑکے، اُلٹی سیفی وگی​

حکم دتوس شاہزادے تائیں، وچ حضور لیاؤ
مجلس خاص میری وچ بیٹھے، رل دانے ازماؤ

محرم کرو کچہری اندر، مول نہ رہے بیگانہ
ذات صفات ازماء پچھانو، سچ یا کُوڑ بہانہ

جاں کوئی روز اساں وچ رہسی، ہرکاروں ہر گلوں
تانا پیٹا معلم ہوسی، دریافت ہر ولوّں

اس ویلے چاکم کراں گے، جو عقلے وچ آیا
کوئی زبان نہ دیواں اگے، جب لگ نہ ازمایا

شاہپالے حیرانی آہی ،ایس تعجب باتوں
اگے نہیں پری دا عاشق، سُنیا آدم ذاتوں

جنس اپنی دا عشق محبت، لگدا کُسے کُسے نوں
نا جنسے دا شوق اجیہا، سُنیا مرد اُسے نوں

گل نہیں ایہ ایویں کیویں، ہے امداد ربانی
ایسے کم مجازی کتھوں، خاصہ سرّ حقانی

مائی کولوں پچھن لگا، کتھے ہے اوہ بندہ
جے اس چھوڑ اکلاّ آئییں، کم کیتوئی مندا

مائی کہیا نال لیاندا ،باغ ارم وچ رہیا
ہے فلانے چشمے اُتےّ، ہن چھپوہدا کہیا

شاہپالے فرمایا جھلیے، ایہہ کے برا کیتوئی
چنگی بھلی سیانی بن کے، ہتھیں زہر پیتوئی

ایہ دیواں دے جاء ٹکانے، دیو آدم دے ویری
پھڑ کھڑیا یا مار گمایا، اوکھا ہوسی خیری

اس ویلے پھر چالیھ پریاں، بھلیاں بھلیاں گھلیاں
باغ ارم تھیں چا لیاؤ، شاہزادے نوں کھلیاں

چائیں چائیں چاون چلیاں، گاون چامل چایاں
سُتےّ مَتےّ نوں جگاون ،اسیں آیاں اسیں آیاں

جاں آیاں تاں آن سُہایاں، تیرے کوچے گلیاں
بنیا! کم تیرا ہن بنیا، اسیں لیاون چلیاں

ہر ہر سالی چنبے ڈالی ،چھٹیاں جھولن آئی
کلی چنبے دی پھل رویلی، ہر ہر چھٹی بنائی

اُٹھ وے لالا ستیا متیا، سالڑیاں رل آیاں
ویکھن بنے بنے نوں، ویکھن والڑیاں چل آیاں

سرمہ مہدی تے تل وٹنا، عطر پھلیل لیایاں
پھُل گلاب پُرتے سہرا، گند رویل لیایاں

اُٹھ وے بنیا! جاگ سویلے، بنھ سرے پر چیرا
والیں تیل پھلیل ملائیں، اکھیں سرمہ ویرا

لا مہندی مل وٹنا جوبن، گوہڑا رنگ رنگایا
بنھ سہرا تک شیشہ لالا، چڑھدا روپ سوایا

اسیں آیاں اسیں آیاں لالا، چا مِل تیرے چایاں
جاگیں جاگیں جاگیں بنیا!، دیساں اسیں ودھائیاں

لال بنے نوں لوڑن آیاں، اُٹھ ٹرنال سیاں دے
مُنہ دکھلایاں لے پیارے، ویکھ جمال سیاں دے

اسیں آیاں اسیں آیاں لالا، تدھ کی سر چھنکاون
ایویں سوہلے گاون پریاں، خوشئیں خوشئیں آون

باغ ارم دے چشمے اتے، لاڑا لوڑن آئیاں
ڈھونڈن پتے نشانی، ہر ہر پاسے اُتے دھائیاں

سائبان لگے سن اونویں، بستر تے گاؤ تکیے
کِتے نہیں شاہزادہ دسدا، کیہڑا رستہ تکیے

لوڑرہیاں سبھ باغ ارم وچ،سیف ملوک نہ لدھا
منہ کملانے مڑ کے ٹُریاں، چین نہ رہیا ادھا

نالے روون نالے گاون، ساجن گھر اُٹھ چلے
گھڑی سویلے کیوں نہ آئے، تاہییں ٹُرے اکلے

جس نوں لوڑن ایاں آہیاں، اوہ نہیں ہتھ لگا
بھٹھ اساڈا آون جاون، بھٹھ کوڑا اُسرگا

گرم اڈیک شہاں نون ہوسی، سیف ملوک لیایاں
کے جواب کریساں اگے، خالی ہتھیں آیاں

غالب چا تکن دا آہا، سیف ملوکے تائیں
اُلٹے بھاگ نہ نظری آیا ،ڈھونڈ رہیاں سب جائیں

جے اس سانوں ملنا نہ ہا،کس شامت نوں آیاں
دل بجھے مڑ پچھے چلیاں، آکے پچھوں تایاں

شان گمان کریندیاں آیاں، لاسنگار پوشاکاں
میلے ویس کتیے مڑ آیاں، منہ سُکے غمناکاں

کوئی کدھرے کوئی کدھرے آوے، کوئی پچھے کوئی اگے
جیونکر میل ویاہوں مڑیا، آپو اپنے وگے

تھکیاں ٹُٹیاں آ گھر ڈھہٹھیاں، نا میدی دی ماروں
جیونکر مرد شکاری آون، خالی ہتھ شکاروں

آء بدخبر جواب دتو نے، نہیں اوتھے شاہزادہ
سُن شاہپال سیانے تائیں، لگا غم زیادہ

چہل ہزار پری نون جلدی، حکم کیتا شاہپالے
ہر جائی ہرتھاں کُتھاویں ،ہر کوئی اس نوں بھالے

نالے آہو خاطف سُن کے، باغ ارم ول بھجیا
ہائے ہائے اپنی ہتھیں مینوں، پیر کہاڑا وجیا

جس بستر تے چھوڑ گیاسی، جا ڈِٹھوس اوہ ڈیرا
سیف ملوک نہ نظری آیوس، خالی تھاں ہنیرا

ظنّ پیوس مت ایدھر اودھر، بول گیا یا جھاڑے
اوہلے باندے کول دُوراڈا، ہر ہر پاسے تاڑے

کدی نچلا بیٹھ اُڈیکے، مت باہروں پھر آوے
ویکھے راہ چوطرف کھلوتا، نال آواز بُلاوے

ڈھونڈ اُڈیک رہیا ہر پاسوں، سیف ملوک نہ آیا
آہو خاطف لوڑن ڈھونڈن، سرگرداں منہ دھایا

آہو خاطف روندا پٹدا، لوڑ رہیا سے کوُہاں
ہو بیتاب ڈھٹھا پھر اوڑک، ڈھونڈ تھکا سبھ جوُہاں

پریاں دور نگاہاں دھریاں، لوڑن سجو ساہیاں
جت پاسوں کوئی آوے جاوے، پچھن پاندھی راہیاں

ہر جوُہے ہر باغ مقامے، لوڑ کرن ہر پاسے
ویکھن کھوج شزادے والا، ڈھونڈن لاہ وسواسے

جتھے توڑی طاقت آہی، بھج چُکیاں اوہ پریاں
کجھ نشانی پتہ نہ لگا، پھر پھر ہُٹیاں ہریاں

جان قلزم دے رستے پیاں، پری ملی اک راہوں
اس کولوں ایہ پچھن لگیاں، آئی ایں توں اگاہوں

اک شاہزادہ آدم زادہ، کدھرے ڈٹھا ہوئی
باغ ارم تھیں اساں کھڑایا، پتہ نہ لگدا کوئی

اگوں اوس پری نے کہیا ،دس تسانوں پاواں
ڈٹھا میں فلانے ویلے، آدم اک سچاواں

چہلاں پریاں چائیں چائیں، قلزم پاسے کھڑیا
اتنی خبر مینوں بھی اگے، پتہ نہیں کجھ اڑیا

ایہو خبر لئی تے مُڑیاں، پریاں نال چالاکی
شاہپالے نوں جا سنائی، بُجھ لگی غمناکی

مائی نال خفا ہو لڑدا، کے کیتو نادانی
کھُری پچھے ہے کہن سیانے، اوڑک مت زنانی

اوہ پردیسی آدم زادہ، لڑکا اک اکلا
دیواں دے گھر سٹ کے آئی، ایں عقل کیتوئی بھلاّ؟

میں اگے سُن بیٹھا گلاں، دیو قلزم دے سارے
اس آدم نوں پِھرن ڈھونڈیندے، بن کے ویری بھارے

چھ ہزار پری نت پھردی، اس آدم دی لوڑے
جس بہرام شاہزادہ کُٹھا، باپ اوہدا کد چھوڑے

جے اوہ ہاشم نوں ہتھ لگا، مار نیاں وچ دیسی
بیٹے دا غم ڈاڈھا اس نوں، بدلہ کدوں چھڈیسی

جِنھاں قلزم پاسے کھڑیا، دشمن ہوس اسدے
ہئے ہئے اوہ نہ مردا توڑے، اسیں اوہدے تھاں مردے

ہن کوئی کرو صلاح سیانی، ڈِھلی گل نہ چھوڑو
سیف ملوک مڑ آوے کیویں، جھب مصلاحت جوڑو

مجلس اندر غوغا ہویا، محلیں گیا اوازہ
اگے شاہ پری دے دل وچ، فکر آہا نت تازہ

دادی مہر افروزے تائیں، جلدی کول بلائیوس
کیسا شور کچہری اُٹھیا، دل میرا گھبرائیوس

جیؤ میرا سن غوغا اوتھے، بے آرام ہویا ہے
سچو سچ دسال شتابی، کے کمام ہویا ہے

ایہناں گلاں دا سُن کے رولا، نہیں تحمل رہیا
دس حقیقت کے کجھ گزری، پُہتا کے سنیہا

مہر افروزے سچ نہ دسیا، اوّل رہی بُھلاندی
شاہ پری دا چِت نہ ٹھہرے، چھڈ خیال نہ جاندی

جدوں بدیع جمالے مُڑ مُڑ، مہر افروز اکائی
کہیوس دھیئے کے میں دساں، چیز اک وڈھی کھڑائی

باغ ارم وچ چھڈیا آہا، سیف ملوک شزادہ
ہن اوہ گم ہویا نہیں لبھدا ،کیتی لوڑ زیادہ

قلزم پاسے کھڑیا دیواں، پیندی دس ہوائی
گیا گُماتا رب ملائے، ہور علاج نہ کائی

وچ سمندر جھڑیا موتیں، کیکر مُڑ ہتھ آوے
شیشہ وٹیاں اندر ڈھہٹھا، ثابت رب بچاوے

سُن ایہ گل بدیع جمالے، پاڑ گُمایا جھگا
شرم حیا کھلوون کیکر، جھل عشقے دا اَگا

پٹیاں پٹ زمیں پر سٹیاں، چکیں باہاں کٹیاں
کٹیاں ایڈ مہماں اس نے، بھلیاں کھٹیاں وٹیاں

پنجے مار چھلےّ سبھ چہرہ ،پا سِرے پر سجیّ
کپڑے سِجےّ دیدے سُجےّ، رو رواجے نہ رجی

دھونسے مار چڑھے غم لشکر، نٹھے صبر سہارے
آہیں ڈھاہیں نال نہ رجدی، ننگ ناموس اُتارے

پھُلاں کارن جھول کھلاری، اگوں پئے انگارے
آیا گھروں سہاگ کھڑایا، بھاگ تتی دے ہارے

لگی سانگ بندوق کلیجے، بانہہ سرے پر کوکے
یاد کرے فریاداں کر کے، دلبر سیف ملوکے

تتی جلدی بلدی کھوہڑی، کھاؤں کھاؤں کر کے
دادی تائیں آکھن لگی، بولی ہاں میں مر کے

جاتا میں غمخوار تسانوں، ماں پیو بھین بھراؤں
مہر محبت تیری جاتی، وافر ہر ہر تھاؤں

مرضی دان مزاج میرے دی، لاڈ میرے سیں جھلدی
چاہ مراد دلے دی ساری، بن منگے نت گھلدی

ڈردی نے میں ماں پیو اگے، بیدن کہیانہ دل دا
دردی سمجھ تسانوں دسیا، مت شوہ ہووے ملدا

اپنے اُتے جاتا آہا، مشفق بہت جہانوں
جانوں ودھ امان پیاری، سونپی تد تسانوں

سنگ سیاں تے ماسی پھپُھّی، ماپے ساک قبیلہ
سبھ تھیں سجن ویکھ تسانوں، لڑ پھڑیا کر حیلہ

مینوں خبر نہ آہی دادی، حرص بھلاؤ تیری
نال دغے دے گُم کریسیں، وست پیاری میری

جان میری اس بندے اندر، جو تدھ کتے کھپایا
گُُجھا وَیر کیتوئی تیرا، میں سی کے گُمایا

جیہی امید بھلے دی آہی، تیرے اُتےّ مینوں
ایسا بُرا کیتوئی رج کے، کیکر پچ سی تینوں

مینوں ایہ معلوم نہ آہا، کُوڑ دلاسا تیرا
بہت اعتبار تیرے پر آہا ،ساہ وساہ گھنیرا

تدھ میرے سنگ ایسی کیتی، جیسی کوئی نہ کردا
ویری ویری نال اجیہی، کردا رب تھیں ڈردا

جے میری زندگانی لوڑیں، جھب اس نوں کر پیدا
نہیں تے کھا کٹاری مرساں، مینوں ورم اسے دا

جثے جامے میرے اندر، اوہو جِند پیاری
جندو باجھ محمدبخشا، جُثہّ ہے کس کاری

اس بن جیون گھڑی نہ میرا، آئی باجھوں مرساں
نام نموس تساڈے کولوں، صرفہ مول نہ کرساں

ایہ تک جان لباں پر میری، تکدی کھلی جواب اے
جاں توں صاف جواب سنایا ،دھرسی پیر رکابے

ایہ گل آکھ ڈھہٹھی سر پرنے، غش پری نوں آئی
مُردے وانگ ہویا سبھ جُثہّ، حال نہ رہیوس کائی

نیلی پیلی ہوئی نمانی، تختے وانگر دیہی
سیاّں چا پلنگ تے رکھی، کموّں گئی اجیہی

پکڑ ہلاون اتے بُلاون، گل کراون سیاّں
نال اوہناں دے گل نہ کردی، جے سو آکھن پیاّں

اکھیں تاڑے لگیاں ویکھن، رستہ یار سجن دا
عاشق اتے شہید محمد، نہ محتاج کفن دا

موہوں چپ چپاتی دِسےّ، حال کرے فریاداں
کہندی سڑے نصیب تتی دے، کون دئے اج داداں

نیک ستارا میرا سیوّ، بُری نحوست پھڑیا
تارا بُرج اقبال میرے دا، مُہندا ہوکے جھڑیا

ڈاڈھا ظلم میرے سر آیا، اچن چیت اگاسوں
خبر نہیں کے پاپ کمایا ،گئے بھلے دن راسوں

ہائے افسوس کیتا کیوں رخصت، سر اندیپ شہر تھیں
مہئیں کڈھ نچھکا کیتا ،لشکر تے گھر زر تھیں

سر اندیپ اندر جے رہندا، ملدی پاء مہینہ
اج پتے بن لوڑن جاواں، کیہڑے دیس زمیناں

اپنی ہتھیں پیر کہُاڑا، مارلیا میں تتیّ
شربت صاف وصل دے اندر، زہر پُڑی میں گھتیّ

آپ پیارا ودعا کیتا، تاں پیڑاں سرسہیاں
مفت نعامت اگّوں چائی، کد پچے میں جہیاں

ہائے افسوس زیان اجیہا، نہیں پچایا جاندا
سیف ملوک ملے ہُن کتھوں، گم کیتا جس آندا

کیسی نال میرے تدھ کیتی، ہے ویری اسمانا
بھورے کتدی ہسدی وتدی، خوشیاں نال گُماناں

عیشاں لاڈ کریندی تتی، اچن چیت ایانی
بُری مصیبت اندر پائیو ،جیونکر ِتل وچ گھانی

خبر نہیں کے حق تیرے وچ، بُرا بندی تھیں ہویا
تاں توں کھول غماں دا بوہا، قہر میرے سر ڈھویا

اوّل یار وکھائیوئی مینوں، اندر باغ بہاراں
کھَس میرا دل دتوئی اس نوں، لگے فکر ہزاراں

سُکھیا جان ہوئی دُکھیاری، عشق جدوں گھٹ آیا
پھُل نہ جھلدی بال ایانی، تدھ ایہ بھار سہایا

جھنڈ اوہدی دے کنڈل اندر، کر اوّل دل قیدی
لاء وچھوڑا وِل دا چوڑا، رکھیوئی پھیر امیدی

اوڑک کھس لیوئی جانی، مار میرے تن کانی
رج نہ ڈٹھا مُکھ نہ کیتے، سُخن کلام زبانی

شارستانے سارے اندر، نشر ہوئی میں لَٹی
گھر گھر قصّے ستھ کچہری، جگ بدنامی کھٹی

کھٹی ہوئیوس ماں پیؤ ولّوں، لاج کُلے دی لاہی
میں ناری نے ناری ہوکے، خاکوں ملی سیاہی

ہار پھُلاں دے ہار گلے وچ، پائی سہی بدنامی
دل آرام نہ دتوئی پھر بی، دن دن بے آرامی

شہرت اتے ملامت جھلیّ، نام دھرایا جھلیّ
جھلی نہ تدُھ عرض بندی دی، آس مراد نہ گھلی

سینے داغ لگائیوئی اُلٹا، ہتھوں ساڑن لگا
دم دم قہر میرے پر ورتے، مشکل سُجھدا اگا

کچرک تیک وچھوڑے اندر، میری جان جلیسیں
بہت انصاف دتوئی اگے، ہور اجے کے دیسیں

جیکر یار ملانا ناہیوں، وار میری جند تائیں
دلبر دا سر صدقہ کر کے، کر کھاں مار اضاعیں

بخش بندی بہوں عاجز ہویاں، من سوال ربانا
نہیںتاں ہو اُداسی تریا، سُکدا ساس نمانا

ہئے ہئے رباّ آفت بجلی، سر پئی تاں جاتی
سیف ملوکے باجھ اسانوں، ہوئی حرام حیاتی

میں ہتیاری کتھے لوڑاں، دل دی وست کھڑاتی
قبرے وچ تکیساں رستے ،مار چوطرفے جھاتی

ہنجوں تیل ہڈاں دا بالن، وانگ چخانت سڑساں
روز حشر دے خلقت اندر، ڈھونڈ متے لڑ پھڑساں

دِسن عین لہو دے چشمے، نین رتو بھر پِھسدے
موتیں گلیاں ہار پروون، پلک پلک نہ دِسدے

حال بدیع جمال پری دا، جاں ایہ ڈٹھا دادی
جلدی جلدی شاہپالے ول ،جا ہوئی فریادی

مہر افروزے دے دل اندر، درد النبا بلیا
صبر قرار آرام تحمل ،ککھاں وانگر جلیا

شاہپالے نوں آکھن لگی، اے سرتاج جِنّاں دے
پریاں دیو تیرے سبھ چاکر، درتوں سیس نہ چاندے

شان تیرا رب اُچاّ کیتا، توں سلطان ملک دا
پریاں دیو سجن تے دشمن، در تیرے آ جُھکدا

شوکت عزت دولت تیری، ایسی رب ودھائی
توں سلیماں نبی تھیں پچھوں، ہویوں اس دی جائی

شرف اقبال تیرے دا تارا، رہے ہمیش چمکدا
کوئی ہزیمت پیش نہ آوی، رہیں مراداں تکدا

ہن کجھ ساعت الٹی ڈٹھی، نِمھاّ پیا ستارا
پُٹھا پھیر زمانہ پھریا، کرن لگا کوئی کارا

متھے وٹ تیرے پُر پائیوس، مہروں خالی ہوکے
داڑھی پگ تیری ول تکدا، دشمن مثل کھلوکے

بھارا اک قضیہّ بنیا ،جس تھیں پت نہ رہسی
بدنامی تے خجل خواری، خلقت بُریاں کہسی

ناری منہ انگاری جیہا، ہوسی کالا کولا
کر کجھ جتن بچن دا بیٹا، دیئی پناہاں مولیٰ

جگ دی شہرت تے منہ کا لکھ، شالہ پیش نہ آوی
بے غیرت نامرداں اندر، نہ کوئی ناواں لاوی

بھیں شرمندہ خوار نہ ہوویں، رب سچے دے در تھیں
نہ انیائیں نام دھرائیں، ڈر کھاں روز حشر تھیں

بادشاہاں نوں پُچھ ہووے گی، مظلوماں دے حالوں
کہسی رب وڈیایا تینوں، دے عزت اقبالوں

توں ڈاڈھا ایہ لسےّ کیتے، تیرا شان ودھایا
کیوں تدھ عدل انصاف نہ کیتا، باطل حق رلایا

ظالم دا تدھ زور نہ بھنّیا، دس سزا قہر دی
لسےّ دا اُپرالا چھڈیوئی، کرکے عجب نمَردی

نفس کتےُ دیاں عیشاں اندر، غافل رہیوں نیائیوں
مظلوماں دی خبر نہ لئی، آ ہِلّیوں نہ اس جائیوں

ایسے کارن سونپی تینوں، چوکیداری جگ دی
چور خُنامی مارن دھاڑے، ہوڑیں نہ واہ لگدی

اجڑوں گرگ نہ موڑے راکھی، بھلی ایالی سگ دی
اوس مہموں ڈریوں بندیا، کٹ مہمّ نرگ دی

راج تیرے وچ دھاڑا ہویا، ایڈ انرتھ نہ پچسی
جے تدھ ایہ عدالت ڈوبی، راج تیرا کد بچسی

شاہپالے فرمایا سُن کے، دے بیان شتابی
کیسا کوئی فساد کولاّ، لگا کرن خرابی

رتورت ہوئیں توں ایسی، عیب ڈِٹھوئی کیہڑا
کراں تدارک جے توں دسیں، ظلم کریندا جیہڑا

مہر افروز کہیا شاہپالے، فیض تیرا ہر اک تے
سیف ملوک شاہزادہ دوروں، آیا ساڈی سِک تے

صفت اوہدی سُن بیٹھوں ساری، صدق محبت پکی
اک سلام تساڈے کارن، سے اس سختی تکیّ

غم الم بتیرے جھلیوس، فضل کرم دی آسے
کرم ہویا تاں پہتا ثابت، باغ ارم دے پاسے

نہ اُس اجے سلام تیرے دی، ہوئی سعادت حاصل
نہ اوہ درسن ویکھ تساڈا، ہویا حضوری واصل

آس مرادنہ پُنی اس دی، ہویا ازاد نہ دردوں
ہو برباد گئی سب کیتی، یاد کریں اس مردوں

موتی کھڑیا چاء بے چارہ، آیا ہتھ غنیماں
تُدھ بن کون کرے اس پِچھے، بھا اُپاء مہیماں

مظلوماں دا ہتھ نہ پکڑے، جیکر عدل شہانہ
روز حشر دے شاہ پُوچھی سَن، کرسیں کے بہانہ

کوئی بہانہ ٹرسی ناہیں، نہ کوئی گل ہووے گی
گل اگی دے سنگل پوسن، دوزخ چل ہووے گی

شاہپالے فرمایا مائے، حکم نہ موڑ سکیدا
پر ایہ سخن نہیں دل لگدا، جاں وچ عقل تکیدا

بے وفا کمینہ بندہ، بھریا نال خطایاں
ایڈ کرو اپرالا اس دا، صفتاں تے وڈیایاں

ہاشم شاہ اساڈا بھائی، بانہہ ہے کول وسندا
بنےّ ہائی تے ہمسایہ، نال میرے نہیں مندا

اساں دوہاں وچ جنگ مچاویں، ایہ کے لائق تیں نوں
فرزنداں دا دُکھ نہ مِٹدا، جانے لگدا جیں نوں

اس آدم نے بیٹا اُس دا ،ہتھیں کُٹھا پھڑکے
ایہ بھی اوہناں ہووے گا کُٹھا، چمُ نہ رکھیا کھڑکے

کاہنوں اینویں فوج کُہاواں، ضائعا کراں خزانے
بے عقلاں وچ گنیاں مائی، کرن ملامت دانے

آدم ذات اکلےّ پِچھے، کُل اپنی نوں ماراں
اس دنگیوں کے حاصل مائے، وانگ سپاں کل ماراں

مہر افروز کہیا سُن بیٹا ،نہ کر عذر بہانے
ویکھ مہماّں آہلک کرنا، ناہیں کم شہانے

جو تدھ عقل قیافے دسے، سچ سبھو ایہ باتاں
پر اس آدم زادے اندر، حدوں ودھ صفاتاں

جس دن دا جگ پیدا ہویا،آدم جِنّ اُپائے
صورت سیرت ہنر کسے وچ ،اس جتنے کد پائے

جے توں صورت اسدی تکدوں ،خوئیں ادب خلیمی
تاں معلوم تسانوں ہوندی، اس دی در یتیمی

بے بہا کھرا ہے گوہر، آدمیاں دی کھانوں
کوشش بہت کرو اس پچھے، ڈرو نہ قُوّت لانوں

دوجا بُرا اوہناں ایہ کیتا ،پھڑ کھڑیا گھر نالوں
دہشت خوف اتار دتو نیں، ایس تیرے اقبالوں

توڑے اوہ بُرا کر آیا، آ وڑیا گھر تیرے
وس لگدے کد دیندا کوئی، چور اْدھال لُٹیرے

گھر آیا ماں جایا جانن، لاجاونت وڈیرے
بانہہ پچھے سر دین بہادر، لڑکے مرن اگیرے

اسفند باش قلعے وچ اس نے، دیو کُٹھا سی ظاہر
اوتھے کسے نہیں ہتھ پایا، نکل پِڑے وچ باہر

مار دیوے نوں ملکہ آندی، کر آیا تدھ بدیاں
اک اکلا وچ اجاڑاں، پھر رہیا وچ ندیاں

کیتی اپنی دا تد اس نوں، فکر آہا ہر ویلے
بنھ ہتھیار زوراور بہندا، کرکے آہر سویلے

اس ویلے گل پیا نہ کوئی، تیغ اوہدی تھیں ڈرکے
سراندیپ رہیا کوئی مدّت، خون اوہناں دا کر کے

سر اندیپ شہر دا راجا، ودھ ہویا تدھ نالوں
اوتھے ہتھ نہ پایا دیواں، ڈر اس دے اقبالوں

سیف ملوک سُتا سی ایتھے، ہو اساں تے گیرا
نال دغے دے پھڑیا اُوہناں، لے گئے بنھ وہیرا

دتا ہوگ وساہ اُوہناں نے، لے کے نام تساڈا
نام تیرے پر مارن ہوسی، مفت غلام تساڈا

ایہ نمَردی تیری تک کے، کون کہے گا چنگا
دشمن دے دل بھو نہ رہسی، ہر کوئی چاسی دنگا

ہاں شتاب کرو اُٹھ چڑھتل، چوٹ لگاؤ بھیرے
مت اوہ سیف ملوک پیارا، سُٹن مار اگیرے

حد تیری تھیں پھڑ کھڑیو نیں، کر چنتا اس گل دی
مت ڈر دے شنجون تیرے تھیں، مار گُماون جلدی

اس ویلے مڑ پیش نہ جاسی، لکھ ہاڑھا سو حیلہ
نال افسوس حیران ہوئے گا، پان جیہا رنگ پیلا

فرزنداں دے دُکھ نہ مِٹدے، آکھیں آپ زبانوں
سنیاجدوں بدیع جمالے، کرسی کوچ جہانوں

کَنّ آواز پیوس جس ویلے، سیف ملوک نہ مڑدا
مرویسی جے جیوڑا اس دا، اگے انت ہُسڑدا

یوسف ثانی لائیوس کانی، ہے فریاد کریندی
اس دے عشق زلیخا کیتی، دم دم یاد کریندی

حال بدیع جمال پری دا، سارا کھول سنایا
بیٹی تیری دا شاہپالا، ساس لباں پر آیا

کَن بُلیل پوے گی اس نوں، جاں بد خبر سجن دی
تلخ غموں جند شیریں ویسی، وانگر کوہ شکن دی

ایہو نیک صلاح تسانوں، کرو شتاب تیاری
سیف ملوک مڑاؤ خیریں، کرکے ہمت یاری

ترِکِھے کم شیطانی ہوندے، کہن حکیم سیانے
ڈِھل مناسب اوتھے جتھے، کجھ زیاں نہ آنے

جاں اُٹھ اگ گھراں نوں لگے، جلدی جل نہ پائیے
جلدی مال متاع تمامی، آپوں بھی جل جائیے

ایہو گلاں کر دے آہے، مائی پُت فکر وچ
آیا کوئی سنیہا لے کے، آن کھلوتا در وچ

شاہپالے ول ہو سلامی، کرکے صفت دعائیں
کہندا حکم ہووے جند بخشو تاں، میں عرض سنائیں

شاہ شاہپال اشارت کیتی، دس تیرا کم کیہا
کہیوس میں بدیع جمالے، گھلیا دے سنیہا

پھُپھی ول روانہ کیتوس، مینوں اندر خانے
سروبانو نوں دے سنیہا، گل اوہدی شاہ مانے

آن لدھے ایہ بی بی ہوریں، وچ حضور شہانے
جے آکھن تاں دیاں سنیہے، نہیں تاں چلن خانے

سرو بانو نے کہیا اگوں، میں معلوم سنیہا
دس ایتھے کوئی غیر نہ، سُندا اکو ٹبرّ ایہا

ایلچی کہیا سنیہا ایہو، ظاہر آکھ سناواں
کہیا بدیع جمال پری نے، رو رو کے ول مانواں

حیف مینوں جے اوہ شاہزادہ، زندہ پرت نہ آیا
مرساں کھا کٹاری میں بھی، ظاہر آکھ سُنایا

اوس بندے نے میرے پچھے، جھلے ایڈ کشالے
اکھیں ڈِٹھے باجھ پیارے، قول روحاں دے پالے

میرے پچھے جان ونجائیوس، جے کُٹھا پھَڑ دیواں
ایسے مرد وفائی پچھے، میں کیوں جند نہ دیواں

سن بیٹی دے گرم سنیہے، فکر پیا شاہپالے
بھین گھلی جا خوب تسلی، دے بدیع جمالے

سرو بانو کر پیر شتابی، شاہ پری ول آئی
دین لگی دلبریاں بہ کے، سن بھائی دی جائی

اوس بندے نوں دتی مولیٰ، ایسی قابل کاری
ہوگ خلاص دیواں تھیں آپے، نال عقل دی یاری

دوجا خوف دیواں نوں مارے، شاہپالے دے زوروں
شیراں نال دلیری شوخی، کد ہو سکدی گوروں

نہ کر خفگی تنگی کوئی، رب چھڈاون ہارا
ایہ آیا کہ آیا دھئیے، سیف ملوک پیارا

نالے آپ خداوند کہیا، سچی خبر کتابوں
رنج کسے دے کراں نہ ضائعا، اپنے عدل حسابوں

نیکو کاراں دے رنج مولیٰ، جان نہ دیندا ایویں
دھیئے رکھ تسلی اس تے، مرگ شزادہ کیویں

پندرہ برس ہوئے اس شوہدے، حرص تیری وچ پھردے
بازی لاء محبت والی، جُوئے کھیڈے سردے

صحیح راج کریندے، چائی پنڈ ملامت
ہر ہر روز گزارے اُس نے، وانگر روز قیامت

ہن جے آن تیرے گھر پہتا، آس پُگی جو آہی
کیکر رنج کرے گا ضائع، سچا قول الٰہی

حق کسے دا بَھنے ناہیں، رب عدالت کردا
خاطر جمع تسلی رکھیں، سیف ملوک نہ مردا

باپ تیرے دی ہُنے کراساں، لشکر سنے تیاری
قلزم دی سبھ دھرتی تائیں، مار کرے تہ باری

ہاشم شاہ نوں مار گُماسی، سخت تنبیہاں دے کے
یا اوہ آء اگیرے مل سی، شاہزادے نوں لے کے

باپ تیرا جد قہریں آوے، سب قلزم پٹ سٹ سی
پریاں دیونہ چھڈ سی کوئی، سبھناں دے سر کٹ سی

سیف ملوک ہووے گا قیدی، کیونکر مارسکن گے
آپے آپ کرن گے حاضر، جان ایہ زور تکن گے

سرو بانو ایہہ گلاں کر کے، دتی ذرہ تسلی
عنبر اتے گلاب ملایا ،منہ پر پَکھی جھلیّ

رتی ہوش پری نوں آئی، اُٹھی تلیاں مل کے
مست خمار اُداس نمانی، نین پَون ڈُل ڈل کے

آہیں ڈھاہیں واہو داہیں، ساہ گھٹن ہڈ کورے
پِٹ پِٹ داغ لگے منہ متھے، نیل پئے رنگ گورے

پرسئے نال ہوئی سی میلی، خاکوں بھری پوشاکی
پٹے ترُٹے وال متھے دے، جُثےّ بہت ہلاکی

وچوّ وچ کلیجہ گلیا، لوہو ہنجو بھردی
گل لالے دی لالی ہوئی، آکیسر والی زردی

بھوچھن چٹے چھاپے لگے، اتھرواں دے داغوں
جوبن رتن محمدبخشا، بھور گیا اُڈ باغوں

ہسّن کھیڈن نال سیاں دے، گل کرن رہ چُکیّ
آون سیاّں گل کراون، بولن تھیں ہن مُکیّ

چھکی یار مہار دلے دی، وا بُری ایہہ ڈُھکی
روون دھوون کم محمد، غم ماری سڑ سُکیّ

حال اوحال کرے ہر ویلے، ویکھ خیال صنم دا
جتھوں یار کھڑایا بھالے، گردا باغ ارم دا

باغ تماشے مول نہ بھاون، لگی بھاہ چمن نوں
رُوحے باجھ محمد بخشا، کس کم لائیے تن نوں

تک پاٹے پیراہن گل دے، پاڑ گُماوے جھگا
ویکھ سڑے گُل لالے والا، داغ کلیجے لگا

بیٹھ سرہاندی جاں پھر ویکھے، نرگس دی بیماری
لاء گل رووے درد وچھوڑے، کیتے اسیں ازاری

سَرو ازاد حیران کھلوتا، پیر زمیں وچ گڈے
اُچا ہو ہو رستہ ویکھے، مت سوہنا سر کڈھے

ہو حیران کھلوئے اوتھے، تکدی چا چا اڈیاں
وانگ سرو سر سہندی تابش، دھُپ جلاوے ہڈّیاں

بیداں تاپ ہجر دا چڑھیا، کنب کنب لیٹن دھرتی
جانے پری فراقوں گرمی، سخت ایہناں پر ورتی

آوے درد سجن دا اس نوں، کنب زمیں پر جھڑدی
تھل اندر جیوں جل دی مچھی، چال اوہوسی پھڑ دی

وال موہیں پر پٹکے سٹ کے، مٹی وچ رُلائے
پٹکے کھاء زمیں پر پٹکے، پِٹ پِٹ پَٹ انبائے

ہرپُمن دے والوں کردے، ہنجوں موتیں گُلیاں
جس راہ ٹردی سٹدی جاندی، سے لڑیاں ان ملّیاں

وچہ بازاراں گلیاں وتے، کھلے وال دیوانی
اندر تتاّ مندا چتاّ، سر گھٹاّ مُنہ پانی

کرے وجھاپ ملاپ سجن دے، اُچی سَد سناوے
دوہڑے بیت الاوے غزلاں، سبد سُراں کر گاوے

حال بدیع جمال پری دا، جو ویکھے سو سڑدا
جَوبَن شان گمان محمد، نس گیا لاہ پڑدا

عشقے آن کیتا گھر خالی، نفیوں پھیر بُہاری
نقش سجن دا ثابت ہویا، بیٹھی دُھوڑ غباری

درد غماں دے بھانبڑ بھڑکے، اگ لگی جیؤں باری
ظاہر ہوئی محمدبخشا ،جگ پر دھؤاں دھاری

چھپدے کد دِلاں دے سودےم ہوندی خبر دلالاں
باندا ہویا بھید مُلک تے، تک تک بُریاں چالاں

مُلکاں وچ کہانی ہوئی، گھر گھر گلاں ٹُریاں
جے سو بھید چھپایا لوڑن، عشق دَسے کر کھُریاں

جھولی پا انگار محمد، کوئی پچا نہ سکے
عِشقاں مُشکاں تے دریاواں، کون چھپائے ڈکے

کر کے صبر پچایا لوڑے، پری دوا غماں دی
جِت ول واء پُرے دی جاوے، دُھماں گھتدی جاندی

عشقے اندر صبر نہ رَچدا، سورج مَیل نہ لگدی
سُکا رُوں نہیں کر سکدا، پردہ پوشی اگ دی

نیناں وچ کئیں غم غمزے غمزے کم غمازی
کیونکر چھپی رہے محمد، بانس چڑھے دی بازی

زلف اندر سے سنگل کُنڈے، کر دے قید دلاں نوں
پَیر عشق وچ پاء محمد ،کون بچے خفقانوں

نویں پریت اصیلاں والی، مِل کے یار وچھُناّ
آپ مہمےّ ٹور کھڑایا، چِت پری دا بھُناّ

جے سو پُھولن غم دے پھولاں، ورقاں داغ لگاواں
درد منداں دے درد نہ مُکدے، جے لکھ گاون گاواں

پھڑ ہتھیار محمدبخشا، بن کے مرد سپاہی
چڑھ نالے شاہپال شاہے دے، ہو قلزم ول راہی

انگلیاں کر وانگ کماناں، سِدھاّ تیر قلم دا
کاغذ دے میدانے اُتے، سایہ ڈال علم دا

چڑھ گھوڑے لک بنھ شتابی، پہن سفر دی بردی
چل دربار شہانے چل کے، دس دلیری مردی

وانگ وزیراں دے صلاحاں، کرکے جِبھ ملائم
شاہپالے نوں ہاشم شاہ دے، جنگ اتے کر قائم

اوّل لِکھ رقعہ مت صُلحوں، ہو جاون چھُٹکارے
نہیں تاں تیغ زبان تیری دی، گگن دئے چمکارے

سخن بندوقے داروں دیوے، ساز سیاہی والا
کانی نال پرو قطاراں، رن کراں سب کالا

ہاڑ اندر کر کھاڑ چوطرفی، صف پر صف لٹاواں
دشمن دی ماں بھین محمد، مکھی ہار پِٹاواں

صفدر مدد کرے ہر ویلے، جو شہنشاہ شاہاں
زور اوہناں دے نال محمد، دیو دشمن نوں گاہاں

سرو بانو تے مہر افروزے، چنتا چخا جلایاں
نال فکر دے اُٹھ شتابی، شاہپالے ول آیاں

گوشے سد کے آکھن لگیاں، سُن شاہا کن دھرکے
ایہو کم وڈا تُدھ آیا، نہ ہٹ رہنا ڈر کے

سیف ملوک نہ نِکاّ شِکاّ، ہولو ککھ نہ جانے
اس پچھے سر دینا لازم ،عین فرض کر مانے

ہاسی ٹھٹھا جان نہ مولے، اس دا ضائع ہونا
جے اج آہلک ڈھل کریں گا ،پوگ عمر دا رونا

باپ اوہدا سلطان مصر دا، عالیشان کہاوے
چار اک سے تخت دا سائیں، اس ول سیس نماوے

ایہو اکو بیٹا اس نوں، کر کر عجز دعائیں
منتاں من من لدھا آہا ،کرم کیتا رب سائیں

حق اوہدے وچ اینویں آہی، لکھی قلم ربانی
بیٹی تیری دی تک مورت، چائیوس سرگردانی

پندراں برس ہوئے جد ایویں، سفر مصیبت سہندے
ندیاں اندر رُڑھدا رہیا ،تیکر چڑھدے لہندے

محنت ،سختی ،جھاگ مصیبت، قہر کلور بلائیں
شہر تیرے دے در پر پُہتا، کھڑیا پکڑ اضاعیں

ایہ ہن نہیں مناسب تینوں، ڈھل کریں اک پل دی
سیف ملوک رہے وچ قیدے، اس تیری واہ چلدی

اوہ ہے مرد کرامت والا، جے آپوں چُھٹ آیا
کے جوانا مردی تیری، کے جانے گا پایہ

توں سلیماں نبی دی جائی، دیو پریاں دا راجا
زور تیرا کے یاد کرے گا، چھُٹیا بے محتاجا

آدمیاں دے راجے تینوں ،کے آکھن گے سارے
حیف اوہدی سلطانی یارو، جس ایسے پِڑہارے

اک آدم گھر اس دے پہتا، کر کر ایڈ کشالے
اوہ بھی دیوتیاں پھڑ کھڑیا ،کیتوس نہ اُپرالے

جے مہمان تیرا اوہ بنیا ،سدا رہیں گا لازم
کے جانے گا کُڑماں چاری، باپ اوہدا شاہ عاصم

نالے نرم اقبال تساڈے، جانے گا ہر کوئی
گھروں جوائی قید کرائیوس، اس تھیں کُجھ نہ ہوئی

بے آبروئی تے نامردی، ہور نہیں اس جیسی
قلزم دا شاہ کون نکارا ،کرے دلیری ایسی

در تیرے توں پکڑ منگائے، خاص جوائی تیرا
کر کے قید عذاب دسالے، ہئے ہئے قہر ہنیرا

سیف ملوک مہمان اساڈا، کُوڑ نہیں اس گل وچ
ایہہ نکاح روحاں دا مولیٰ، کیتا روز ازل وچ

اُٹھ شتابی لشکر لے کے، کر قلزم ول دھائی
سیف ملوک لیاویں زندہ، تاں تیری رہ آئی

شاہزادے وچ جوسن صفتاں، بی بی آکھ سنائیاں
نالے واسط سراندیپوں، شاہاں لکھ پہنچایاں

شاہپالے نوں سُن سُن صفتاں، پئی محبت اسدی
کیویں اکھیں نظری آوے دل، سِکدا جِند کھُسدی

شاہزادے دے سچے عشقے، اثر اوتھے ونج کیتا
قدرت دے ہتھ نال الٰہی، پھڑ سوئی دِل سیتا

سرو بانو تے مہر افروزے، دتے تاء گلاّں دے
آتش بھڑک لگی شاہپالے، جیوں بھڑکار جھلاّں دے

ایسی لنب غصےّ دی اُٹھی، سڑن لگا سر سینہ
بھُج گیاں سبھ ہور صلاحاں، گرم ہویا جد کینہ

جنبش جُثےّ جوش مغز وچ، چکیں باہاں چبدا
مُنشی سد لکھائیوس رقعہ ،بھریا قہر غضب دا

مُنشی تیز نویس شتابی، پُہتا وچ حضورے
زرّیں رقم جیہا خوش کاتب، حرف اوہدا تک جھُورے

کاغذ اُتے کالی کانی ،کیتی اوس روانی
لکھے سخن کھرے جو دَسے، شاہ شاہپال زبانی

لکھیا خط عجائب پتلی، سوہنی صاف نوشتوں
حرفاں دی پھلواڑ بنائی، باغ بہار بہشتوں

ہر ہر سخن میانوں باہر، فولادی تلواراں
سخنوں سخت زبان محمد، کر دی ماراں ماراں

خط تیار ہویا جس ویلے، لگی مُہر شہانی
اوہو آہو خاطف ٹُریا، جس تن رڑکے کانی

سے کوہاں دا پینڈا کر کے، قلزم اندر آیا
ہاشم دے دربارے جا کے، ایلچی سیس نمایا

ادب سلام بجا لیاندے، جیونکر ایلچی کر دے
تھیلی کھول رکھی لے مُنشی، پڑھ پڑھ کنبن ڈردے

آ ساقی بھردے پیالا، اوہ جمشیدے والا
کالی راتیں چانن لگے، واہ خورشیدے والا

ایسا مدھ جدھے چمکاروں، ایہ شب کا گوں کالی
بن کے خاص عقیقی تارا، گگن چڑھے فی الحالی

ہاشم دے ناں شاہپال بہادر دا خط


اوّل نام ربے دا لِکھاں، نامے دا سرنامہ
ننگا رُوح بندے دا کجیؤس، بخش جُثےّ دا جامہ

ہر دانش تھیں بخرا دتوس، نالے دین ایمانوں
روزی دیندا حل کریندا، مشکل سخت کمانوں

اسماناں دی رونق کردا، روشن تارے لاکے
دھرتی آدم نال سُہاوے، آدم نوں حبُ پاکے

دانا بینا زوراور، ہے نالے بخشن ہارا
ہر دم مدد روحاں نوں دیندا، عقلاں نوں چمکارا

میرے جیہاں احمق بندیاں، بے عقلاں بے ہوشاں
سخن وری دی خلعت بخشی، پاء طبع وچ جوشاں

اکناں نوں ایہ تنگی دیندا، روٹی باجھوں مردا
اکناں نوں ان منے خزانے، غیبوں اگے دھردا

نہ جس کم کمایاں کیتیاں، اوسے دولت کھٹیاں
نہ جس عیب گناہ کمائے، اوسے رنجاں کٹیاں

جو چاہندا سو کردا آپوں، کوئی نہ حاکم اس دا
جان دئے تاں زندہ بندہ، کڈھ لئے تاں کُسدا

والے جتنا سیس نہ چائیے، حکم اوہدے وچ ہوئیے
اس بِن ہور نہ حاکم کوئی، جس در جا کھلوئیے

شابش رحمت اُس بندے نوں، جس نیواں در پھڑیا
اُڑیا کھڑیا پِڑ اس جیہڑا، جھڑیاں اگے جھڑیا

کے حاصل اس قوموں جیہڑے، نہ حق قدر پچھانن
آفرین جنہاں نوں کہیے، گالیں وانگر جانن

ویری دی کر ادب تواضع، اپنے بھو گمائیے
دشمن تھیں خم کھائیے ناہیں، لسیاں زور نہ لائیے

سُن ہاشم توں قلزم اندر، بیٹھوں راج بناکے
گھر میرے تھیں پکڑیں ڈھکاں، دیں سزائیں جا کے

لُونبڑ تھیں بن چِترا ڈُھکدا، جس نوں جا چھوڑیندی
زور شاہاں دا پرکھن لگوں، ناہیوں خیر لوڑیندی

زور میرا ازماون جوگا، کتھے ہے کوئی ساجا
کیہڑا لشکر تابع تیری، کیہڑا ہے راء راجا

ٹھوئیں تھیں سپ بنیاں لوڑیں، ناگاں نال کھہیڑیں
آ کڑ آ کڑ ٹریں گُمانوں، نال کندھاں دے ایڑیں

دنب اُچا کر کنڈل پاویں، سر وچ پوسی جُتی
سُتےّ شیرے بھونک جگائے، شامت آئی کُتی

چھڈ دے خصلت شیراں والی، کیوں سر مفت چوٹائیں
کرسٹساں تہ بار ولایت، قلزم ملک لُٹائیں

جے میں قلزم اندر آئیوس، دھرتی پٹ دیاں گا
کنےّ پٹ تساڈے سارے، ندئیں سٹ دیاں گا

حق تیرے وچ ایہ کم چنگا، نوکر بن کے چلّیں
سیف ملوکے نوں دے خلعت، پاس اساڈے گھلیں

تینوں مار کراںگا ایسی، یا مرسیں یا نسسیں
میرے نال کھہیڑ غریبا، کد قلزم وچ وسسیں

مینوں قسم زبور کتابوں، تے داؤد نبیوّں
جے چڑھیا تاں قلزمیاں دا، مول نہ چھڈساں بیؤں

کیا قلزم کیا قلزم والے ،جے میں لشکر چاڑھاں
لشکر فوج سمیت ولایت ،گاہ مروڑ لتاڑاں

توڑے توں بھی لکھ فولادی، کر ہتھیار لیاندے
موم ہوسن تک اگ غضب دی، کتے نہ دِس سن جاندے

تیر انداز نہ تکے اگے، تاں تُدھ تُندی چائی
ہون لگوں سر صدّق آپے، مِل مت رب بچائی

بھن کماناں اگ وچ سٹ کے، تیراں دے پر پٹ کے
لاہ زرہ لاء ململ آء مِل، پاء گلے وچ پٹکے

نہیں تاں ایسے کن پھڑاساں، جانیں گا میں کِیہ ساں
ٹھنڈا ویکھ نہ ہوویں گیرا، تپیا تاں رت پِی ساں

ہوندے زور جراں میں قوت، صلحوں مُکھ نہ موڑاں
حاضر ہولے چیز اساڈی، جو کجھ منگاں لوڑاں

سیف ملوکے نوں پھڑ بانہوں، لے آ پاس اساڈے
توں نہیں پیؤ دا دا تیرا، مڈھوں داس اساڈے

تندی تیزی نت نہ پچدی، کر لے رات دہاڑی
کس تھیں لہے کمان اساڈی، رب اُتیرے چاڑھی

ڈاڈھے نال نہ تگڑے ہویئے، ڈھہ تُرئیے کر نرمی
ہاشم سخت سزا لئیں گا ،کرن لگوں بے شرمی

جے میں بی اس گل پر آئیوس، کون ہوئی گا ساتھی
پیراں ہیٹھ ملیدہ کرساں ،توں کیڑا میں ہاتھی

جیہڑا ملک تینوں رب دتا ،بہ کے کھا بہاریں
شیراں نوں انگشت دسالیں، کھُرکیں سر انگاریں

کاویں ویکھ ہنساں نوں چھڈی، چال مُڈھاں دی جوسی
نہ اوہ آئی نہ ایہہ رہیوس، رہ گئی نری ٹپوسی

خبر نہیں رب کس نوں دیسی، تاج تخت سلطانی
طالع کس دے مدد کریسن، یاری ہوگ اسمانی

آہڑک بہڑے وانگر بڑھکیں، کیوں چائیا سنگ مٹی
جے شیراں دا دھپا لگا، اچمی جاسی مٹی

میں اج ہاں سر بادشہاں دا ،تسیں مثل ہتھ پَیراں
سر اپنے نوں آپ مریندا، کون کوئی وچ خیراں

تینوں ہے مغروری چایا، ویکھن دئی نہ اگاّ
کُکڑ بانگ نماشیں دتی، جانوں کُسن لگا

غضب میرے اک توہیں ناہیں، کئیں دلیر کھپائے
پیؤ دادے تھیں اسیں بہادر، بادشہاں دے جائے

میں سلیمان نبی دا پوتا، آدی دا شاہزادہ
دیوتیاں وچ جنگ بہادر، میں تھیں کون زیادہ

تساں جیہاں تھیں میں کیوں ڈرساں، جے رب کیتی یاری
بھیڈاں تھیں بگھیاڑ نہ ڈر دے، گوروں شیر شکاری

نبی سلیماں گئے جہانوں، تاج میرے سردے کے
میں مالک سبھ کھان جگیراں، ہتھیں میری لے کے

کس دی طاقت راج میرے وچ، شرکت کیتی لوڑے
وجے گُرز اقبال میرے دا، گردن لک تروڑے

قدر اپنی دے کاغذ اُتے، حرف غلط تدھ پایا
کارد تیغ میری دی کٹ سی، زور نہئیوں ازمایا

سچےّ رب بنایا مینوں، مالک سب مُلک دا
خاوند تھیں کیوں باغی ہوویں، پِھریں ہنیرے لُکدا

آہن سمجھ ملیں کر توبہ، جے ایہ وقت وہانا
لکھ افسوس کریں گا پچھوں، کس کم پچھو تانا

سنبھل زور جوانی والا، نہ کر ایڈ دلیری
حد میری وچ آ ہتھ پاویں، شامت آئی تیری

نیواں ہو در میرے چھڈ کے، وڈیائی اچیائی
مینوں اُٹھنا پاء نہ ایتھوں، جے تدھ رہنا جائی

جے میں اُٹھیا تاں توں مُٹھیا، کجھ نہ رہسی باقی
قلزم ساری پٹ سٹن گے، سُماّں نال عراقی

کے ہویا جے ویری میرا، لشکر تیرا بھلاّ
جے کوہ قاف لوہے دا ہووے، میں پٹاں کر ہلاّ

میں ہاں بھار اوانگ پہاڑاں، وسیں وسیں کد ہلاّں
جے ہلاں تاں انبر ہلّے، جگ سارا تھر تھلاں

جے ہلیوس تاں دھرت ہلے گی، ذرہ ہلا نہ میں نوں
لے مِل سیف ملوکے تائیں، مُڑ مڑ آکھاں تیں نوں

بیٹے تیرے نال لکھی سی، اینویں قلم ربانی
نہیں تاں ایہ نہ آیا مصروں، بن کے دشمن جانی

مردیاں ہاڑا کیتا اس نے، سودھ نہ پچھا اگاّ
عمرے دے دن پورے ہوئے، متھّے اس دے لگا

پُت تیرا ہن مڑدا نا ہیں، کیوں سر ظلم دھرائیں
جے آری دھر چیریں اس نوں، یا بھوہ کھل بھرائیں

کسے طرح بہرام نہ مُڑدا، کیوں قتلام مچائیں
بخش گناہ اس بندے تائیں، اجر جنابوں پائیں

کَاظِمِیْنَ الْغَیْظَ پڑھ کھاں، وَالْعَافِین کلاموں
صابر شاکر ہو در رب دے، بھلا ہووی اس کاموں

کر احسان اساں پر ہاشم، چھڈ دے ایہ پردیسی
نہیں تاں میں بھی فرق نہ کرساں، رب جس نو ںپِڑ دیسی

ٹور اِکے شاہزادے تائیں، اِکے جواب سنائیں
نہیں تاں پوہتا جان اسانوں ،جے کجھ کرسی سائیں

جاں خط پڑھ سنایا مُنشی، تیل اگیّ پر پایا
جلد جواب ایہدا مڑ لکھو، ہاشم شاہ فرمایا

لے کانی مسوانی منشی، نال طبیعت دانی
لکھ جواب شتاب ٹکایا، سُن سُن سخن زبانی

پاء لفافے تھیلی اندر، ڈال رقعہ بند کیتا
آہو خاطف دے ہتھ دتا ،لے کے گیا چُپیتا

شاہپالے ول ہو سلامی، تھیلی چا ء گزرانی
منشی کھول وکھاندا جاندا، سخن پرتیّ گانی

گھڑی تروٹک جھب دے ساقی، درد منداں دا داروں
دے شراب اجیہا جس دی، مستی ودھ شماروں

اس پانی دے زوروں میں بی، اگ دی پوجا چاواں
گرو گرُاں دا جو فرماوے، سبھ بَجا لیاواں