ਲੋਹਾ

ਤੁਸੀਂ ਲੋਹੇ ਦੀ ਕਾਰ ਝੂਟਦੇ ਹੋ
ਮੇਰੇ ਕੋਲ਼ ਲੋਹੇ ਦੀ ਬੰਦੂਕ ਹੈ
ਮੈਂ ਲੋਹਾ ਖਾਧਾ ਹੈ
ਤੁਸੀਂ ਲੋਹੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋ
ਲੋਹਾ ਜਦ ਪਿਘਲਦਾ ਹੈ
ਤਾਂ ਭਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਦੀ
ਜਦ ਕੁਠਾਲ਼ੀ ਚੁੱਕਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਚੋਂ
ਭਾਫ਼ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ
ਤਾਂ ਲੋਹਾ ਪਿਘਲਦਾ ਹੈ
ਪਿਘਲੇ ਹੋਏ ਲੋਹੇ ਨੂੰ,
ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਕਾਰ ਵਿਚ
ਢਾਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਕੁਠਾਲ਼ੀ ਵਿਚ ਮੁਲਕ ਦੀ ਤਕਦੀਰ ਢਲੀ ਪਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਇਹ ਮੇਰੀ ਬੰਦੂਕ
ਤੁਹਾਡਿਆਂ ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਸੇਫ਼,
ਤੇ ਪਹਾੜਾਂ ਨੂੰ ਉਲਟਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ
ਸਭ ਲੋਹੇ ਦੇ ਹਨ
ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਉਜਾੜ ਤੱਕ ਹਰ ਫ਼ਰਕ
ਭੈਣ ਤੋਂ ਵੇਸਵਾ ਤੱਕ ਹਰ ਅਹਿਸਾਸ,
ਮਾਲਿਕ ਤੋਂ ਮਾਤਹਿਤ ਤੱਕ ਹਰ ਰਿਸ਼ਤਾ
ਬਿਲ ਤੋਂ ਕਾਨੂੰਨ ਤੱਕ ਹਰ ਸਫ਼ਰ
ਲੋਟੂ ਨਿਜ਼ਾਮ ਤੋਂ ਇਨਕਲਾਬ ਤੱਕ ਹਰ ਇਤਿਹਾਸ,
ਜੰਗਲ਼, ਭੂਰੀਆਂ ਤੇ ਝੁੱਗੀਆਂ ਤੋਂ ਇੰਟੈਰੋਗੇਸ਼ੱਨ ਤੱਕ ਹਰ ਮੁਕਾਮ,
ਸਭ ਲੋਹੇ ਦੇ ਹਨ
ਲੋਹੇ ਨੇ ਬੜਾ ਚਿਰ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ
ਕਿ ਲੋਹੇ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਲੋਕ
ਲੋਹੇ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਖਾ ਕੇ,
ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨੋਂ ਹਟ ਜਾਨ,
ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਤੂੰਬਾ ਤੋਂਬਾ ਉਡਣ ਵਾਲੇ,
ਲਾਵਾਰਿਸਾਂ ਦੀਆਂ ਤੇਵੀਆਂ
ਲੋਹੇ ਦੀਆਂ ਕੁਰਸੀਆਂ ਤੇ ਬੈਠੇ ਵਾਰਸਾਂ ਕੋਲ਼,
ਕੱਪੜੇ ਤੱਕ ਵੀ ਆਪ ਲਾਹੁਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਨਾ ਹੋਣ
ਪਰ ਆਖ਼ਿਰ ਲੋਹੇ ਨੂੰ
ਪਿਸਤੌਲਾਂ, ਬੰਦੂਕਾਂ ਤੇ ਬੰਬਾਂ ਦੀ
ਸ਼ਕਲ ਇਖ਼ਤਿਆਰ ਕਰਨੀ ਪਈ ਹੈ
ਤੁਸੀਂ ਲੋਹੇ ਦੀ ਚਮਕ ਵਿਚ ਚੁੰਧਿਆ ਕੇ
ਆਪਣੀ ਧੀ ਨੂੰ ਵੋਹਟੀ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹੋ
ਪਰ ਮੈਂ ਲੋਹੇ ਦੀ ਅੱਖ ਨਾਲ਼
ਮਿੱਤਰਾਂ ਦੇ ਮਖੌਟੇ ਪਾਈ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਵੀ
ਪਹਿਚਾਣ ਸਕਦਾ ਹਾਂ
ਕਿਉਂਕਿ
ਮੈਂ ਲੋਹਾ ਖਾਧਾ ਹੈ
ਤੁਸੀਂ ਲੋਹੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋ